Page 122 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 11 56

1. ÜNİTE > İnsan Fizyolojisi Kazanım 11.1.4.3. Dolaşım sistemi rahatsızlıklarını açıklar.
Genel Beceriler: Karar Verme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi KALBİMİZ SOS VERİYOR 30 dk.

Amacı Kalp ve damar hastalıklarına örnekler verebilme. Bireysel

Yönerge Dolaşım sistemi hakkında verilen metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Arda, 16 yaşında okulun futbol takımında oynayan sportmen bir gençtir. Antrenman sırasında rahatsız-
lanan Arda’ya ilk müdahale 112 Acil Servis tarafından yapılır ve Arda en yakın hastaneye götürülür. Yapı-
lan tetkikler sonucu Arda’nın kalp krizi geçirdiği söylenir. Kalbi besleyen koroner damarların sağlıklı ol-
duğu ancak kalbin zorlandığı belirtilir. Doktor, Arda’nın ailesine: “Kalbin beslenmesini sağlayan koroner
damarlardan birinin ya da birkaçının daralması, sertleşmesi ya da tıkanması sonucu kalp kasının ilgili
bölümü beslenemez, oksijen alamaz ve kalp kası zayıflar. Bu durum kalp krizine neden olur. Kalp krizi
sonucu kas dokunun beslenemeyen bölümündeki hücreler ölür ve yenilenemez. Kalbin kanı yeterince
pompalayamadığı bu durum kalp yetmezliği olarak tanımlanır.” açıklamasını yapar. Ayrıca Arda’nın bes-
lenmesini araştıran doktor, onun spor performansını arttırmak için enerji içeceği içtiğini öğrenir. Enerji
içeceklerinin içinde bulunan kafein, taurin gibi etken maddeler uyarıcı maddeler olup metabolizmayı
hızlandıran, ritim bozukluğu, hipertansiyon, bilinç kaybı ve kalp krizine neden olan maddelerdir. Özel-
likle gençlerde oldukça tehlikeli sonuçlar ortaya çıkar.

1. "Kanı aorttan kalp dokusuna götüren büyük kan damarına koroner atardamar denir." Eğer koroner
atardamar tümüyle tıkanacak olursa ortaya nasıl bir tablo çıkar?

2. Düzenli spor yapan ve aktif bir yaşamı olan Arda’yı kalp krizine götüren hikâyesindeki hatalar sizce
neler olabilir?

3. Gençlerde meydana gelen kalp krizinin, yaşlılarda görülen kalp krizine oranla daha tehlikeli olma-
sının nedeni ne olabilir? Düşüncelerinizi yazınız.

4. Kalp damar hastalığı oluşma olasılığını azaltmak için neler yapmalıyız? Düşüncelerinizi yazınız.

119