Page 212 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 11 101

1. ÜNİTE > İnsan Fizyolojisi Kazanım 11.1.7.1 Üreme sisteminin yapı, görev ve işleyişini açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi

Etkinlik İsmi ADIM POLİKİSTİK OVER, SOYADIM SENDROM 20 dk.
Amacı Polikistik Over Sendromundan yararlanarak üreme sistemindeki hormonların görevini ve işleyişini açıklayabilme. Bireysel

Yönerge Polikistik Over Sendromu ile ilgili görsel ve metini inceledikten sonra soruları cevaplayınız.

Gel men n
Durması
X

Görsel 1: Normal yumurtalık Görsel 2: Normal ve Polikistik yumurtalık Görsel 3: Polikistik yumurtalık

Sibel ile Ahmet’in çok mutlu bir evlilikleri vardı. Ancak bir türlü çocukları olmuyordu. Sibel ergen-
lik döneminde âdet düzensizliklerinden, sivilcelerden, kilolu oluşundan, kilo verememeden ve aşırı
tüylenmeden muzdaripti. Bu problemler hâlâ devam etmekteydi. Sibel ve Ahmet çocuk sahibi olmak
için bir uzmandan yardım almak istediler. Çeşitli testlerden sonra Ahmet’te bir sorun olmadığı, fakat
Sibel’de gebe kalmayı zorlaştıran Polikistik Over Sendromu (PKOS) olduğu söylendi. PKOS bir yu-
murtlayamama durumudur.
Sağlıklı bir kadın ayda bir yumurta oluştururken bu durumun görüldüğü kadınlar çok sayıda yumurta
üretir ancak bu yumurtaların hiçbirini tam olgunlaştıramaz ve yumurtlayamaz. Ultrason ile bakıldı-
ğında yumurtalıkta olgunlaşamamış yumurtaları barındıran çok sayıda içi sıvı dolu foliküller görü-
lebilir. Foliküller yumurtalıkta artmaya başladıkça foliküllerden erkeklik hormonu olan testosteron
da salgılanmaya başlar. Testosteron sivilcelerin ve tüylenmenin artışına, saç dökülmesine neden olur.
Yumurtlama olmadığı için vücutta progestron hormonu da azdır. Eğer progesteron oranı yüksek ise
yumurtlamanın olduğunu gösterir. Progesteron değeri düşük ise yumurtanın folikülden çıkmadığına
işaret eder. Progestron östrojenin etkisini azaltan bir hormondur. Östrojen rahim iç duvarını (endo-
metriyum) kalınlaştıran bir hormondur. Peki, PKOS’nun nedeni nedir?
PKOS’nun nedeni tam olarak bilinmemektedir. Sağlıklı bir kadında yumurtlamadan önce FSH mik-
tarı LH’dan çoktur. FSH ve LH birlikte yumurta yapımını, LH yumurtlamayı sağlayan hormondur.
PKOS’lu kadınlarda ise FSH, LH’dan azdır. Yumurta tam gelişemez ve yumurtlama olmaz. PKOS’un
kilo ile ilişkisi de vardır. Aşırı kilo pankreasın aşırı insülin salgılamasına ve insülin direncine neden
olur. İnsülin direnci hem FSH - LH dengesinin bozulmasına hem de yumurtalıktan testosteron salgı-
lanmasına neden olur.
Turk Hij Den Biyol Derg, 2016; 73(1): 81 - 88

1. Bir kadın doğum uzmanı olduğunuzu düşününüz. Hastanıza PKOS teşhisi koymak için nelere
bakardınız?

209