Page 44 - Felsefe - 10 | Beceri Temelli

20 FELSEFE 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

“ÖNERME TÜRLERİ”
ETKİNLİĞİ
ÖĞRENCİ ÇALIŞMA KÂĞIDI

1. Aşağıdaki açıklamayı okuyarak Tablo 1’de ve- 2. Aşağıdaki açıklamayı okuyarak Tablo 2’de ve-
rilen örnek ifadeleri ve onlara yönelik aranan rilen örnek ifadeleri ve onlara yönelik aranan
nitelikleri inceleyiniz. İfadelere uygun düşen nitelikleri inceleyiniz. İfadelere uygun düşen
nitelikler nelerdir? İşaretleyiniz. nitelikler nelerdir? İşaretleyiniz.

Açıklama
Önermeler yargı sayısına göre basit veya Açıklama
bileşik olabilir. “Ali ders çalışır.” önermesi Niceliği bakımından önermeler bir öz-
tek yargı içerdiğinden basit önermeyken “Ali neyle ilişkiliyse “tekil”, birden fazla özney-
ders çalışırsa sınıfı geçer.” önermesi “çalış- le ilişkiliyse “tikel”, konusu içindeki tüm
mak” ve “geçmek” olmak üzere birden fazla öznelerle ilişkiliyse “tümel” ve niceliği
yargı içerdiği için bileşik önermedir. belli değilse “belirsiz” olarak adlandırılır.
Önermeler yargının niteliği bakımından
olumlu ve olumsuz diye ikiye ayrılır. Öner-
menin yüklemi içeriğini onaylıyorsa olumlu
önerme, onaylamıyorsa olumsuz önermedir. TABLO 2
Olumsuz önermeler genel olarak “değil”
sözcüğünün eklenmesiyle kurulur. Örnek Önermeler Tümel Tikel Tekil Belirsiz
“Değil” sözcüğü ile kurulan olumsuz öner-
meler aynı zamanda bileşiktir.
Şeyma ölümlüdür.
İnsan, uçan bir varlık değildir. X
Bazı güller kırmızıdır.
TABLO 1 Hiçbir bitki yürüyen canlı değildir.
Gündüz kelebeği gece uçmaz.
Basit Önerme Olumlu Önerme Çiçeklerin hepsi güzel kokar.
Örnek Önermeler Bileşik Önerme Olumsuz Önerme Hayvan canlıdır.
Ağaçlardan bazıları yapraklarını kışın
döker.
Ali uzun boyludur. X
Şu görünen masa dört bacaklı değildir.
Her koyunun tüyleri vardır.
Ahmet ve Emre aynı sınıftadır.
Hiçbir aktör gerçek hayatında rol yapıyor
Barajlar yapılırsa mahsuller çok olur. değildir.
Bütün yıldızlar uzay boşluğunda bulunur. X
Hamama giren terler.
Her ağacın kökü vardır.
Damlaya damlaya göl olur.
Birtakım işler için atölye gerekir.
Hiçbir insan uzaylı değildir. X X
Kedi ağaca çıkar.
Karadaki canlıların gözü en büyük olanı
devekuşudur. Bitki susuz kalmış.
Bütün insanlar ya gözlüklü ya da gözlük-
Ya bugün ya yarın gelecek.
süzdür.
Bitki, insan veya hayvan değildir.
Bazı üçgenlerin iki kenarı eşittir.
Bilim insanları olmazsa hastalıklar
Hiçbir balina kara canlısı değildir.
çoğalır.
Kimi öğrenciler gözlüklü değildir.
Kaktüsler güzel kokar.
Bazı canlılar soğukkanlı değildir. X
Kedilerin uzun kulakları var değildir.
Sarman, sarı tüylü bir kedidir.
Kimi telefonlar akıllıdır.
Boncuk yabancılara havlar.
42
Hazırlayan: Sarper Serkan AVCI