Page 282 - FİZİK 11 - BECERİ TEMELLİ ETKİNLİK KİTABI
P. 282

FİZİK 11                                          Ortaöğretim Genel Müdürlüğü


                                             CEVAP ANAHTARLARI

           Etkinlik No.: 73                              2. Şekil 2'de verilen A yüküne etki eden bileşke elektriksel kuvvet
                                                                                 1
                                                                            b
          1. Pozitif yüklerde elektrik alan daima pozitif yükten dışa doğru   değeri Coulomb kuvveti   F =  k  qq 2  l
                                                                                 d 2
             yönelmiş durumdadır.                                 ^ 110. 110.  9 -  h  ^  .  9 -  h  ^ 110. 110.  9 -  h  ^  .  9 -  h
          2. Negatif yüklerde elektrik alan daima negatif yüke doğru yönel-  F =  . 910  9  2 2  ,F 2 =  . 9 10 9  , 1 5  2
                                                            1
             miş durumdadır.
             Elektik alan yönü daima pozitif yükten negatif yüke doğru yö-  olarak hesaplanır. Buna göre    F net =  F 1 +  F 2   olduğuna göre
          3.
             nelmiş durumdadır.                            F = ^  237 /4 .10N  olur.
                                                                     9 -
                                                                  h
          4. + 1 nC'luk yükün 1 m uzakta oluşturduğu elektrik alan şiddeti
             9 N/C iken yük miktarı 2 kat artarak + 2 nC olduğunda elektrik
             alan şiddeti de 2 kat artarak 18 V/m olur.     F 2              9 -
                                                                           h
             Elektrik alan şiddeti yük miktarı ile doğru orantılıdır. Fakat yönü   F = ^  237 /4 .10N
             değişmez.
          5. Yük miktarı değişmeden sadece uzaklık değişiminde 1 m uzakta
             iken elektrik alanı 9 V/m olur. Uzaklık 3 m olduğunda (3 kat
             artırıldığında) elektrik alan şiddeti 1 V/m olarak (9 kat azalmış   F 1
             olduğu) görülür. Elektrik alanın yönü değişmez.  3. Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir. Muhte-
             Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 11   mel cevap şöyledir: Hesaplanan değer ile simülasyonda verilen
             Ders Kitabı, Sayfa 265-271.
                                                           elektrik alanı değeri eşittir.
          Etkinlik No.: 74
          1.  Noktasal pozitif yükün elektrik alanının yönü pozitif yükten dışa
            doğru, negatif yüklerde ise yüke doğrudur.
          2. Bir yükün bir noktada oluşturduğu elektrik alan şiddetini arttır-  Hesaplanan değer şu şekildedir:
                                                                       2
            mak için yük elektrik alanı arttırılmak istenen noktaya yaklaştı-  k = 9 . 10  N.m /C  , q = 1nC = 1 . 10  C ,  d = 2 m olduğuna
                                                                                   -9
                                                                     2
                                                                 9
            rılabilir ya da yükün şiddeti arttırılabilir.   göre simülasyonda verilen bu değerler  E =  k  q 2  elektriksel
          3.  +1 birimlik test yükü daima elektrik alan yönünde kuvvet etki-            d
            sinde kalır. Önce negatif yüklere yaklaşırken elektrik alan etkisi   alan denkleminde kullanıldığında  E =  . 910  9  110.  2  9 -  =  , 225  V /m
            ile hızlanır, negatif yükler arasından geçtikten sonra elektrik alan         2
            yönü değişir ve hareketine zıt yönde bir kuvvetin tesirinde oldu-  (N/C) olarak bulunur.
            ğu için test yükünü yavaşlatıp durdurur. Sonra net kuvvetin etki-  4. k = 9 . 10  N.m /C  , q = 1nC = 1 . 10  C ,  q  = -1nC = -1 . 10  C
                                                                       2
                                                                     2
                                                                                                  -9
                                                                                   -9
                                                                 9
            siyle tekrar alan yönündeki kuvvetin etkisi ile hızlanarak negatif   1  q  2
            yüklerin arasından sürekli gidip gelme hareketi yapar.  d  = 2 m , d  = 1,5 m ise  E =  k  d 2 denklemine göre
                                                                   2
                                                            1
          4.  Cevaplar öğrenciye göre değişiklik gösterebilir. Muhtemel cevap   110.  9 -  110.  9 -
            şöyledir: Pozitif birim yük başına düşen kuvvet olarak veya her-  E =  . 910  9  2  2  ve  E 2 =  . 910  9  , 15  2  bileşke elektrik alan
                                                            1
            hangi bir noktadaki +1 bir birimlik test yüküne etki eden kuv-
            vettir.                                         E =  E 1 +  E 2  E = 4,60 V/m (N/C) olur.
            Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 11   +1 C  E 1
            Ders Kitabı, Sayfa 265-271.
           Etkinlik No.: 75
          1. Yönerge:
            Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir. Muh-
            temel cevap şöyledir: Hesaplanan değer Coulomb sabiti k'dir.
            3cm,  5  cm  ve  10  cm  uzaklık  için  simülasyon  kullanılarak   E
                                                                              /
            elektriksel kuvvet değerleri okunduğunda Coulomb sabiti  2  E =  237 /4  Vm
                      /
                      2
                        2
             k ,  . 910 9  . N mC şeklinde bulunur.
            Aralarında 3 cm uzaklık bulunan yüklerin birbirlerine uyguladık-
            ları elektriksel kuvvet değeri simülasyonda F=9,99 N'dir. Yük bü-  5. Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir.
            yüklükleri q  = 1μC , q  = 1μC ise Coulomb kuvvet denkleminde    Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 11
                    1      2
                                                           Ders Kitabı, Sayfa 258-272.
                  1
                   2 l verilen değerler yerine yazılırsa k sabiti
             b F =  k  qq 2
                  d                                      Etkinlik No.: 76
                       - 2 2
                   .^
                9,99 3.10 h
                                                                                 1
                                               .
             k =   6 -  - 6 ,  . 910  9  . Nm 2 /Colarakbulunur     •  3. kutuda bulunan harf için F =  k  qq 2
                                     2
                                                                                  2 l  ifadesinde verilenler
                                                                           b
                 .
                ^ 110. 1.10 h                                                    d
                    h
                     ^
                                                                          q. q6  3  q  2
          2. Yönerge:                                    yerine yazıldığında  F =  k  2 =  k .  2 bulunur.
                                                                          ^ 4 dh  8  d
           1. Şekil 1'de verilen A yüküne etki eden bileşke elektriksel kuvvet   Katsayı değeri 3/8 olduğuna göre 3. satır 8. sütunun kesişiminde
                                             1
             değeri +x yönündedir. Coulomb kuvveti  F =  k  qq 2
                                              2 l
                                       b
                                             d           okunan harf K olur.
                    ^ 110 ..  9 -  h  ^ 1 10.  9 -  h  ^ 110. 110.  9 -  h  ^  .  9 -  h
             F =  . 910 9  1  2  ,  F 2 =  . 9 10 9  2 2  •  1. kutuda bulunan harf için E =  k  q 1 2  ifadesinde verilenler yerine
              1
             olarak hesaplanır.  Buna göre F = F - F   olduğuna göre           d
                                 net  1   2                              q 4  4  q
             F  = 6,75.10  N’dır.                         yazıldığında  E =  k ^  5 h 2 =  5  .k  d 2 bulunur.
                     -9
              net
                                                          Katsayı değeri 4/5 olduğuna göre 4. satır 5. sütunda okunan harf



                                                          Y olur.
          280
   277   278   279   280   281   282   283   284   285   286   287