Page 76 - Biyoloji - 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 12 34

2. ÜNİTE > Canlılarda Enerji Dönüşümleri Kazanım 12.2.2.3. Fotosentez hızını etkileyen faktörleri değerlendirir.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi FOTOSENTEZ HIZINA ETKİLER - I 30 dk.

Amacı Fotosentez hızını etkileyen faktörler hakkında çıkarımda bulunabilme. Bireysel
Yönerge Fotosentez hızını etkileyen faktörler ile ilgili aşağıda verilen metin ve deney düzeneklerinden yararla-
narak soruları cevaplayınız.
Yeryüzündeki yaşamın devamı güneşten gelen enerjiye bağlıdır. Canlılar, bu enerjiyi metabolizmaların-
da doğrudan kullanamaz. Başka bir forma dönüştürür. Bitkiler, algler, bazı fotosentetik prokaryotlar ve
bazı protisler güneşten gelen ışık enerjisini kullanarak inorganik maddelerden organik madde üretirler.
Fotosentez olarak adlandırılan bu olayın gerçekleşme hızı birçok dış etkenin etkisi altındadır.
Fotosentez hızına etki eden dış etkenleri öğrencilerine kavratmak isteyen bir biyoloji öğretmeni iki farklı
düzenek hazırlayarak aşağıdaki etkinlikleri yapıyor.
1. Etkinlik:

Isıtıcı

Elodea

Cam çubuk

Görsel 1: Deney düzeneği 1
Biyoloji öğretmeni bir akvaryum canlısı olan elodea bitkisini su ile dolu beher içerisine yerleştirerek
üzerini cam huni ile kapatıyor. Cam huninin yukarıdaki dar ucuna su dolu bir deney tüpünü ters çevire-
rek yerleştiriyor. Beherdeki ışık kaynağını 15 cm uzaklığa sabitliyor ve suyun sıcaklığını buz kullanarak
önce 5 °C’ye ayarlıyor. Daha sonra suyun sıcaklığını ısıtıcı yardımı ile sırasıyla 15 °C, 25 °C ve 35 °C’ye
yükseltiyor. Biyoloji öğretmeni bitkiyi, her sıcaklıkta 5-10 dakika tutuyor ve bitkiden çıkan oksijen ka-
barcıklarını her aşamada gözlemliyor.
2. Etkinlik:

Ye l
I ık yapraklar

Sararmı
yapraklar

KOH Nemlend r lm
toprak
Görsel 2: Deney düzeneği 2
Biyoloji öğretmeni, 2. etkinliğinde bir saksı bitkisini nemli bir toprağa dikiyor ve bitkinin bazı yaprakla-
rını hava almayacak şekilde bir fanus ile kapatarak yukarıdaki gibi bir düzenek hazırlıyor. Belli bir süre
sonra fanus içerisinde kalan yaprakların sararıp öldüğü, fanus dışında kalan yaprakların yeşil kalarak
canlılığını koruduğunu gözlemliyor.

75