Page 225 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

107 BİYOLOJİ 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

1. Buna göre hangi öğrencilerin cevabı yanlıştır? Yanlış cevapları belirterek doğrusunu yazınız.

Yönerge Metin, grafik ve görselden faydalanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.
Her gün Dünya yüzeyine 100 milyon atom bombasının enerjisine eş değer olan 10 kcal’lik güneş enerjisi düşer.
19
Bu enerjinin büyük bir kısmı atmosfer veya yer kabuğu tarafından soğurulur veya yansıtılır. Güneş ışınlarının
2. Segmentasyon sırasında zigotun hücre sayısı artmasına rağmen toplam hacmi aynı kalır ve ağırlığı
azalır. Bu durumu nasıl açıklayabilirsiniz? geliş açısı Ekvator’a yaklaştıkça büyür, uzaklaştıkça küçülür. Karasal komünitelerde enlem derecesi farkı; gece
gündüz arasındaki zaman farkı, bitki örtüsü ve toprak yapısı, güneşin geliş açısı, yağış alma oranı vb. faktörleri
etkilediğinden canlı çeşitliliğini de etkiler. Bir yaşama birliğinde üreticilerin güneş enerjisini organik bileşikler
içinde depolanmış olan kimyasal enerjiye dönüştürme oranına birincil üretim adı verilir.
Biyom, büyük karasal ve sucul yaşam bölgeleridir. Biyomları belirli komüniteler oluşturur. Sucul biyomlar, fi-
ziksel ortam tarafından karakterize edilir. Temiz ve yeterli gün ışığı alan sucul komünitelerde fotosentez yapan
canlı sayısı arttığından tüketici tür çeşit sayısı da artar. Derinlik arttıkça ışık azaldığından çeşitlilik de azalır.
Bir deniz biyomu olan mercan resifi, dünya genelinde birbirinden ayrı yerlerde dağılmış hâlde, sıcak tro-
3. Genlerimizin yarısını annemizden yarısını da babamızdan aldığımız tezi tamamıyla doğru değildir. pikal suların fotosentez için yeterli ışığın girdiği kısımlarda bulunur. Mercan resifleri, sığ tropikal deniz-
Ayrıca annemizin mitokondrilerinden de DNA alınır. Buna mitokondriyal DNA denir. Erkekler her
ne kadar annelerinin mitokondriyal DNA’larını alıp kullansalar da bunları çocuklarına geçiremezler. lerde yaşayan organizmaların biriktirdiği kalsiyum karbonat yapıda olup tropikal yağmur ormanları ile
yarışacak düzeyde biyoçeşitliliğe sahip yaşam alanlarıdır. Resifler, canlı bitki ve hayvanlardan oluşan çok
Bu durumu döllenme esnasında meydana gelen hangi olay ile açıklayabilirsiniz? renkli “deniz altı bahçeleri”dir.

Karasal biyomlar sıcaklık ve yağış diğer deyişle iklim tarafından belirlenerek bitki örtüsüyle karakterize
edilir. Kuzey kutup dairesinin üzerinde kalan bölgelerde tundra denilen bitki komüniteleri ortaya çıkar.
Kuvvetli rüzgârlı ve düşük sıcaklığa sahip tropikler dâhil olmak üzere tüm enlemlerde benzer bitki komü-
nitelerine rastlanır. Tundralar çoğunlukla kara yosunu, çimen, uzun otsu bitkiler, bazı çalılar, ağaçlar, liken
gibi bitki çeşitlerinden oluşur. Toprağın sürekli donmuş durumda olması bitki köklerinin gelişimini engel-
ler. Tundranın yerel hayvanları misk öküzü, ayı, kurt, tilkidir. Bazı kuş türleri yazın tundralara göç eder.
4. Blastosistin rahim iç duvarına (endometriyum) tutunmasına implantasyon denir . İmplantasyondan
sonra embriyoyu koruyan amniyon, koryon, vitellüs ve allantoyis zarları oluşur. Bu zarlar embriyo- Ekvator ve Ekvator’a yakın kısımlarda savan denilen bitki örtüsü görülür. Bitkiler farklı yoğunluktadır.
nik zarlar adını alır. Ağaçlar genellikle dikenlidir ve küçük yapraklıdır. Zemin, kuraklığa dayanıklı ve mevsimsel yağmurlarda
Bu bilgiden hareketle embriyonik zarların görevlerini kısaca açıklayınız ve göbek kordonunun ya- hızlı gelişen otsu bitkilerden oluşur.
pısına katılan zarları belirtiniz. Kuzey yarım küresinde tundraların bittiği yerde taygalar diğer adıyla kozalaklı iğne yapraklı ormanlar
başlar. Bu ormanlarda çam, köknar, ladin gibi ağaçlar baskın türdür. Kozalak ormanları birçok yerli ve
AMNİYON ZARI: göçmen kuşlar için yuvadır. Sibirya kaplanı, boz ayı, geyik, kozalaklı ağaçlardan beslenen böcek türleri de
yaygındır. Tropikal yağmur ormanlarında yağış çok yüksek olup bitki ve hayvan biyoçeşitliliği yüksektir.
KORYON ZARI:
Nem oranı yüksek, ılıman ve yoğun ormanlardır.
VİTELLÜS KESESİ:
Grafik: Biyomların birincil üretim miktarları
ALLANTOYİS: Açık okyanus
Östuar
5. Gastrulasyon ve farklılaşma evrelerinde oluşan tabakaları ve bu tabakaların oluşum evrelerini gör- Alg yatakları ve mercan res er
sel üzerindeki kutucuklara doğru şekilde yazınız. Hangi evrede oluştuğunu belirtiniz. Çöl ve yarı çöl çalılıkları
Tundra
Ilıman ku ak otlakları
Ek l alanlar
Kuzey ğne yapraklı ormanları (tayga)
Savan
Ilıman ku ak gen yapraklı ormanları
Trop kal yağmur ormanı

0 500 1,000 1,500 2,000 2,500
Ortalama b r nc l üret m 8 gr/m /yıl
2

222
Hazırlayan: Nurdan YAZICI