Page 227 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

108 BİYOLOJİ 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

1. Yönerge Aşağıda verilen görsel ve metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Kuzey Kutbu Karasal ekosistemler çok fazla canlı çeşitliliği bulunduran sistemler-
Çöl 66,5 N
o
Dağ 23,5 N dir. Dünya üzerindeki enlem dairelerinin güneş ışığı alma miktarları,
o
yağış gibi faktörlerin oluşturduğu iklim kuşakları, kendilerine özgü
Tayga bitki örtüsü ve hayvan çeşitliliği ile karakterize olmuşlardır. Ekvator
0 o
Savan dairesi güneş ışığını yoğun aldığı için bu enlem üzerinde yer alan
Akden z 23,5 S bölgelerde sıcaklık yüksektir. Yüksek sıcaklık nedeniyle Dünya yüze-
o
b tk örtüsü
Trop kal yağmur yinden su buharlaşır ve yükselir, nem ve yağış miktarı artar. Ekvator
ormanları 66,5 S bölgesinden diğer enlemlere doğru gidildikçe nem azalır, kuru sıcak
o
Görsel: Dünya üzerinde biyomların dağılımı hava yeryüzüne doğru alçalır. Diğer enlemde ise güneş ışınları düşük
Güney Kutbu açıda geldiği için yüzey ısınması çok düşüktür.
1. Su ve kara komünitelerinde ortalama birincil üretimdeki farklılıkların sebebi neler olabilir?
1. Hangi enlem dairesinde canlı çeşitliliğinin en fazla olmasını beklersiniz? Gerekçeleri ile açıklayınız.

2. Birincil üretim miktarındaki değişim, besin zincirlerindeki üst basamaklarda bulunan canlıların
biyokütlelerini nasıl değiştirir?

3. Su yaşama ortamı olan resifler ile kara yaşama ortamı olan tropikal yağmur ormanlarının benzerlik-
leri var mıdır? Varsa bunun sebepleri neler olabilir? 2. Antalya’da yetişen ve Çin greyfurtu olarak da bilinen pomelo, dünyada Güney Asya’da, Amerika’da
bilhassa Kaliforniya’da yetiştiriliyor. İki kiloyu bulmakta olan C vitamini deposu bu meyvenin An-
talya’da da yetiştirilmeye başlanmasını düşündüren temel faktör sizce ne olabilir?
Aynı şekilde Antalya’da yetişen hangi meyvelerin Kaliforniya’da da yetiştirilebileceğini düşünürsünüz?

4. Estuari; tatlı suların denize döküldüğü, etrafı kısmen çevrili geçiş bölgelerine denir. Değişken miktarda
tatlı su girişi olan bölgelerdir. Bu bölgeler, ticari açıdan değerli ürünleri barındıran alanlar olup etrafı tica-
ri gelişim alanları ile çevrilidir. Bu durumun estuari alanları için oluşturabileceği sorunlar neler olabilir?

5. Yaşama birliklerinde trofik düzey sayısını sınırlayıcı faktörler neler olabilir? 3. Türkiye 36-42 derece kuzey enlemleri arasında bulunmaktadır. Küresel ısınma bu hızla devam eder-
se Türkiye’de görülen canlı çeşitliliği hangi enlemlerde de görülmeye başlayabilir? Kısaca açıklayınız.

6. Haritayı inceleyerek Türkiye’de hangi biyom özelliklerinin görüldüğünü belirleyiniz. Küresel ısınma
bu hızla devam ederse ülkemizde hangi biyom özelliğinin görülme sıklığında artış görülmesi beklenir?

224
Hazırlayan: Fatma DEMİRAY