Page 112 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 11 52

1. ÜNİTE > İnsan Fizyolojisi Kazanım 11.1.4.2. Lenf dolaşımını açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi

Etkinlik İsmi KANSIZ DOLAŞIM 30 dk.
Amacı Lenf sisteminin özelliklerini ve bağışıklık üzerindeki etkilerini açıklayabilme. Bireysel

Yönerge Lenf sistemi ile ilgili aşağıdaki metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

İkinci bir damar sistemi olarak tanımlanabilecek lenf sistemi
kan dolaşım sisteminden farklılıklar gösterir. Lenf sistemi lenf
kılcal damarlarından, lenf toplardamarlarından ve lenf sıvısın-
dan oluşur. Dikkat edileceği üzere lenf atardamarları yoktur.
Hücrelerle kılcal damarlar arasında bulunan doku sıvısının
%90’ı kan osmotik basıncının etkisiyle kan dolaşımına katılır-
ken %10’u lenf kılcal damarları sayesinde dolaşım sistemine
katılır. Lenf damarlarındaki bu şeffaf sıvıya doku sıvısı ya da
lenf sıvısı denir.

Lenf kılcalları dokuları ağ şeklinde sarmıştır. Bu kılcallar birle-
şerek lenf toplardamarlarına bağlanır. Lenf kılcal damarlarının
duvarları çok incedir, geçirgenliği fazladır. Lenf toplardamarla-
rının içerisinde kalbe doğru açılan kapakçıklar bulunur. Lenfin
kalbe doğru hareketi kanın toplardamarlardaki hareketiyle aynı
mekanizmaya dayanır. Hareket ettikçe iskelet kaslarının damarı
sıkıştırması, damar yapısındaki düz kasların kasılıp gevşemesi,
soluk alıp verme lenfin hareketini sağlar.

Lenf sistemin bir diğer üyesi olan lenf düğümleri basık fasulye
ya da mercimek büyüklüğünde olan yapılardır. İçi petek şeklin-
dedir. Buralarda bazı akyuvar çeşitleri üretilir. Lenf damarları
boyunca yaklaşık 500 kadar lenf düğümü bulunur. Lenf sıvı-
sı kalbe ulaşıncaya kadar çok sayıda lenf düğümünden geçer.
Lenf düğümleri içinde akım yavaştır. Lenf sıvısı burada süzülür.
Süzülme sırasında lenf sıvısı yabancı maddelerden, mikroorga-
nizmalardan, anormal hücrelerden arınır. Vücut enfeksiyonla
savaşırken bu hücreler hızla çoğaldıklarından lenf düğümleri
şişer, sertleşir ve hassas hâle gelir.

Görsel: Lenf sistemi

1. İnsan vücudunda çok sayıda lenf düğümü bulunmaktadır. Bu durumun avantajları nedir?

109