Page 429 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 211

8. ÜNİTE > Eleştiri Kazanım A.4.3: Metin ile metnin konusu, amacı ve hedef kitlesi arasında ilişki kurar.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi Bir Kitap Eleştirisi 30 dk.

Amacı Bir metnin yazılma amacı ile hedef kitlesi arasındaki ilişkiyi belirleyebilmek. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metni okuyunuz. Metinden hareketle soruları cevaplayınız.
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

Ebedî Gençlik ve Mutlak Hiçlik
Nathalie Le Gendre çağdaş Fransız edebiyatının yükselen isimlerinden biri. Daha ziyade genç okurlara
yönelik eserler kaleme alıyor olsa da kendi tabiri ile “9 ile 99 yaş arası herkes için” hikâyeler anlatıyor.
Özgün dilinde Ebedî Gençlik ismiyle yayımlanan Kutu, deyim yerindeyse balık hafızalı bir genç kız
olan Lêna’nın tutunacak hemen hiçbir şey bulamayan zihninin hayatın içinde kontrolsüzce savrulma-
sını konu ediniyor.
Lêna’nın kim olduğundan emin olamadığı ziyaretçisi Etaine’in, genç kıza tıpkı kendisi gibi hafıza so-
runları yaşayan ablası Shanel’in son yıllarını anlatan otobiyografik roman taslağını vermesiyle başlıyor
Kutu. Lêna ile birlikte taslağı okurken Shanel’in, deneklerine mucizevi bir gençlik vadeden bir tür dene-
ye katıldığını öğreniyoruz. Kitabın tanıtım metni, kapağı ve Le Gendre’nin kurgu dinamikleri sayesinde
Lêna ile Shanel’in aynı kişi olduğunu fark etmemiz gecikmiyor. Kendi adıma bunun bir sürpriz bozan
olduğunu düşünmüyorum. Gerilimin bu derece erken çözülmesi kimi okur için keyif kaçırıcı olsa da Le
Gendre’nin bunu öngördüğünü hatta özellikle istediğini düşünüyorum.
Kutu, tüm bu duygusal gerilimin yanında arka plana gömdükleriyle pozitivist dayatmalara, modern
dünyanın estetik kalıplarına ve kurumsal kötülüğe dair ciddi eleştiriler getirmeyi başarmış. Dahası,
öznenin ve bilincin doğasına dair sorduğu sorular, okurunu bizi biz yapanın ne olduğu üzerine dü-
şünmeye iterek bir tür metafizik ürperti yaşatması açısından da sıra dışı bir deneyim sunuyor. İlk kez
Azade Aslan çevirisi ile Türkçe okuma fırsatı bulduğumuz Nathalie Le Gendre’nin kendisinin de ender
görülen bir sağlık sorunundan muzdarip olmasının bir sonucu olarak, zihinsel ya da fiziksel kısıtların
sonuçlarını keskin bir sahicilikle aktarabiliyor Kutu. Yayınevinin kataloğu ve yazarın diğer eserleri dik-
kate alındığında Kutu’nun görece genç okurların sevebileceği bir roman olduğunu düşünebilirsiniz. Ne
var ki Kutu, tüm bu ön kabulleri kolayca yıkabilecek bütünlükte bir kitap.

Murat K. Murat, Sabitfikir Dergisi

Kelime Dağarcığı:
denek: Üzerinde deney yapılan canlı veya şey. görece: Kesin olmayıp kişiden kişiye, zamandan zamana, yerden yere değişe-
bilen. kısıt: Engel. muzdarip: Izdırap ve acı çeken (kişi). pozitivist: Araştırmalarını olgulara, deneylere, gerçeklere dayayan;
fizikötesi açıklamaları kuramsal olarak olanaksız ve yararsız gören (kişi), olgucu.

1. Okuduğunuz eleştiri metnini yazan kişi, metinde adı geçen romanın konusu ve hedef kitlesi hak-
kında nasıl bir düşünceye sahiptir? Açıklayınız.

427