Page 108 - Matematik 10. Sınıf Beceri Temelli Etkinlik
P. 108

MATEMATİK 10                                      Ortaöğretim Genel Müdürlüğü



                                             CEVAP ANAHTARLARI
          Etkinlik no.: 70                               Etkinlik no.: 71
          1.  e = 2,71828...  π = 3,141592...  z        1.  Bir ayrıtının uzunluğu a br olan düzgün dört yüzlü için;
                      5                                             a√6
                y                                           yükseklik =          br,
                                                                    3
                         5  z                 y
                                       x                    yüzey alanı = a2√3  br2 ( dört tane eşkenar üçgenin alanı),
                                                                  a3√2
                                                            hacim =            br3 şeklinde bulunur.
                         8                                        12
              20                   20
                 4                                          Başlangıç durumu: 1 düzgün dört yüzlü (1 = 4⁰),
                   4  8                 8     8             1. Adım: 4 düzgün dört yüzlü (4 = 41),
                     1
                   2                                        2. adım: 16 düzgün dört yüzlü (16 = 42) elde edildiğinden
                  2  12  x  2 1  4   8     5  y             3. adımda 43 = 64  düzgün dört yüzlü,
                Üstten bakış     Yandan bakış
           Cismin hacmi = 23 + 13 + 43 + 83 + 53            4. adımda 44 = 256    düzgün dört yüzlü elde edilir.
                     =  8 + 1 + 64 + 512 + 125              Buna göre n. adımda da  4  düzgün dört yüzlü elde edilir.
                                                                            n
                     = 710 br3
           Cismi içine alan en küçük hacimli dik prizma için  Bir ayrıtın uzunluğu başlangıç durumunda 6 br ise
                                                                                  3
                                                                                                 3
                                                            birinci adımda 3 br, ikinci adımda        br, üçüncü adımda       br,
                                                                                                 4
                                                                                  2
                                                                                     3
                                                                        3
                                                            dördüncü adımda        br ve n. adımda          birimdir.
                                                                        8            2 n-1
                                                                                  3 2
                                                            İkinci adımda: Yüzey alanı = 16 .          √3 = 36√3  br2,
              8                     20                                            2
                                                                                   3 2
                    12        Hacim: 8 ∙ 12 ∙ 20 = 1920 br3  Üçüncü adımda: Yüzey alanı = 64 .          √3 = 36√3  br2,
            Cisim köşegeni uzunluğu:  √82 + 122 + 202     24,66 br bulunur.        4
                                       ≈
          2. Son düşecek olan sarı top için 2 durum vardır. Ya 1. huniden B          3 2
                                                                                     8
            kutusuna ya da 2. huniden C kutusuna düşecektir.  İlk olarak 1.   Dördüncü adımda: Yüzey alanı = 256 .          √3 = 36√3  br2,
            huniden B kutusuna düştüğünü varsayalım. Bu durumda küpün
                                                                               3 2
            ayrıt uzunluğu  ‘‘e’’ sayısında soldan 5. rakam olan 2’ye karşılık   n adımda: Yüzey alanı = 4 .            √3 = 36√3  br2 elde edilir.
                                                                            n
            gelir ve mavi küpün yanına ayrıt uzunluğu 2 br olan sarı küp, 2.   2 n-1
            Şekil’de verilen 2. konuma göre yerleşir. 2. durumda sarı küpün 2.   63√2
            huniden C kutusuna düştüğünü varsayalım. Bu durumda küpün   Başlangıç durumunda hacim =           = 18√2  br3 'tür.
                                                                                 12
            ayrıt uzunluğu pi sayısında soldan 5. rakam olan 5’e karşılık gelir
                                                                          33√2
            ve mavi küpün yanına ayrıt uzunluğu 5 br olan sarı küp, 2. Şekil’de   1. adımda hacim = 4 ∙            =          br3 tür.
                                                                               9 2
            verilen 3. konuma göre yerleşir.                               12 3 3
              e = 2,71828182...      e = 2,71828182...                      2  2  9 2
              π = 3,141592...        π = 3,141592...       2. adımda hacim = 16 ∙                 =            br3 'tür.
                                                                             12
                                                                                   2
                                       II. Durum                            3 3
                                                                                  9 2
                                                                            4
                                                                               2
                 I. Durum           y  Üstten bakış        3. adımda hacim = 64 ∙                  =           br3 'tür.
             y  Üstten bakış                                                12     4
                   2                     5                                  3 3  2  9 2
                                                                            8
                 2                                         4. adımda hacim = 256 ∙                 =            br3 'tür.
                                                                             12
                                                                                   8
                       8  15            8       18                         3 3
                                                                                 9 2
                                                                               2
                                                                           n-1
                                                                         n 2
                 1   8                 1    8              n. adımda hacim = 4 ∙                  =             br3 'tür.
                                                                            12
                                                                                  n-1
                                                                                  2
                   1                     1
                  3                     3                            Oluşan   Oluşan şeklin   Oluşan şeklin
                3  12    x            3  12    x                    düzgün dört   yüzey alanı  hacmi
                 Yandan bakış          Yandan bakış                 yüzlü sayısı  (br2)      (br3)
              z                    z
                    15                    18                                                 9√2
                                                            2. Adım    16         36√3
                                                                                              2
                 8          8         8             8       3. Adım    64         36√3       9√2
                           2                      5                                           4
              3 1 1  8    2   y    3 1 1   8     5  y       4. Adım    256        36√3       9√2
               En küçük hacimli       En küçük hacimli                                        8
                  dik prizma            dik prizma                      n                    9√2
             Hacim : 8 ∙ 12 ∙ 15 = 1440 br3  Hacim : 8 ∙ 12 ∙ 18 = 1728 br3  n. Adım  4  36√3  2 n-1
                                                        2.  Yukarıda elde edilen tablo göz önüne alınırsa;
                                                           Her adımda elde edilen şekillerin yüzey alanları başlangıç
           8                   8                           durumundaki piramidin yüzey alanına eşittir.
                          15                   18          Her adımda elde edilen şekillerin hacimleri bir önceki adım-
               12                   12                     daki şeklin hacminin yarısı kadardır.
          O halde oluşan dik prizmanın hacminin en çok olması için sarı top,
          2. huniden C kutusuna düşmelidir.
          106
   103   104   105   106   107   108   109   110