Page 117 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

54 BİYOLOJİ 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

5. Aort anevrizması ameliyatlarından sonra hayat boyu kullanım için kalp kaslarının şiddetli kasılma-
sını ve yüksek kan basıncını önleyen ilaçlar verilmektedir. Bunun sebebi nedir?

Yönerge Aşağıda verilen gazete sayfasındaki bilgilerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

6. Yüksek kan basıncının vücuda zararları nelerdir? İdeal kan basıncı hangi aralıkta olmalıdır? Güneşli bir pazar sabahıydı. Işık, ailesiyle keyifli bir kahvaltı yaptıktan sonra kendisine sade bir Türk
kahvesi yaptı. Gazetesini alarak balkona geçti. Kahvesini yudumlarken bir yandan da gazetenin sağlık
köşesine göz atıyordu. Sağlık köşesinde ilgisini çeken yazıyı merakla okumaya başladı. Gazetenin sağlık
köşesinde şunlar yazmaktaydı:

2. Yönerge Aşağıda verilen metin ve görselden yararlanarak soruları cevaplayınız.
Sağlık Dola ım s stem rahatsızlıkları
Felç geçirmek tabirini hepimiz duymuşuzdur.
İnmenin diğer adıdır “Felç”. Kan akımının ani bir şekilde kesilmesi veya
azalmasıyla beyne yeterli oksijen ve besin sağlanamadığında beyin hücre- ARİTMİ: Kalb n elektr k let s stem ndek bozukluklara bağlı olarak
lerinde hasar oluşması ve dokuların hızla ölmeye başlamasıdır. hızlanması, yava laması veya düzens z çalı masıdır. En sık bel rt s
İnme (felç), beynin ne kadar süreyle kan akışından yoksun olduğuna ve çarpıntıdır. Hastalar genelde “kalpte vücudu sallayacak ek lde hızlı
hangi kısmın etkilendiğine bağlı olarak bazı bölgelerde geçici veya kalıcı atma”, “kalpte ku çırpınması” g b fadelerle çarpıntıyı tar f ederler.
sakatlıklara sebep olabilir. Vücutta bazı kasların kontrolü kaybedilebilir.
İnmeye sebep olan etmenler; yüksek tansiyon, kan damarı duvarlarında KALP ÜFÜRÜMÜ: Üfürüm, ANEMİ: Kan kaybı,
oluşan şişkinlik (anevrizma), travma, diyabet (şeker hastalığı), yüksek ko- kan akı ının ses d r. Kanın yeters z alyuvar üret -
lesterol, obezite, sigara kullanımı ve kalp odacıklarında ve kapakçıklarda- sorunlu b r kalp kapakçığın- m , alyuvar yıkımının
dan geçmes ya da herhang fazla olması g b neden-
ki sorunlarda gelişen pıhtıların kan dolaşımı ile taşınarak sinir sistemine b r rahatsızlık, kalb n daha ler anem ye yol açab l r.
ait damarları tıkamasıdır. hızlı ve daha kuvvetl b r ek lde kanı pompa- Nefes darlığı, ba dön-
Kalıcı hasar oluşmaması için kan sulandırıcılar ve pıhtıyı eritici tromboli- lamasına yol açarak üfürümün duyulmasına mes , ba ağrısı, el ve ayaklarda soğukluk, soluk c lt, göğüs
tik ilaçlar uygulanabilir. Ayrıca pıhtı cerrahi yöntemle de alınabilir. neden olab l r. ağrısı g b bel rt ler vardır. Anem k b reyler, kend ler n
yorgun ve b tk n h sseder. Anem n z varsa günlük ler n z
yapmak ç n b le enerj bulmakta zorlanırsınız.
7. İnmeye sebep olan etmenler nelerdir?

KALP KRİZİ (ENFARKTÜS): Kalb n oks jen YÜKSEK TANSİYON: Büyük tans yonun 140 mmHg, küçük
ve bes n ht yacını kar ılayan koroner arterlerde tans yonun 90 mmHg’dan büyük olma durumudur.
kan akımı kes ld ğ zaman oks jen ve besley c Sağlıksız beslenme, spor yapmamak, stres, s gara kullanımı,
maddeler tem n ed lemez ve kalpte hasar d yabet ve genet k yatkınlık h pertans yon r sk n
meydana gel r. An gel rse kalp kr z olarak artıran etmenler arasında yer alır.
8. Kan pıhtısının sinir sistemine ait bir damarı tıkamasıyla felç geçiren bir hastaya ne tür bir tedavi adlandırılır. Damarlardak tıkanıklık kısm se
uygulanabilir? Nedenleriyle açıklayınız. kan akımı azalır ve anj na den len göğüs ağrısı
olu ur. Bu durum kalp kr z haberc s d r.
Kalp Kr z Bel rt ler : Genell kle göğüste ağrı ve
huzursuzluk h ss le ba lar, b rkaç dak kadan
daha uzun sürer, tekrarlar. Göğüste huzursuzluk
basınç, sıkı ma veya doluluk g b h ssed leb l r.
Ağrı veya huzursuzluk kol, omuz, d rsek, çene,
9. Felç durumunda kasların kontrolünün kaybedilmesine sebep olan etmenleri açıklayınız.
sırtta da h ssed leb l r. D ğer bel rt ler bulantı, DÜ ÜK TANSİYON: Büyük tans yonun 90 mmHg, küçük
kusma, b tk nl k, soluk görünme, soğuk terleme- tans yonun 60 mmHg’dan küçük olma durumudur. Endokr n
d r. Uzun süred r d yabet olan k lerde d yabe- hastalıklar, v tam n ve m neral eks kl ğ , susuz kalmak, kalp
t n s n rler etk lemes neden yle ağrı olmayab l r. hastalıkları, kan kaybı g b nedenlerle ortaya çıkab l r.

114
Hazırlayan: Feray ÇELİKER