Page 505 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 245

6.ÜNİTE > Tiyatro Kazanım A.3.11: Metni yorumlar.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi Palangadan Sahneye 25 dk.
Amacı Geleneksel tiyatro ile modern tiyatro arasındaki bağı fark edebilmek. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız.
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

Bir Pazar Günü
(…)

(Oyunun başlama zamanına çok az kala sahneden her pazar radyolarımızda dinlemeye alışık olduğu-
muz türden bir müzik duyulur. Müzik bir süre çalar. Oyunun başlama zamanı perde birden, habersiz
açılır.)
ÖNOYUN
(CURCUNA)
Perde açıldığı zaman piyesteki bütün oyuncular türlü duruşlarla sahnededirler. Rejisör de araların-
dadır. Fakat ilk bakışta görülmez. Çünkü bir kısım oyuncular etrafını almış bulunmaktadır. Bunlar
her kafadan bir ses çıkmak şartıyla rejisörden sualler sorarlar. Kıyafetlerine, makyajlarına, bir jest, bir
repliğe ait sorular. Bir kısım oyuncular seyirciye, bir kısım oyuncular sahne arkasına dönmüşlerdir.
Sırtları seyirciye dönük olanlar perdenin açılışını fark etmezler, ötekiler hayret eder ve ses çıkartır-
lar. Bu sesleri duyan diğerleri yüzlerini salona çevirirler; böylece rejisör de meydana çıkmış olur. O
zaman vaziyetin farkına varan rejisör toparlanarak öne doğru ilerler. Biraz canı sıkılmış hatta biraz
şaşırmıştır. Seyirciye hitap etmek ister fakat ne diyeceğini bilemez. Bir aralık oyuncular arasından
bazı sesler duyulur.
— Rezil olduk.
— Ben artık oyuna çıkmam.

— Perdeciyi değiştirmeli.
REJİSÖR — (Oyunculara dönerek) Hayır arkadaşlar, perdecinin kabahati yok. (Seyircilere) Evet ba-
yanlar, baylar perdecinin bir kabahati yok.
BİR OYUNCU — Ben senin yerinde olsam ona gösterirdim.
REJİSÖR — (Oyunculara hitaben, onları sükûta davet için el çırpar) Curcunaya dönderdiniz ortalığı,
(Seyircilere) bütün kusur bende efendim. İşin esası şu: Biz sahneye yeni çıkmalarız. Aslında hepimiz
orta oyuncusuyuz. (Oyunculara dönerek) Haydi arkadaşlar ben izah ederim. Siz hazırlığınızı yapın.
(Perdeciye) perde (Perde kapanır, rejisör perdenin önünde seyircilere: Efendim orta oyununun modası
artık geçti. Bizler de sahneye göç ettik. Elimizden geldiği kadar sizleri memnun etmeye çalışacağız ama
kusurumuz sade perdeyi kapayıp açmak olsa yine iyi. Kusurumuz eksiğimiz pek çok. Hoş görmenizi di-
ler size iyi eğlenceler dilerim.) (Gitmek üzereyken döner, seyircilere) Şimdi perdeciye tembih edeceğim.
Usulden olduğu üzere üç kere gong vurulacak ve perde öyle açılacak. (Tam gitmek üzereyken perde
açılır, perdeciye) Ne yapıyorsun? (Fakat perde açılmış oyuncular oynama pozisyonunu almışlardır. Re-
jisör seyircilere döner) Kusura bakmayın perdemiz bu sefer de böyle açılmış olsun. (Çıkar)

(Ön oyun biter, birinci bölüm hızla başlar)
(Erdek’te, açık havada oynadığımız için ön oyunun bazı yerlerini değiştirdik. Mesela perde olmadığı
için yerine ışıkları kullandık. Şöyle ki: Oyuncular ellerinde oyun araçları, loşlukta sahneye gelir ve oyun
hazırlığına başlarlar. Tam o sırada elektrikçi oyunu başlatan sahne ışıklarını yakar… Böylece perdeci-
nin yerine ışıkçı konarak ön oyuna devam eder.)

503