Page 41 - Felsefe - 10 | Beceri Temelli

19
Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
FELSEFE 10
2. ÜNİTE: Felsefeyle Düşünme Kazanım: 10.2.1. Düşünme ve akıl yürütmeye ilişkin kavramları açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri: Akıl Yürütme, Sorgulama, İfade Etme ve Yazma Becerisi ÖĞRETMEN
Etkinlik İsmi FELSEFE İLE SÖYLEŞİ 20 dk.
Etkinliğin Amacı Metinde geçen akıl yürütmeleri bulabilme. Bireysel
Gerekli Materyaller: Etkileşimli tahta
Yönerge
Öğrencilerin aşağıdaki söyleşiyi okuyarak soruları cevaplamalarını sağlayınız.

Gazeteci: Aristoteles kimdir? filozofların görüşlerini hem aktardığı hem de
Filozof: Sorunuza cevap olarak öncelikle onun sorguladığı “Metafizik” adlı eserini her okudu-
ilklerin düşünürü olduğunu söyleyebilirim. Kısa ğumda felsefeyi tekrar tekrar keşfederim.
bir araştırma sonrası siz de Aristoteles’in ilk “Metafizik” felsefenin en önemli eserleri arasın-
mantıkçı, ilk biyolog, ilk felsefe tarihçisi ve ilk dadır. Felsefenin doğuşu ve filozoflar hakkında
öğretmen olarak nitelendirildiğini görürsünüz. bilgiler verir. Aristoteles’e göre ilk filozof Tha-
Gazeteci: Bize onun düşüncelerinden bahseder les’tir. Thales, evreni akıl yoluyla sistemli olarak
misiniz? ele alan ilk düşünürdür. Doğayı, doğa üstü şey-
Filozof: Aristoteles’in düşüncelerini tek tek aç- lerle değil mantık temelinde doğanın kendisiyle
maya kalksak buna ne benim bilgim yetecektir açıklamaya çalışmıştır. Varlığın başlangıcına
ne de programınızın süresi. yönelik bir temel neden aramıştır.
Gazeteci: O hâlde sadece sizde bıraktığı etkiler- Gazeteci: Peki buna ne yanıt vermiştir? Onun
gibi düşünen başka filozoflar var mıdır?
den konuşsak olur mu?
Filozof: Açıkça söyleyebilirim ki onun bilgiye Filozof: Thales, gerçekleştirdiği gözlemler
verdiği önem beni derinden etkilemektedir sonucunda ilk nedenin “su” olduğuna karar
çünkü ben de hayatını bilgiye adayanlardanım. vermiştir. İlk neden arayışı zamanla düşünürleri
Aristoteles’e göre tüm insanlar bilmek ister. etkilemiş ve onlar da Thales gibi cevaplarını
Filozoflar bu isteğin peşinden giden insanlardır. doğada aramışlardır. Anaximandros “aperion”
Onlar bilgelik sevgisini taşıyan düşünürlerdir. (sonsuzluk), Herakleitos “ateş”, Anaximenes de
Dolayısıyla benim gibi bilgiye yönelen ve önem “hava” cevabını vermiştir.
veren tüm filozoflar bilmek ister. Bu açıdan Gazeteci: O hâlde felsefenin doğuşuna yöne-
“Metafizik” adlı eserinin baş ucu kitaplarımdan lik Aristoteles’in ele aldığı bütün filozoflar ilk
biri olduğunu söylemekten gurur duyarım. nedeni doğada aramıştır, diyorsunuz. Doğru mu
Gazeteci: Bu eserden biraz daha söz eder misi- anladım?
niz? Siz konuşurken göz ucuyla gelen mesajlara Filozof: Bu genelleme pek de yanlış değildir.
bakıyordum, izleyicilerimizin hepsi bunu merak Nitekim söz ettiğimiz filozofların yaşadığı dö-
ettiklerini belirtmişler. nemde onlarla beraber Pythagoras, Parmenides,
Filozof: Elbette. Öncelikle belirteyim ki Aris- Elealı Zenon, Empedokles, Anaksagoras da ilk
toteles’in “İnsan bilmek isteyen bir varlıktır.” nedeni doğanın içinde aramıştır.
sözleriyle başladığı ve kendisinden önceki
a) Metindeki ifadelerden hangisi sağlam argümana örnek olarak gösterilebilir?
Öğretmene Not
Öğrencilere “Sağlam argüman, önermeleri doğru ve sonucu geçerli olan tümdengelimsel bir argü-
mandır.” açıklamasını yapınız.
b) Metinde geçen hangi cümleler akıl yürütme türlerinden tümdengelim, tümevarım ve analojiye
örnek olarak verilebilir?

39