Page 111 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

51 BİYOLOJİ 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

1. Metinde geçen lenf sisteminin görevlerinin neler olduğunu belirtiniz.

Yönerge Lenf sistemi ile ilgili aşağıdaki metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

2. Lenf sıvısı, kan plazmasının filtrelenmiş hâli gibi ise lenf sıvısında neler bulunabileceğini belirtiniz.
İkinci bir damar sistemi olarak tanımlanabilecek lenf sistemi
kan dolaşım sisteminden farklılıklar gösterir. Lenf sistemi lenf
kılcal damarlarından, lenf toplardamarlarından ve lenf sıvısın-
dan oluşur. Dikkat edileceği üzere lenf atardamarları yoktur.
Hücrelerle kılcal damarlar arasında bulunan doku sıvısının
%90’ı kan osmotik basıncının etkisiyle kan dolaşımına katılır-
3. Lenf sisteminde sıvının dolaşım hızı, kan dolaşımına göre yavaştır. Bunun nedenini lenf dolaşımını ken %10’u lenf kılcal damarları sayesinde dolaşım sistemine
sağlayan kuvvetlerle ilişkilendirerek belirtiniz. katılır. Lenf damarlarındaki bu şeffaf sıvıya doku sıvısı ya da
lenf sıvısı denir.

Lenf kılcalları dokuları ağ şeklinde sarmıştır. Bu kılcallar birle-
şerek lenf toplardamarlarına bağlanır. Lenf kılcal damarlarının
duvarları çok incedir, geçirgenliği fazladır. Lenf toplardamarla-
rının içerisinde kalbe doğru açılan kapakçıklar bulunur. Lenfin
4. İnce bağırsakta işaretli bir yağ asidinin kalbin sağ kulakçığına kadar izlediği lenf yolunu belirtiniz. kalbe doğru hareketi kanın toplardamarlardaki hareketiyle aynı
mekanizmaya dayanır. Hareket ettikçe iskelet kaslarının damarı
sıkıştırması, damar yapısındaki düz kasların kasılıp gevşemesi,
soluk alıp verme lenfin hareketini sağlar.

Lenf sistemin bir diğer üyesi olan lenf düğümleri basık fasulye
ya da mercimek büyüklüğünde olan yapılardır. İçi petek şeklin-
5. Dokulardan toplanan lenf sıvısının hangi yollardan geçerek kalbe ulaştığını belirtiniz. dedir. Buralarda bazı akyuvar çeşitleri üretilir. Lenf damarları
boyunca yaklaşık 500 kadar lenf düğümü bulunur. Lenf sıvı-
sı kalbe ulaşıncaya kadar çok sayıda lenf düğümünden geçer.
Lenf düğümleri içinde akım yavaştır. Lenf sıvısı burada süzülür.
Süzülme sırasında lenf sıvısı yabancı maddelerden, mikroorga-
nizmalardan, anormal hücrelerden arınır. Vücut enfeksiyonla
savaşırken bu hücreler hızla çoğaldıklarından lenf düğümleri
6. Lenf düğümlerinin hastalık anında şişme sebebinin ne olabileceğini belirtiniz. şişer, sertleşir ve hassas hâle gelir.

Görsel: Lenf sistemi

7. Lenf sistemimizi sağlıklı tutmak için neler yapabileceğimizi belirtiniz.
1. İnsan vücudunda çok sayıda lenf düğümü bulunmaktadır. Bu durumun avantajları nedir?

108
Hazırlayan: Fadimenur VURAT