Page 82 - FELSEFE 11 BECERİ TEMELLİ ETKİNLİK KİTABI

36 FELSEFE 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

1. Yukardaki açıklamalardan yola çıkarak 15-17. yüzyıl bilimsel ve felsefi gelişmelerin hangi alanlarda
ve ne şekilde oluştuğunu yazınız.

2. Yönerge Aşağıdaki metni okuduktan sonra ilgili soruları cevaplayınız.

18. yüzyıl-19. yüzyıl felsefesi, geleneksel 1. 18-19. yüzyıldaki gelişmeler
düşünceye karşı aklı öne çıkaran bir felse- hangi alanlarda olmuştur?
fedir. 15-17. yüzyılda bilimin ilerlemesi ve
onun temelinde gerçekleşen felsefi tartış-
malar, insanı temele alan hümanist felsefe,
bu bakış altında gelişen hukuk felsefesi ve
sanattaki gelişmeler insan ve toplumu bir-
çok açıdan etkilemiştir. Fransız İhtilali ve
Sanayi İnkılabı’nın altında bu gelişmeler
yatmaktadır.
“Fransız İhtilali”, sosyal yaşayıştaki eşitsiz-
lik ve adaletsizlik, aydınlanmayla oluşan
özgürlük düşüncesi sonucu mutlak mo-
Görsel 4.7: Fransız İhtilali narşinin yıkılması ve cumhuriyet rejimi-
nin kurulmasıyla oluşmuştur. Öte yandan
İngiltere’de başlayan “Sanayi Devrimi”, bi-
limsel ve teknolojik alandaki gelişmelerin
ekonomik alana yansıması sonucu oluş- 2. 15-17. yüzyıldaki bilimsel
muştur. ve felsefi gelişmelerin 18-19.
Bu iki büyük olaya 18. yüzyıl-19. yüzyıl fi- yüzyıla etkisi hakkında neler
lozof ve düşünürleri kayıtsız kalmamıştır. söylenebilir?
15-17. yüzyıl düşünce ortamından da fay-
dalanarak görüşleriyle bu dönem felsefesi-
ni oluşturmuşlardır.
17. yüzyılda Locke, insan özgürlüğünü te-
mel alan liberal bir anlayış sergilemiştir.
Ona göre insanlar doğal ortamda özgür-
ce yaşamakta ve birine zarar veren zarara
uğrayan kişi tarafından orantılı şekilde ce-
Görsel 4.8: Sanayi Devrimi zalandırılmaktaydı. Ancak bireysel olarak
adaletin sağlanmasında sıkıntı olduğu için 3. Kant’ın “Aklını kullanma ce-
insanlar toplumsal düzene geçerek devleti saretini göster.” sözünün hü-
kurdu. Haklarını devlete aktararak mutlu manizm ile ilişkisi nasıl açık-
yaşamaya çalıştılar. Yasama, yürütme, yar- lanabilir? Değerlendiriniz.
gı ayrımına da giden Locke; çoğulcu bir
iradeyi benimsemiştir. 18. yüzyılda Mon-
tesquieu da güçler ayrılığı ilkesini savunur
ve onu kuramsallaştırır. Devlet biçimlerini
tanımlar. Kant ise insan hakları üzerine
düşünceler üretmiş ve günümüz demokra-
tik düzenin kurulmasında önemli katkılar
sunmuştur.
Görüldüğü gibi 15-17. yüzyıl felsefesi her
Görsel 4.9: Locke açıdan 18-19. yüzyılda yaşanan olayları ve
dönemin felsefesini etkilemiştir.

80
Hazırlayan: Esra YARDIMCI