Page 593 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 289

7.ÜNİTE> Anı (Hatıra) Kazanım A.4.15: Metinlerden hareketle dil bilgisi çalışmaları yapar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Okuma Becerisi

Etkinlik İsmi Âşık Veysel 25 dk.
Cümle çeşitlerini ve bunların metindeki işlevlerini belirleyebilmek. İmla ve noktalama işaretlerinin görevle- Bireysel
Amacı
rini kavrayabilmek.
Yönerge Metni okuyunuz ve soruları metne göre cevaplayınız.
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

Âşık Veysel’in Gazeteye Gelişi

Gazeteye sık sık uğrayan Yaşar Kemal, o gün yanına Âşık Veysel’i de alıp gelmişti. Veysel, kendisi
için yapılacak özel bir gecenin hazırlığı için İstanbul’daydı. Gece, Açık Hava Tiyatrosunda yapılacak-
tı. Komitede Behçet Kemal Çağlar, Vedat Nedim Tör ve Yaşar Kemal bulunuyordu. Yaşar, Veysel’e
İstanbul’u gezdiriyordu.

Sivaslı bir odacımız vardı: Hasan. Aslan gibi delikanlıydı, sıktığının suyunu çıkaracak cinsten. Hasan
hemşerisini görünce inanılmayacak kadar heyecanlandı eli ayağı boşaldı. Kapının dışından Veysel’i
izliyor, gözünü ondan ayırmıyordu. Bir ara fotoğrafhaneden bir şey lazım oldu, Hasan’ı fotoğrafhane-
ye gönderdik. Göndermemizle içeriden müthiş bir gümbürtünün kopması bir oldu. Hasan, heyecan-
dan kapıyı ters taraftan açmak istemiş, açılmayınca da bir omuz darbesiyle kapıyı menteşelerinden
sökerek kırmıştı. Çok utandı, işe de yeni başlamıştı. Onlar gidince hemen kapıyı onardı ve “O bizler
için ulaşılmaz bir insandır. Bir an karşımda görünce ne yapacağımı şaşırdım, kusurumu bağışlayın.
Bir daha olmaz…” dedi.
Semih Balcıoğlu, Önce Çizdim Sonra Yazdım

1. Okuduğunuz metin farklı türdeki cümlelerden oluşmaktadır: “Gece, Açık Hava Tiyatrosunda ya-
pılacak.” cümlesi basit, kurallı, olumlu bir fiil cümlesiyken “O, bizler için ulaşılmaz bir insandır.”
cümlesi birleşik, kurallı, olumlu bir isim cümlesidir. Cümlelerin bu şekilde çeşitlilik göstermesinin
metne katkısı ne olabilir?

2. Tek bir yargı bildiren, yan cümlesi olmayan cümlelere basit cümle; tek başına bağımsız yargı bildi-
ren iki veya daha fazla cümlenin bir anlam bütünlüğü içinde virgül veya noktalı virgüllerle sıralan-
masıyla kurulan cümlelere ise sıralı cümle denir. Buna göre metinden basit ve sıralı cümle örneği
belirleyerek aşağıdaki tabloya yazınız.

Basit Cümle

Sıralı Cümle

591