Page 221 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı
P. 221
105 BİYOLOJİ 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
2. Hamilelik döneminde bebeğin genomuna müdahale edilebilir mi? Bebeğin DNA’sı üzerinde değişiklik
yapılarak oluşabilecek sağlık problemlerinin üstesinden gelmek mümkün müdür? Kısaca açıklayınız.
Yönerge Plasenta ile ilgili aşağıda verilen metin ve görselden yararlanarak soruları cevaplayınız.
3. Zigotun mitoz bölünmeleriyle oluşan embriyoda her hücrede aynı genetik materyal olmasına rağ- Plasenta
men organizmanın farklı kısımları nasıl oluşur? Plasenta
4. Fallopi tüpünde döllenen yumurtanın rahme ulaşıp göbek bağı oluşumuyla anneden beslenmeye
başlayana kadar nasıl beslendiğini açıklayınız.
Göbek Kordonu
Görsel: Göbek kordonu ve plasenta
5. Vücuttaki tüm hücrelere dönüşebilecek potansiyele sahip olan embriyonel hücreye kök hücre denir.
Buna göre: Bebek anne rahminde iken tüm ihtiyaçlarını anneden karşılar. Besin maddeleri ve oksijen anne-
a) Birçok hastalığa çözüm olabilecek kök hücreler hangi evrede alınabilir? Bunlar hangi hastalıklar-
da kullanılır? Kısaca açıklayınız. den bebeğe doğru, bebekte oluşan karbondioksit ve diğer atık maddeler ise bebekten anneye doğru
aktarılır. Bilinenin aksine anne ve bebek arasındaki madde alışverişi doğrudan kan değişimi ile
yapılmaz, plasenta aracılığı ile yapılır. Plasenta, sadece gebelikte oluşturulan geçici bir organdır.
Rahme ulaşan anne kanı, burada bulunan damarlar aracılığıyla plasentanın olduğu bölgeye
gider ve oradaki boşluğa boşaltılır. Bebek de göbek kordonu ile plasentaya bağlı durumdadır.
Göbek kordondaki damarlar plasentaya girer, annenin kanının boşaltıldığı boşluk içinde dal-
b) İnsanda başka nerelerde kök hücre bulunduğunu açıklayınız. lanmalar göstermeye başlar. Anne ve bebek arasında gerçekleşen madde alışverişi burada olur.
1. Göbek kordonundaki damarlarda bulunan kanın kime ait olduğunu merak eden öğrencilerden,
“Mehmet, bu kan anneye aittir. Özlem, bu kan fetüse aittir. Berk, damarlardaki kan anne ve fetüsün
kanının karışımıdır. Fatma, plasentaya giden kan fetüse, plasentadan gelen kan ise anneye aittir.”
6. Gebelikte ilk üç ay neden önemlidir? Bu aylarda ve gebeliğin devamında sağlıklı bir bebek dünyaya demişlerdir. Hangi öğrencinin verdiği cevap doğrudur? Cevabınızı gerekçesiyle açıklayınız.
getirmek için anne adayının nelere dikkat etmesi gerektiğini açıklayınız.
7. Rahme ulaşan embriyo gelişimini sürdürmek için ihtiyaç duyduğu kan damarlarından birine tutu-
nur. Bazen embriyo rahme tutunamaz ve gebelik sonlanır. Bunun nedenlerini açıklayınız. 2. Plasenta, bebek için hangi sistemlerin işlevlerini üstlenmiştir? Cevabınızı gerekçesiyle belirtiniz.
218
Hazırlayan: Dr. Figen EMEKSİZ AYRANCI
