Page 294 - FİZİK 11 - BECERİ TEMELLİ ETKİNLİK KİTABI

B
B
N
N
A
A
= B . A . Cos 0°
B
B
N
N θ
B
N
A
A
A
N
S
S
= B . A . Cos 0°
= B . A . Cos 90°
= B . A . Cos θ
N
N
S
S
S
N
V A = B . A . Cos 90° B N B N = B . A . Cos θ θ V N
B B
N
S
FİZİK 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü N S
B İletken halka İletken halka
S
CEVAP ANAHTARLARI (a) (b)
Etkinlik No.: 110 Etkinlik No.: 112
3. Yönerge
1. Kitap lazer alanı dışındayken lazer ışınlarıyla teması yoktur. Manyetik Akı Manyetik Akı
Lazer alanı içine girmeye başladığı anda temas eden lazer ışı- 1. Manyetik akı; yüzey alanına, manyetik alan şiddetine ve yüzeyin
V
V
nı sayısı, kitabın tüm yüzeyi alana girene kadar sürekli artar. normali ile manyetik alan çizgileri arasında kalan açıya bağlıdır.
B
B
N S N S
2. Kitap 1 konumunda girdiğinde kitaba en çok sayıda lazer 2. Tel çerçeve alana girerken manyetik alan içinde kalan yüzey alanı
ışını temas eder. arttığı için manyetik akı artar.
İletken halka İletken halka Zaman Zaman
3. Kitap yüzeyinin normali ile lazer ışınları arasındaki açı dik 3. Tel çerçeve alandan çıkarken manyetik alan içinde kalan yüzey
(a)
(b)
olana kadar kitap yüzeyine temas eden lazer ışını sayısı azalır. alanı azaldığı için manyetik akı azalır.
Açı tam dik olduğunda kitap yüzeyine temas eden lazer 4. Manyetik akının maksimum olması için θ = 0 olmalıdır. (b)
(a)
ışınları sayısı en az olur.
4. Düzlemdeki lazer sayısı azalınca kitaba temas eden lazer ışını Ф = B . A . Cos θ = 6 . 0,5 . Cos 0° = 3 . 1 = 3 Weber
Manyetik Akı
Manyetik Akı
miktarı da azalır. 5.
5. Tanımdaki etki alanı lazer alanıdır. Bir yüzeyin dik kesiti Manyetik Akı Manyetik Akı
ifadesi kitabı ve kitabın yüzey alanını temsil eder. Kitap yüze-
yine temas eden lazer ışın sayıları ise akı ifadesidir. Zaman Zaman
6. Manyetik alan çizgileri de aynı şekilde akı oluşturur. Oluşan
bu akı, manyetik akıdır. Manyetik akı, manyetik alan içindeki
bir yüzeyin dik kesitinden geçen manyetik alan çizgilerinin 0 (b) t Zaman 0 t Zaman
(a)
sayısının bir ölçüsüdür, şeklinde tanımlanabilir.
7. Manyetik akının matematiksel modeli; (a) (b)
➢ B: Manyetik alanın büyüklüğüne,
Manyetik Akı Manyetik Akı
➢ A: Manyetik alan içine dik yerleştirilen yüzeyin alanına,
➢ i : Manyetik alan çizgileri ile manyetik alan içindeki yüzeyin
normali arasındaki açı ifadesine bağlı olarak
Ф = B . A . Cos θ olur.
0
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik Zaman 0 t Zaman
t
11 Ders Kitabı, Sayfa 332-333.
Etkinlik No.: 111
(b)
(a) Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 11
1. Yönerge Ders Kitabı, Sayfa 332-335.
1. Dik bir şekilde yere düşen yağmur damlalarını şemsiye Etkinlik No.: 113
yüzeyi engellemiştir. 3. Yönerge
2. Şemsiye eğilince yağmur damlalarının şemsiyeye temas ettiği 1. Mıknatıs, bobinin içinde hareketsiz dururken voltmetre ve lam-
dik kesiti küçülür ve bazı yağmur damlaları yürüyen kişinin bada bir değişiklik olmaz. Çünkü manyetik akı değişimini mık-
ıslanmasına neden olur. natısın hareketi sağlar.
3. Şemsiye tamamen kapatılınca yağmur damlalarını engelle-
yecek yüzey kalmadığı için yürüyen kişiye gelen tüm yağmur 2. Mıknatıs bobinin içine ve dışına doğru yavaş ve hızlı hareket
damlaları onun ıslanmaya neden olur. ettirildiğinde manyetik akı değişeceği için voltmetredeki sapma
artıp azalır. Lambanın parlaklığı manyetik akı değişiminden do-
4. Yağmur azalırken yürüyen kişiye temas eden yağmur damla- layı artar, azalır.
larının sayısı da azalacaktır.
3. Mıknatıs kutuplarının yönü değiştirilip mıknatıs, bobinin içi-
2. Yönerge ne doğru yavaş ve hızlı olarak hareket ettirilirse akı değişir. Bu
nedenle voltmetrede sapma gözlenir. Fakat kutupların yönü de-
1. Yürüyen insanın üzerine düşen tüm yağmur damlalarının ğiştiğinden voltmetredeki sapmanın yönü de değişir. Lambanın
açık şemsiyeye çarpması gibi yüzeyden geçen manyetik alan parlaklığı akının artıp azalmasından dolayı artar, azalır.
çizgi sayısı da maksimum olur.
2. Yüzeye eğim verilirse manyetik alana dik yüzey alanı azalaca- 4. Bobinin sarım sayısı değiştirilip önceki yönergeler tekrarlandı-
ğından üzerinden geçen manyetik alan çizgi sayısı azalır. ğında voltmetredeki sapmanın öncekilerden daha fazla olduğu
görülür. Çünkü sarım sayısını arttırmak akıyı, akıdaki artış ise
3. Manyetik alan çizgi sayısı azaltılırsa yüzeyin dik kesitinden voltmetredeki sapmayı arttırır. Lambanın parlaklığının daha çok
geçen manyetik alan çizgi sayısı da azalmış olur. artıp azalmasının sebebi de sarım sayısının artmasıyla akının art-
masından kaynaklanır.
4. Manyetik akı, manyetik alan şiddeti ve yüzeyin dik kesit alanı
ile doğru orantılı olduğu için tanımı: Manyetik alan içindeki
bir yüzeyin dik kesitinden geçen manyetik alan çizgi sayısını
ifade eder, şeklinde olmalıdır.
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik
11 Ders Kitabı, Sayfa 332-333.
292