Page 43 - Felsefe - 10 | Beceri Temelli
P. 43
20
Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
FELSEFE 10
2. ÜNİTE: Felsefeyle Düşünme Kazanım: 10.2.1. Düşünme ve akıl yürütmeye ilişkin kavramları açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri: Akıl Yürütme ÖĞRETMEN
20 dk.
Etkinlik İsmi ÖNERME TÜRLERİ
(10+10)
Etkinliğin Amacı Önerme türlerini kavrayabilme. Bireysel
Gerekli Materyaller: Etkileşimli tahta
1. Yönerge 2. Yönerge
Öğrencilerin aşağıdaki açıklamayı okuyup Tablo Öğrencilerin aşağıdaki açıklamayı okuyup Tablo
1’de verilen örnek önermeleri ve onlara yönelik 2’de verilen örnek önermeleri ve onlara yönelik
aranan nitelikleri incelemelerini ve yapılan örnekte aranan nitelikleri incelemelerini ve yapılan örnek-
olduğu gibi önermelere uygun düşen nitelikleri te olduğu gibi önermelere uygun düşen nitelikleri
işaretlemelerini sağlayınız. işaretlemelerini sağlayınız.
Açıklama
Önermeler yargı sayısına göre basit veya Açıklama
bileşik olabilir. “Ali ders çalışır.” önermesi Niceliği bakımından önermeler bir öz-
tek yargı içerdiğinden basit önermeyken “Ali neyle ilişkiliyse “tekil”, birden fazla özney-
ders çalışırsa sınıfı geçer.” önermesi “çalış- le ilişkiliyse “tikel”, konusu içindeki tüm
mak” ve “geçmek” olmak üzere birden fazla öznelerle ilişkiliyse “tümel” ve niceliği
yargı içerdiği için bileşik önermedir. belli değilse “belirsiz” olarak adlandırılır.
Önermeler yargının niteliği bakımından
olumlu ve olumsuz diye ikiye ayrılır. Öner- TABLO 2
menin yüklemi içeriğini onaylıyorsa olumlu
önerme, onaylamıyorsa olumsuz önermedir.
Olumsuz önermeler genel olarak “değil” Örnek Önermeler Tümel Tikel Tekil Belirsiz
sözcüğünün eklenmesiyle kurulur.
“Değil” sözcüğü ile kurulan olumsuz öner- Şeyma ölümlüdür.
meler aynı zamanda bileşiktir. İnsan, uçan bir varlık değildir. X
Bazı güller kırmızıdır.
Hiçbir bitki yürüyen canlı değildir.
TABLO 1 Gündüz kelebeği gece uçmaz.
Çiçeklerin hepsi güzel kokar.
Basit Önerme Hayvan canlıdır.
Ağaçlardan bazıları yapraklarını kışın
Örnek Önermeler Bileşik Önerme Olumlu Önerme Olumsuz Önerme döker.
Ali uzun boyludur.
Her koyunun tüyleri vardır. X
Şu görünen masa dört bacaklı değildir.
Hiçbir aktör gerçek hayatında rol yapıyor
değildir.
Ahmet ve Emre aynı sınıftadır.
Bütün yıldızlar uzay boşluğunda bulunur. X
Barajlar yapılırsa mahsuller çok olur.
Her ağacın kökü vardır.
Hamama giren terler.
Birtakım işler için atölye gerekir.
Damlaya damlaya göl olur.
Kedi ağaca çıkar.
Hiçbir insan uzaylı değildir. X X
Bitki susuz kalmış.
Karadaki canlıların gözü en büyük olanı Bütün insanlar ya gözlüklü ya da gözlük-
devekuşudur. süzdür.
Ya bugün ya yarın gelecek. Bazı üçgenlerin iki kenarı eşittir.
Bitki, insan veya hayvan değildir. Hiçbir balina kara canlısı değildir.
Bilim insanları olmazsa hastalıklar Kimi öğrenciler gözlüklü değildir.
çoğalır.
Bazı canlılar soğukkanlı değildir. X
Kaktüsler güzel kokar.
Sarman, sarı tüylü bir kedidir.
Kedilerin uzun kulakları var değildir.
Kimi telefonlar akıllıdır.
Boncuk yabancılara havlar.
41
