Page 79 - Biyoloji - 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

35 BİYOLOJİ 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

1. Yeşil ve mor ışık altında galvanometrede okunan değerlerin A ve B deneyinde hangi değere yakın
olmasını beklersiniz?

1. Yönerge Aşağıdaki metin ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Işık dalgalar hâlinde yayılır. Işığın iki ardışık tepe noktası arasındaki mesafeye ışığın dalga boyu denir.
Gözle görünen veya görünmeyen farklı dalga boylarına sahip ışıklar vardır. Işığın dalga boyu; gama ve
kozmik ışınlarda olduğu gibi nanometreden (nm) küçük, radyo dalgalarında olduğu gibi kilometreden
2. Yapılan bu çalışmada bağımlı ve bağımsız değişkenlerin neler olduğunu belirtiniz. büyük olabilir. Işığın dalga boylarına göre ölçeklendirilmesiyle oluşan sıralamaya elektromanyetik spekt-
rum denir. Elektromanyetik spektrumda yaşam için önemli olan ışıklar, yaklaşık olarak 380 nm ile 750
nm dalga boyları arasında yer alır. Bu ışıklar insan gözü tarafından farklı renkler hâlinde ayırt edildiği
için bu ışıklara görünür ışık adı da verilir. Görünür ışık, aynı zamanda fotosentezde kullanılan ışıktır.

Dü ük enerj Dalga boyu Yüksek enerj

3. Aşağıdaki çalışmada A ışığının renginin yeşil olduğu bilindiğine göre B ışığının, galvanometredeki
değeri dikkate aldığınızda hangi renk olmasını beklersiniz?

Beyaz ı ık Pr zma

0 100 0 100
IR UV

Klorof l Fotoelektr k Klorof l Fotoelektr k λ =750 700 650 600 550 500 450 400 nm
çözelt s tüp Galvanometre çözelt s tüp Galvanometre Görsel 1: Elektromanyetik spektrum
A I ığı B I ığı
Fotosentez hızı ile görünür ışık spektrumu arasındaki ilişki, 1883 yılında Theodore Engelmann (Teodor Engılmın)
tarafından yapılan bir deneyle gösterilmiştir. Bu deneyde ipliksi bir alg ve aerobik, diğer deyişle oksijenli solunum
yapan bakteriler kullanılmıştır. Prizmadan geçirilerek renklerine ayrılan beyaz ışık ipliksi alg üzerine düşürülmüş-
tür. Deney ortamına bırakılan aerobik bakterilerin en fazla toplandığı yerlerin mor ve kırmızı ışığın ulaştığı kısım-
lar, en az toplandığı yerlerin ise yeşil ışığın ulaştığı kısımlar olduğu görülmüştür.

Oksijenli solunum yapan bakteriler

4. 3. soruda A ve B ışığı altında galvanometrelerde okunan değerlerin farklı olmasının nedeninin ne
olduğunu açıklayınız.

İpliksi alg

Görsel 2: Engelmann deneyi

1. Engelmann deneyinde aerob bakteriler yerine zorunlu anaerob bakteriler (sadece oksijensiz solu-
num yapabilen bakteriler) konsaydı bu bakteriler nerelerde konumlanırdı? Gerekçesiyle açıklayınız.

78
Hazırlayan: Ali EROĞLU