Page 110 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 11 51

1. ÜNİTE > İnsan Fizyolojisi Kazanım 11.1.4.2. Lenf dolaşımını açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi

Etkinlik İsmi LENF SİSTEMİMİZ NEDEN GEREKLİDİR? 30 dk.
Amacı Lenf sistemini, kan dolaşımı ve bağışıklık ile ilişkilendirerek açıklayabilme. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metin ve görselden faydalanarak soruları cevaplayınız.

Boğaz ağrısıyla doktora gittiğimizde doktor boğazımızı, kulak arkamızı elleriyle kontrol eder ve lenf bez-
lerinin şişip şişmediğine bakar. Zaman zaman hastalandığınızda vücudunuzda bölgesel lenf bezlerinin
şiştiğini fark etmişsinizdir. Lenf bezlerinin şişmesi, vücudun hastalıkla mücadele ettiğinin bir göstergesi-
dir. Hastalık geçtiğinde büyüyen bu bezler, kendiliğinden küçülür. Lenf sistemi; vücudumuzu bir ağ gibi
saran damarlar ve düğümler ile donatılmıştır. Lenf düğümlerinin yan yana gelmesiyle lenf bezleri oluşur.
Lenf bezlerimiz; bademcikler, timus bezi ve koltuk altı lenf bezleri gibi bezlerdir. Lenfoid organlarımız
ise; kemik iliği, timus, dalak, bademcik ve kör bağırsaktır.
Lenf sisteminin atardamarları yoktur, bu sistemde toplar ve kılcal damarlar mevcuttur. Lenf düğümlerin-
de kan, yabancı maddelerden süzülür. Lenf bezlerinde bağışıklık hücreleri üretilir. Kalbin kasılmasıyla
oluşan kan basıncı, kılcal damarlardan hücrelere doğru sıvı çıkışına neden olur. Hücrelerle kan damarları
arasını dolduran bu sıvıya doku sıvısı ya da lenf sıvısı denir. Kan plazmasının filtre edilmiş hâlidir. Doku
sıvısının bir kısmı, kan osmotik basıncı sayesinde tekrar kılcal damarlara çekilirken bir kısmı lenf kılcal-
larınca emilir. Bu sıvı, lenf düğümleri ve lenf bezlerinden geçirilerek filtre edilir ve üst ana toplardamar
aracılığıyla kalbin sağ kulakçığına iletilir. Böylece kan, kaybetmiş olduğu yararlı proteinleri ve besin mo-
nemerlerini kazanırken zararlı mikroorganizmalardan ve bazı atıklardan kurtulmuş olur.

Bademc k

T mus bez Kırmızı kem k l ğ

Göğüs kanalı Dalak

Apand s t Lenf damarları

Lenf nodları

Görsel: Lenf sistemi

107