Page 295 - FİZİK 11 - BECERİ TEMELLİ ETKİNLİK KİTABI

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FİZİK 11

CEVAP ANAHTARLARI
4. Yönerge Deneysel
• Mıknatısın bobine yaklaştırılıp uzaklaştırılması işlemi ne ka- Ölçülen Deneysel
dar hızlı yapılırsa lambanın parlaklığı ve voltmetredeki sap- Manyetik Hesaplanan Değer (Wb) Hata
ma o kadar artar. Manyetik akı değişiminin hızı indüksiyon Akı Değeri Yüzdesi
akımını ve indüksiyon elektromotor kuvvetini etkiler. (Wb)
• Bobinin sarım sayısının artması indüksiyon akımını ve elekt-
romotor kuvvetini arttırır. 1 5,2.10 -4 U = B. A. osi = 5.10 .0,1.Cos0 o %4
C
3 -
• Mıknatısın yön değiştirmesi indüksiyon akımını ve elektro- = 5.10 Wb
4 -
motor kuvvetinin büyüklüğünü etkilemez. Ancak indüksiyon
C
3 -
akımının yön değiştirmesine neden olur. 2 4,1.10 -4 U = B. A. osi = 5.10 .0,1.Cos37 o %2
t
• T sürede TU büyüklüğünde manyetik akı değişimi varsa = 5.10 4 - .0,8 = 4.10Wb
4 -
halkada oluşan indüksiyon elektromotor kuvvetinin büyük-
3 -
C
TU 3 2,4.10 -4 U = B. A. osi = 5.10 .0,1.Cos60 o %4
lüğü f =- t T bağıntısıyla bulunur. = 2,5.10 Wb
4 -
Bobindeki sarım sayısı N tane olduğunda f =- N TU t T ola- 3 - o
C
caktır. Ohm yasasına göre ifade düzenlenirse indüksiyon akı- 4 0 U = B. A. osi = 5.10 .0,1.Cos90 Hata yok
f
mının matematiksel modeli i = R olur. = 0Wb
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik
11Ders Kitabı, Sayfa 335-341 2.
Manyetik alan sağa doğrudur. Mıknatıslar birbirinden uzaklaştı-
Etkinlik No.: 114 rıldığından telin bulunduğu yerde manyetik alan dolayısıyla man-
2. Yönerge yetik akı azalır. Bu durumda tel içinde bu manyetik alanı artıracak
1. Çubuk mıknatısın akım makarasına yaklaştırılıp uzaklaştı- yönde bir akım meydana gelir. Sağ el kuralı uygulanarak akımın 1
rılması sonucu bobin üzerinde oluşan manyetik alan şiddeti yönünde olduğu bulunur.
değişeceğinden manyetik akı değişimi oluşur. Bunun sonu-
cunda bobinde elektromotor kuvveti dolayısıyla indüksiyon Manyetik alan sağa doğrudur. Mıknatıslar birbirine yaklaştığın-
akımı meydana gelir. Çubuk mıknatısın bobine yaklaştırıl- dan manyetik alan artar. Bunu azaltmak için sola doğru manyetik
alan oluşması gerekir. Bu durumda akım 2 yönünde olmalıdır.
ması, oluşan indüksiyon akımını arttırır. Çubuk mıknatısın
hızının arttırılması, manyetik akı değişim hızını arttırır. Buna İletken tel çerçeve açı değişmeyecek şekilde hareket ettiğinden
bağlı olarak elektromotor kuvvet ve indüksiyon akım değeri manyetik akı değişimi olmayacaktır. Bu durumda tel çerçeveden
artar. akım geçmez.
2. Sarım sayısı fazla olan akım makarası kullanmak birim
zamandaki akı değişim miktarını arttıracaktır. Akı değişim Manyetik alan sola doğrudur. Mıknatıslar birbirine yaklaştığında
hızının artması akım makarası üzerindeki elektromotor manyetik alan artacağından oluşan tepki manyetik alanı azaltacak
kuvveti arttırır. Böylece oluşan indüksiyon akımın büyüklüğü yönde olur. Baş parmak sağ tarafı gösterirse akım 1 yönündedir.
artar. Tel çerçeve döneceğinden akı azalacak dolayısıyla manyetik alanı
3. İndüksiyon akımının oluşmasını sağlayan bobin ya da bobin- artıracak akım oluşturacaktır. Bu nedenle akım 2 yönünde olur.
lerde meydana gelen manyetik akı değişimidir. İndüksiyon
akımının büyüklüğünü değiştiren ise bu oluşan manyetik Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 11 Ders
akının değişim hızı nedeniyle oluşan elektromotor kuvvettir. Kitabı, Sayfa 332-342
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik
11 Ders Kitabı, Sayfa 335-340.
Etkinlik No.: 115
1. n
37°
37°

n
B B
Cos θ = 0° Cos θ = 37°
n
60°
n
30°

B B
Cos θ = 60° Cos θ = 90°

293