Page 220 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 11 105

1. ÜNİTE > İnsan Fizyolojisi Kazanım 11.1.7.3. İnsanda embriyonik gelişim sürecini açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi YUMURTANIN YOLCULUĞU 30 dk.

Amacı Embriyonik gelişim sürecini ve bebeğin gelişimini olumsuz etkileyen faktörleri açıklayabilme. Bireysel

Yönerge Aşağıda verilen metin ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplayınız.
Fetal Gel m Ham lel ğ n B r nc Ha ası
Bölünme

8 hücrel evre 2 hücrel evre 4 hücrel evre 8 hücrel evre
4 hücrel evre
16 hücrel evre
2 hücrel evre Morula
Blastos t
Döllenm
yumurta
Fetus Döllenme Erken blastos t
(5 ha alık)
İk nc l oos t

Yumurtlama Yumurtalık
Fetus
(10 ha alık) İmplantasyon
Fetus Fetus Fol küler hücreler Geç blastos t
(40 ha alık) (20 ha alık)
Görsel 1: Fetal gelişim Görsel 2: Hamileliğin birinci haftası
Yumurta ile spermin birleşip zigotu oluşturmasıyla embriyonik süreç başlar. Tek hücre olan zigot
hücre bölünmeleri ile milyarlarca hücreden oluşan doku ve organa sahip karmaşık bir organizmaya
dönüşür. Zigotun hücre bölünmelerine segmentasyon, segmentasyon sonucu oluşan her bir hücreye
blastomer denir. Bölünerek sayıca artan hücrelerin oluşturduğu dut şeklindeki yapıya morula denir.
Döllenme fallopi tüpünde gerçekleşir ve bölünmeler embriyo rahme ulaşıncaya kadar fallopi tüpün-
de devam eder. Döllenmeden 6-7 gün sonra embriyo, yaklaşık 100 hücreden oluşmuş blastosist adı
verilen içi sıvı dolu bir yapı olarak rahme ulaşır. Blastosist embriyonun blastula aşamasıdır. Yaklaşık
9 gün sonra ikinci gelişim aşaması olan gastrulasyon başlar. Gastrulasyonda oluşan embriyonik ta-
bakalar farklılaşarak özgül organ sistemlerini oluşturur. Gelişmekte olan embriyoda doku ve organ-
lar hücre şekillerinin değişimine, hücre göçlerine ve programlanmış hücre ölümlerine bağlı olarak
şekillenir. Gebelik süreci hem genetik hem de çevresel faktörlerden etkilenen bir süreçtir. Embriyo-
nun gelişimini etkileyen en önemli çevresel faktörlerden biri annenin ve çevresindekilerin kullandığı
zararlı maddelerdir. Gebelikte düzenli ve yeterli beslenme, annenin sağlığının korunması, bebeğin
normal büyüme ve gelişimi için önemlidir. Sağlıklı bir gebelik dönemi için annenin gerekli besin
maddelerinden yeterli ve dengeli şekilde alması, anneyi ve bebeği anemiden (kansızlık) koruduğu
gibi hücre bölünmelerinin sorunsuz bir şekilde gerçekleşmesini sağlar.

1. Gebelik planlayan ya da gebe kalan anne adaylarına neden folik asit kullanması tavsiye edilir. Folik
asidi doğal yollardan almak için anne adayı nasıl beslenmelidir? Folik asidi belirli besin maddelerini
tüketerek doğal yollardan almak anne ve bebek sağlığı için daha etkili olabilir mi? Gerekçeleriyle
açıklayınız.

217