Page 214 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 11 102

1. ÜNİTE > İnsan Fizyolojisi Kazanım 11.1.7.2. Üreme sisteminin sağlıklı yapısının korunması için yapılması gerekenlere ilişkin çıkarımlarda bulunur.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi

Etkinlik İsmi TEKNOLOJİDEN VAZGEÇEMİYORUZ AMA... 20 dk.
Çevresel faktörlerin üreme sistemini düzenleyen hormonların işleyişinde meydana getirdiği değişimlerle ilgili çıkarımlarda
Amacı Bireysel
bulunabilme.
1. Yönerge Erkek üreme sisteminin yapısını ve hormonal işleyişi anlatan aşağıdaki metin ve görselden yararla-
narak soruları cevaplayınız.

Testislerin görevi hormon salgılamak ve sperm üretmek olup embriyonal gelişimini karın boşluğunda
tamamlar. Doğumdan önce veya kısa bir süre sonra testisler skrotum yardımıyla vücut dışına doğru
çıkar. Testislerin vücut sıcaklığından daha düşük bir sıcaklıkta olması sağlıklı spermlerin üretilmesi için
önemlidir.
Erkeklerde hipotalamustan salgılanan GnRH, hipofizi uyararak FSH ve LH salgılanmasını sağlar. FSH ve
LH, spermatogenez için gereklidir. Her biri testislerdeki belirgin hücre tiplerine etki eder. FSH, testisler-
deki sertoli hücrelerini aktive eder. Sertoli hücreleri, seminifer tüpçüklerinde gelişmekte olan spermleri
besler ve inhibin salgılanmasına neden olur. LH ise seminifer tüpçüklerinin arasında yer alan leydig
hücrelerini kontrol eder. Leydig hücreleri, testosteron ve diğer androjenleri salgılar. Androjen, ikincil
eşeysel karakterlerin ortaya çıkmasında etkili olan erkek eşey hormonlarının genel adıdır. Testosteron
hormonu, seminifer tüpçüklerinde sperm yapımını uyarır. Sperm oluşumu ergenlikte başlar ve yaşam
boyunca devam eder.
Erkeklerde eşey hormonları iki ayrı geri bildirim mekanizmasıyla düzenlenir. Birincisinde kanda artan
testosteron, hipotalamusu ve hipofizi uyarararak GnRH, FSH ve LH’ın kandaki seviyesini azaltır. İkinci-
sinde ise sertoli hücrelerinin salgıladığı inhibin hormonu hipofizi etkiler ve FSH salgısını azaltır.

(-) Negat f Ger B ld r m
H potalamus

GnRH

(-) Negat f Ger B ld r m (-) Negat f Ger B ld r m
H pof z

FSH LH

Test s Test s
Sertol hücreler Leyd ng hücreler

İnh b n Spermatogenez Testosteron

Şekil: Erkek üreme sisteminin hormonal kontrolü

211