Page 299 - FİZİK 11 - BECERİ TEMELLİ ETKİNLİK KİTABI

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FİZİK 11

CEVAP ANAHTARLARI
3. Sayfa düzleminden içe ve dışa doğru hareketinde tel sayısı artın- 3. Yönerge:
ca ampermetredeki değer artar. 1. Dünyada her ülkenin frekans ve değerleri farklı olabilir.
4. İletken tel sabit tutulup mıknatıs sayfa düzleminden içe ve dışa Gerilim ve Frekans
doğru hareket ettirildiğinde de iletken tel alan çizgilerini dik ola- Ülkenin Adı Değerleri
rak tarar. Bu durumda da akım oluşur.
5. Manyetik alan içinde kalan telin uzunluğu, tel sayısı, manyetik Türkiye 220 V / 50 Hz
alan şiddeti arttıkça telde oluşan elektromotor kuvvet ve telden
geçen akım artar. A.B.D. 120V / 60 Hz
6. Öğrencinin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir. Muhte- Almanya 230 & 400 V / 50Hz
mel cevap şöyledir: Manyetik alan içinde kalan telin manyetik
alanı dik olarak taraması telden akım geçmesine bu da elektro- İngiltere 240 V / 50 Hz
motor kuvvet oluşumuna buna sebep olmuştur. Fransa 230 V / 50 Hz
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 11
Ders Kitabı, Sayfa 347-349. Kolombiya 110-120 V / 60 Hz
Etkinlik No.: 125 Kostarika 120 V / 60 Hz
2. Yönerge:
1. Lamba kesik kesik yanar. Çünkü akımın yönü sürekli değişmek- Suudi Arabistan 127-220 V / 50-60 Hz
tedir. İspanya 220 V / 50 Hz
2. Tel çerçevenin dönüş hızı arttıkça lambanın parlaklığı arttı. Bu
durumda devreden geçen akım artmıştır. Rusya 220 V / 50 Hz
3. Mıknatıs sayısı arttıkça lambanın parlaklığının arttığı görülür.
Bu da manyetik alan arttıkça şiddeti daha büyük elektrik akımı 2. Ülkeler AC akımı ilk üretmeye başladıklarında tablodaki değer-
leri kullanmışlardır. Bu sebeple kullanılan elektrikli aletler bu
üretildiğini gösterir. değerlere uygun üretilmektedir. Bir sistemin değiştirilmesi bü-
4. İlk duruma göre daha yavaş çevrilse de maksimum parlaklık tün aletlerin dönüştürülmesi ya da değiştirilmesini gerektirir. Bu
değişmez. Telin dönüş hızı arttıkça lambanın kesik kesik yanma dönüşüm de çok yüksek maliyet oluşturacağı için değerler farklı
süresi azalır. olarak kullanılmaya devam etmektedir.
5. Manyetik alan içindeki iletken tel çerçevenin döndürülmesi so-
nucunda meydana gelen elektrik akımının yönü sürekli değişi- Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 11
yorsa alternatif akım üretilmiş olur. Ders Kitabı, Sayfa 351-354.
6. Doğru akımın yönü değişmez ama şiddeti, kaynak gerilimi de- Etkinlik No.: 127
ğiştirilerek, arttırılıp azaltılabilir. Alternatif akımın zamanla
yönü ve şiddeti sürekli değişir. Bu sebeple geceleyin şehrin dışın- 1. Tesla, doğru akımın uzak mesafelere iletilirken enerjinin büyük
dan şehre bakıldığında ışıklar bir yanıp bir sönüyor gibi görülür. bir kısmının kaybedildiğini görmüş ve akımın uzak mesafelere
Bu durum, sistemde AC akım olduğunu gösterir. Araba farının iletilmesine olanak sağlayan bir akım türü geliştirmiştir.
ışığına bakıldığında bu durum gözlenmez. Çünkü arabaların 2. Alternatif akım uzak mesafelere iletilirken gerilimi yükseltilir,
lambaları DC akım kaynağı ile yanmaktadır. bunun sonucunda akım şiddeti azalır. Akım şiddetinin azal-
7. Amerika’daki gerilim ve frekans değerleri Türkiye’deki gerilim ve ması nakil hatlarındaki dirençlerde daha az enerji kaybının
frekans değerlerine uyarlanmalıdır. olmasını sağlar.
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. Ortaöğretim Fizik 10 Ders 3. Olaylar A.C D.C
Kitabı, Sayfa 351-354.
Elektroliz {
Etkinlik No.: 126
2. Yönerge: Elektrik enerjisinin depolanması {
1. Lamba kesik kesik ışık verir. Bu durum, mıknatısın yönünün sü- Lambanın yanması { {
rekli değişmesinden kaynaklanır. Kondansatörlerin yüklenmesi {
2. Bobin üzerindeki elektronlar ileri geri hareket eder. Sebebi elekt-
ronlara etki eden manyetik kuvvetin yön değiştirmesidir. Düzgün elektriksel alan {
3. Musluktaki akış hızlandığında mıknatısın devir sayısı yani Fırınların çalışması {
frekans artar. Frekans arttığı için lambanın parlaklığı artmıştır.
Akülerin şarj edilmesi {
4. Sarım sayısı ve sarım alanı arttığında lambanın parlaklığının Pillerin şarj edilmesi {
arttığı gözlenmektedir. Bu durum, bobin sarım sayısı ile akımın
doğru orantılı olmasından kaynaklanır. Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 11
5. Mıknatıs döndürüldüğü için sarımların içinden geçen manyetik Ders Kitabı, Sayfa 351-358.
alan da sürekli yön değiştirir ve iletken üzerindeki yüklere uy-
gulanan manyetik kuvvetin yönü de değişir. Bu nedenle iletken
üzerindeki serbest yükler sürekli yön değiştirerek akımın yönü-
nün değişmesine neden olur.
6. Öğrencilerin verdiği cevaplarda farklılık görülebilir. Muhtemel
cevaplar: Rüzgâr enerjisinin döndürme etkisiyle bir rüzgâr tür-
bini tasarlanabilir.

297