Page 428 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

210 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

1. Konularına ve eleştirmenin tutumuna göre eleştiri türlere ayrılır:
Konularına göre eleştiriler; sanatçıya dönük eleştiri, esere dönük eleştiri, okura dönük eleştiri ve
topluma dönük eleştiri şeklinde gruplandırılabilir.
Eleştirmenin tutumuna göre eleştiriler öznel eleştiri ve nesnel eleştiri diye ikiye ayrılır. Öznel eleş-
tiride kişisel yargılar söz konusu iken nesnel eleştiride belirli ölçütlere göre inceleme, değerlendir-
me ve kanıtlama söz konusudur.

a) Okuduğunuz metinden ve açıklamadan hareketle Saatleri Ayarlama Enstitüsü adlı metnin konu-
suna göre hangi eleştiri türüne girdiğini nedenleri ile yazınız.

b) Okuduğunuz metinde eleştirinin türü değiştirildiğinde eleştirmenin ele aldığı konular ne yönde
değişirdi? Açıklayınız.

2. Yapıt, çocukluğu Abdülhamit döneminde geçen Meşrutiyet ve Cumhuriyet Dönemleri’nde de yaşayan
Hayri İrdal’ın anıları şeklinde verildiğine göre söz konusu hicvin son elli yıllık Türk toplumuna yönel-
tilmiş olması gerekir. Prof. Mehmet Kaplan bu kanıda. Ama aldanmıyorsam Tanpınar İrdal’ın yaşamı
içine sıkıştırılan bu elli yıllık zaman dilminde, toplumumuzun çok daha geniş bir tarih süreci içinde
geçirdiği bunalımı anlatmaya çalışmaktadır.

Okuduğunuz metinden seçilen cümlelerden hareketle metnin, eleştirmenin tutumuna göre hangi
eleştiri türüne girdiğini gerekçeleriyle yazınız.

426
Hazırlayan: Duygu T. KUŞ