Page 39 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı
P. 39

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü                         TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11          17

             1. ÜNİTE > Giriş  Kazanım A.4.9: Metinde ortaya konulan bilgi ve yorumları ayırt eder.
             Alan Becerileri: Okuma Becerisi  Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
             Etkinlik İsmi                       Mükemmeli Aramak                                30 dk.

             Amacı     Metindeki bilgi ve yorumları tutarlılık, kanıt yönüyle değerlendirebilmek ve metni yorumlayabilmek.  Bireysel

             Yönerge  Aşağıdaki metni okuyunuz. Metinden hareketle soruları cevaplayınız.
                     (Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

                                                   Türk Edebiyatı
             (…)
             Tanzimat’tan sonraki Türk edebiyatı, Tanzimat’tan bugüne kadar Türk aydınlarının yaşadığı “kültür ve
             medeniyet değişmesi macerası”nı aksettirir. Türkler, bin yıl önce büyük dinlerin rehberliğinde yerle-
             şik medeniyete geçerken nasıl buhranlı devirler yaşamışlarsa ilim ve tekniğe dayalı çağdaş medeniyeti
             benimserken de birçok sıkıntı ve acemilik çekmişlerdir. Bir milletin toptan bir medeniyet sisteminden
             başka bir medeniyet sistemine geçişi kolay hadise değildir. Bu geçiş devrinde insanlar eski ile yeni, yerli
             ile yabancı arasında bocalar. Nesiller, sosyal tabakalar ve gruplar birbiriyle çatışır. Bu devirde asırlarca
             işlenerek mükemmel hâle gelen eserler, yeni devre uymadığı için terk edilir. Yeni ve yabancı, acemi bir
             şekilde taklit olunur. Eski ile yeniyi birleştirmeye çalışanlar her ikisini de yozlaştırırlar.

             Fakat eski güzel olsa da devrini tamamlamış, çağa uymak bir zaruret hâline gelmişse böyle denemeler
             yapmaktan başka bir yol var mıdır? Mükemmeliyete nesillerin sabırlı denemeleriyle ulaşılır. Son yüz-
             yıllık Türk edebiyatı, saygıya değer denemelerle doludur. Bir Namık Kemal, bir Abdülhak Hâmid, bir
             Ahmet Midhat Efendi, bir Tevfik Fikret, bir Halid Ziya, hakir görülecek insanlar değillerdir. Son yüzyıl
             pek çok Türk şair ve yazarı iyi niyetle yeni, güzel, Türk milletine faydalı eserler vermeye çalışmıştır.
             Onların bu denemeleri sayesinde 1900 yılından sonra zevkle okunacak eserler vücuda gelmiştir. İkinci
             Meşrutiyet devri Türk şair, hikâyeci ve romancıları her neslin okuyabileceği eserler vermişlerdir.
             Tanzimat’tan sonraki Türk edebiyatı da “millî kültür değerleri” arasında yer alır. Onu bilmeyenler çağ-
             daş Türk ruhunun hummalı yaratma faaliyetine yabancı kalırlar.
             Türk edebiyatı en eski çağlardan bugüne kadar, bütün sahaları, devirleri ve sosyal tabakaları ile Türk
             milletinin hayatını, zevkini, dünya görüşünü, yaratma gücünü gösteren bir duygu, düşünce ve hayal
             dünyasıdır. Onu ne kadar tanımaya çalışırsak, kendimizi o kadar iyi anlarız.
                                                                               Mehmet Kaplan, Kültür ve Dil
             Kelime Dağarcığı:
             aksettirmek: Haberi, durumu ulaştırmak, yaymak, duyurmak. buhranlı: Bunalımlı. hakir görmek: Değer vermemek, kü-
             çümsemek. hummalı: (mecaz) Sıkı, yoğun, hararetli. mükemmeliyet: Mükemmellik. vücuda gelmek: Ortaya çıkmak, oluş-
             mak, meydana gelmek, olmak. zaruret: Zorunluluk.

             1.  Fakat eski güzel olsa da devrini tamamlamış, çağa uymak bir zaruret hâline gelmişse böyle denemeler
                yapmaktan başka bir yol var mıdır? Mükemmeliyete nesillerin sabırlı denemeleriyle ulaşılır. Son yüz-
                yıllık Türk edebiyatı, saygıya değer denemelerle doludur. Bir Namık Kemal, bir Abdülhak Hâmid, bir
                Ahmet Midhat Efendi, bir Tevfik Fikret, bir Halid Ziya, hakir görülecek insanlar değillerdir.

                Okuduğunuz metinden alınan bu bölümde yazarın, bazı isimleri anmasının amacı nedir? Açıklayınız.



















                                                                                                    37
   34   35   36   37   38   39   40   41   42   43   44