Page 277 - FİZİK 11 - BECERİ TEMELLİ ETKİNLİK KİTABI

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FİZİK 11

CEVAP ANAHTARLARI
3.
Etkinlik No.: 61 Cisim Kütle Merkezi
1. Gökdelenin ağırlık merkezi kütle merkezinden bir miktar daha K L
aşağıda olur. Yeryüzünden yükseklere çıkıldıkça yer çekimi O1 1444444 2444444 3= O2 = 1 2 34444 4444 O3
ivmesi azalır. Gökdelenlerin çok yüksek katlı olmaları ve gök- 4r r 2r 3r
delenlerin üst kısımlarına etki eden yer çekimi ivmesi, alt kı- 2r
sımlarına etki eden yer çekimi ivmesinden daha küçük olması 4r 3r
nedeniyle ağırlık merkezi bir miktar aşağıda olacaktır. Çemberlerin
2. Büyük kayanın ağırlık vektörünün doğrultusu kayanın zemine birleştirilmesiyle
elde edilen cisim
değdiği noktadan geçmektedir. Bu nedenle büyük kaya parçası 9r
devrilmeden dengede kalmaya devam eder. Türdeş çemberlerde kütle yerine çemberin
3. Uzun bir çubuğun bir ucunun ekvatorda bir ucunun ise kutup- çevresi alınabilir. Çemberlerin çevresi r ile
larda olması onun kütle merkezini değiştirmeyecektir. Ancak doğru orantılı olduğundan kütle merkezi
ağırlık merkezinin yeri, iki ucun da bulunduğu ortamda yer K-O2 arasındadır.
çekimi ivmesinin şiddetinin farklı olduğundan farklı noktada L
olacaktır. Kutuplarda yer çekimi ivmesi ekvatora göre daha bü-
yük olması nedeniyle çubuğun ağırlık merkezi kutuplara doğru L
kayacaktır.
4. Gökdelende asansör aşağı inerken gökdelenin kütlesinin tama- İki boyutlu G L
mının toplandığı düşünülen nokta aşağı kayacağından kütle homojen cisim
merkezi de aşağı doğru kayacaktır. Gökdelenlerin alt katlarına L
etki eden yer çekimi ivmesinin daha büyük olması ve kütle mer-
kezinin aşağıya kayması nedeniyle ağırlık merkezi de ilk duru- L G = 4L 2
muna göre aşağıya doğru kayacaktır.
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 11
Ders Kitabı, Sayfa 203-204.
Etkinlik No.: 62
6a
1. Farklı iki noktasından asılan cismin düşey doğrultularının kesiş- 216 a 3
tiği O noktası ağırlık merkezi olur. Üç boyutlu
homojen cisim
2. Şekil Kütle Merkezi
Köşegenlerin kesim noktası veya kenar 6a 6a
Kare çerçeve ve ortaylarını birleştiren doğruların kesişim
levha
noktasıdır. KM$ = a 6 $ a 6 $ a 6 = 216 a 3
196
Köşegenlerin kesim noktası veya kenar
Dikdörtgen çerçeve 4. y
ve levha ortaylarını birleştiren doğruların kesişim
noktasıdır.
İçi dolu küre,
dairesel levha ve Cisimlerin geometrik merkezleridir. 9
çember 8
Eşkenar üçgen Kenar ortayların kesişim noktasıdır.
Taban ve tavanın kütle merkezlerini 7 1. parça
Silindir
birleştiren doğrunun ortasıdır. 6
Dikdörtgen prizma Karşılıklı yüzeylerin kütle merkezlerini
veya küp birleştiren doğrunun ortasıdır. 5
2. parça
4
3 3. parça
2
1
x
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Cismi üç parçaya ayırılıp her parçanın kütle merkezlerinin
koordinatları bulunur.
(16 5$ + 8 4$ + 6 6,$ ) 5
Xkm = = 5,03
8
(16 ++ ) 6
(167 $ + 84 $ + 63)
$
YKM = = 5,4
8
(16 ++ 6)
Kütle merkezi koordinatları (5,03; 5,4) olur.
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik
11Ders Kitabı, Sayfa 205-212.
275