Page 124 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 11 57

1. ÜNİTE > İnsan Fizyolojisi Kazanım 11.1.4.3. Dolaşım sistemi rahatsızlıklarını açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi, Bilim Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi, Verileri Toplama,
Mühendislik, Matematik Okuryazarlığı Becerileri İşleme, Yorumlama ve Sonuç Çıkarma Becerisi
Etkinlik İsmi İYİ DAMAR KÖTÜ DAMAR 30 dk.

Amacı Dolaşım sistemi hastalıklarından aterosklerozun sebep ve sonuçlarını hesaplama yaparak analiz edebilme. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki bilgilerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Kalp-damar hastalıklarına yatkınlık kalıtımımızla ilişkilidir. İşlenmiş trans yağ içeren gıdaların tü-
ketilmesi, hareketsiz yaşam tarzı, sigara ve alkol tüketme, LDL /HDL (kötü kolesterol/ iyi kolesterol)
oranının yüksek olması kalp damar hastalığı riskini arttırmaktadır. Öznur, Yasemin, Zehra, Ahmet ve
Şükrü'nün kanlarındaki LDL kolesterol ve HDL kolesterol yoğunlukları aşağıdaki tabloda verilmiştir.

KİŞİLER LDL (mg/dL) HDL (mg/dL)

Öznur 50 80
Yasemin 100 120
Zehra 100 40
Ahmet 150 80
Şükrü 130 120

Total kolesterol, HDL ve LDL kolesterol seviyemizin toplamına trigliserit (nötral yağ) yoğunluğunun
beşte birinin eklenmesiyle elde edilen değerdir. Tüm dünyada 200 mg/dL üzeri total kolesterol değeri
yüksek kabul edilmektedir. Ayrıca sağlıklı bir yetişkin bireyde olması gereken kan trigliserit düzeyi
150 mg/dL'nin altıdır. 150-199 mg/dL aralığındaki değerler sınırda yüksek, 200-499 mg/dL aralığındaki
değerler yüksek, 500 mg/dL'nin üzeri ise çok yüksek trigliserit seviyelerini işaret eder. Aşağıdaki tablo-
da bu bireylerin trigliserit miktarları verilmiştir.

KİŞİLER TRİGLİSERİT MİKTARI (mg/dL)

Öznur 150
Yasemin 200
Zehra 300
Ahmet 200
Şükrü 550

Kalp damar sağlığı açısından bu değerler incelendiğinde HDL miktarı kadınlarda 40 mg/dL, erkeklerde
50 mg/dL olmalıdır. İyi kolesterol seviyesi düşükse toplam kolesterolümüz normal çıkabilir. Oysa bu
durum yüksek toplam kolesterolü olan birinden daha riskli olabilir. Çünkü değerlendirme total koleste-
rol/HDL kolesterol üzerinden yapılmalıdır. İdeal olan, bu oranın 3’ten düşük olmasıdır. İdeal değerden
uzaklaşılması damarlarda yağ birikimini arttırır ve kan akışını yavaşlatarak birçok dolaşım sistemi
hastalığına yol açabilir.

121