Page 219 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

104 BİYOLOJİ 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

2. 28 günlük menstruasyon döngüsü boyunca her gün aynı saatte vücut sıcaklığını ölçen sağlıklı bir
kadın, birkaç gün boyunca vücut sıcaklığının diğer günlerden daha yüksek olduğunu fark etmiştir.
Bu süre boyunca kanında en yüksek seviyede bulunan hipofiz gonadotropin hormonu hangisidir
ve bu hormonun dişi bireylerde görevleri nelerdir?

Yönerge Aşağıda verilen metin ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplayınız.
Fetal Gel m Ham lel ğ n B r nc Ha ası
Bölünme

8 hücrel evre 2 hücrel evre 4 hücrel evre 8 hücrel evre
3. Kadınlarda menstruasyon periyodu boyunca yalnızca bir tane yumurta hücresi folikülden salınır, 4 hücrel evre 16 hücrel evre
yeni bir folikül uyarılmaz. Yeni foliküllerin olgunlaşmaya başlaması nasıl önlenir ve bu durumun 2 hücrel evre Morula
avantajı nedir? Açıklayarak belirtiniz. Blastos t

Döllenm
yumurta
Fetus Döllenme Erken blastos t
(5 ha alık)
İk nc l oos t
4. Corpus luteum menstruasyon periyodunun belirli evrelerinde endokrin bir bez hâline gelir. Corpus lu-
teumun endokrin bez hâline gelmesini sağlayan salgıları hangileridir ve bu salgıların görevleri nelerdir? Fetus Yumurtlama Yumurtalık
(10 ha alık) İmplantasyon
Fetus Fetus Fol küler hücreler Geç blastos t
(40 ha alık) (20 ha alık)
Görsel 1: Fetal gelişim Görsel 2: Hamileliğin birinci haftası
Yumurta ile spermin birleşip zigotu oluşturmasıyla embriyonik süreç başlar. Tek hücre olan zigot
hücre bölünmeleri ile milyarlarca hücreden oluşan doku ve organa sahip karmaşık bir organizmaya
5. Kadınlarda hamilelik boyunca kanda GnRH, östrojen ve progesteron hormonları yüksek seviyede dönüşür. Zigotun hücre bölünmelerine segmentasyon, segmentasyon sonucu oluşan her bir hücreye
bulunur. Hamilelik boyunca yeni bir folikülün uyarılmamasını ve menstruasyon görülmemesini
feedback (geri bildirim) mekanizmasıyla açıklayınız. blastomer denir. Bölünerek sayıca artan hücrelerin oluşturduğu dut şeklindeki yapıya morula denir.
Döllenme fallopi tüpünde gerçekleşir ve bölünmeler embriyo rahme ulaşıncaya kadar fallopi tüpün-
de devam eder. Döllenmeden 6-7 gün sonra embriyo, yaklaşık 100 hücreden oluşmuş blastosist adı
verilen içi sıvı dolu bir yapı olarak rahme ulaşır. Blastosist embriyonun blastula aşamasıdır. Yaklaşık
9 gün sonra ikinci gelişim aşaması olan gastrulasyon başlar. Gastrulasyonda oluşan embriyonik ta-
bakalar farklılaşarak özgül organ sistemlerini oluşturur. Gelişmekte olan embriyoda doku ve organ-
6. Sağlık sorunları nedeniyle hamileliğinin 6. ayında deneysel olarak yumurtalıkları çıkarılan bir lar hücre şekillerinin değişimine, hücre göçlerine ve programlanmış hücre ölümlerine bağlı olarak
kadın düşünecek olursak bu duruma rağmen hamileliğin devam etmesini bekler misiniz? Gerek- şekillenir. Gebelik süreci hem genetik hem de çevresel faktörlerden etkilenen bir süreçtir. Embriyo-
çesiyle birlikte açıklayınız. nun gelişimini etkileyen en önemli çevresel faktörlerden biri annenin ve çevresindekilerin kullandığı
zararlı maddelerdir. Gebelikte düzenli ve yeterli beslenme, annenin sağlığının korunması, bebeğin
normal büyüme ve gelişimi için önemlidir. Sağlıklı bir gebelik dönemi için annenin gerekli besin
maddelerinden yeterli ve dengeli şekilde alması, anneyi ve bebeği anemiden (kansızlık) koruduğu
gibi hücre bölünmelerinin sorunsuz bir şekilde gerçekleşmesini sağlar.

7. Menstrüasyon periyodunda görev alan hormonlardan örnekler vererek pozitif ve negatif geri bildi- 1. Gebelik planlayan ya da gebe kalan anne adaylarına neden folik asit kullanması tavsiye edilir. Folik
rim mekanizmasını açıklayınız. asidi doğal yollardan almak için anne adayı nasıl beslenmelidir? Folik asidi belirli besin maddelerini

tüketerek doğal yollardan almak anne ve bebek sağlığı için daha etkili olabilir mi? Gerekçeleriyle
açıklayınız.

216
Hazırlayan: Mehtap BOYRAZ