Page 58 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 11 25

1. ÜNİTE > İnsan Fizyolojisi Kazanım 11.1.1.7. Duyu organlarının sağlıklı yapısının korunması için yapılması gerekenlere ilişkin çıkarımlarda bulunur.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi, Tahmin Etme Becerisi

Etkinlik İsmi DOKTOR OLSAYDIN 30 dk.
Amacı Kulakla ilgili rahatsızlıkları açıklayıp tedavisinde kullanılan teknolojileri örneklendirebilme. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metin ve görselden yararlanarak soruları cevaplayınız.

İç kulakta işitmeyle ilgili yaklaşık 16.000 Kulak kepçes
kohlear tüylü hücre bulunmaktadır. Kohlear Çek ç Örs Üzeng Yarım da re
tüylü hücreler, mekanik uyaranlara karşı du- kanalları
yarlıdır. Kohlear tüylü hücrelerin aşırı gürül-
tülü ortamların, bazı ilaçların ve yaşlanmanın
etkisiyle hasar görmesi ve sayısal olarak azal-
ması kalıcı işitme kaybına yol açmaktadır. İn-
sanlarda özgün kök hücreler, yaşlanan ve ölen
hücrelerin yenilenmesini sağlar. Etkinliğini
kaybeden işitme duyusuna ait epitel hücreleri Kulak zarı Östak Salyangoz
ve nöron hücrelerinin kök hücre uygulamala- borusu
rıyla yeniden etkin hâle getirilmesine yönelik Kulak yolu
çalışmalar devam etmektedir. Son yıllarda
uyarılmış kök hücre teknolojisiyle bireyin so- Dı Kulak Orta Kulak İç Kulak
matik hücrelerinden kök hücre elde edilmesi
ve bu hücrelerin duyusal epitel hücrelerine Görsel: Kulağın kısımları
dönüştürülmesi konusunda çalışmalar sürmektedir. Kök hücre teknolojisindeki yeni gelişmeler, işitme kay-
bı için yeni umutlar taşımaktadır.
Kulak işitme ve denge organıdır. Kulakta dış, orta ve iç kulak olmak üzere üç bölüm mevcuttur. Aşağıda
kulakta oluşan bazı rahatsızlıklarla ilgili bilgiler verilmiştir.
Meniere Hastalığı: İç kulak sıvılarının (endolenf) basınç artışıdır. Hastalığın belirtileri arasında işitme kay-
bı, kulak çınlaması veya baş dönmesi (vertigo) vardır. Zamanla tamamen işitme kaybı meydana gelebilir.
Denge kaybı; beyin ve beyinciğe, omuriliğe, göze ve iç kulağa bağlı olarak oluşan denge bozukluklarıdır. İç
kulakta dalız içindeki otolitlerin hareket etmesiyle ortaya çıkan denge kaybı ve baş dönmesi, vertigo deni-
len rahatsızlığa yol açar. İç kulak basıncının artması, denge sinirlerinin iltihabı ve tümörler denge kaybına
neden olabilir. Denge kaybı, denge kazandırıcı egzersizlerle ve çeşitli tedavi yöntemleriyle düzeltilebilir.
Orta kulak iltihabı (Otitis media): Orta kulağın geçici enfeksiyonudur. Hastalık, bakterilerden kaynak-
lanmaktadır. Ayrıca burun ve boğaz enfeksiyonlarıyla da ilişkilidir. Belirtiler arasında ağrı, hâlsizlik, ateş
ve kulakta kızarıklık vardır. Yutaktan östaki borusuna geçen bakteri, orta kulak enfeksiyonlarının birincil
nedenidir. Çocuklar orta kulak enfeksiyonlarına yetişkinlerden daha duyarlıdır.

Örnek olay
Kulak burun boğaz doktoruna başvuran bir bireyin şu şekilde şikâyetleri vardır:
• İşitmeyle ilgili güçlük yaşamaktadır.
• Zaman zaman ağrısı ve ateşi çıkmaktadır.
• Son 15 gün içinde üst solunum yolu enfeksiyonu geçirmiştir.
• Solunum yolu enfeksiyonu uzun süre geçmemiştir.
• Evde kendi yöntemleriyle kendini tedavi etmeye çalışmış ancak iyileşememiştir.
• Gözlerinde sulanma ve kaşıntı vardır.

55