Page 262 - Fizik 12 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

FİZİK 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEV
CEVAP ANAHTARLARIAP ANAHTARLARI
Etkinlik No.: 103 Etkinlik No.: 105
1 Küp şeklindeki bir odaya üzerindeki küçük delikten fırlatılan 2. Yönerge
lastik top, hızı nedeniyle kinetik enerji kazanır. Top, bu enerji Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir. Muhtemel
ile odaya girdiğinde odanın duvarlarına çarpıp bir yüzeyden cevaplar:
diğerine zıplayarak hareket edecektir. Bir süre sonra çarptığı
yüzeylerle etkileşimi sonucu topun enerjisi ısıya dönüşerek Tablo 1
odaya aktarılacak ve top duracaktır. Kay-
2 Hareketsiz olduğu için başlangıçta odanın kinetik enerjisi nak Kaynak Fotonun Tanımı
yoktur. Ancak fırlatılan topun momentumu sayesinde oda, No.
momentum korunumunun sağlanması için raylar üzerinde 1 Canlı kaynak Bir kaynaktan çıkan ışık tanecikleridir.
hareketlenecek ve hız kazanarak bir kinetik enerjiye sahip ola-
caktır. Başlangıçta enerjisi olmayan oda, top sayesinde enerji Foton; fizik biliminde elektromanyetik
kazanmış olacaktır. Bu enerjinin değeri; topun ilk hızı ve ener-
jisi, odanın kütlesi, topun kütlesi, sistemin sürtünme kuvveti Çevrim içi alanın kuantumu, ışığın temel “birimi”
gibi değişkenlere bağlıdır. 2 veri tabanlı ve tüm elektromanyetik ışınların kalıbı
kaynak olan ve kuantum alan teorisine göre
3 Aynı düşünce deneyi top yerine bir ışın ile yapılırsa lastik topta hareket eden parçacıktır.
olduğu gibi ışının tüm enerjisinin oda tarafından alınması için Işık dalgasının enerji taşıyan her bir
odanın iç renginin siyah olması gerekir. Çünkü siyah renk, di- 3 Kitap küçük dalga paketciğine foton adı
ğer tüm renklerdeki ışınları soğurarak onların enerjilerini alır. verilir.
Yani ışının enerjisine artık cisim sahiptir. Bu nedenle cismin iç
enerjisi artacaktır. İç enerjisi artan cisimlerin sıcaklığı da artar.
Tablo 2
4 Öğrencilerin verdiği cevaplarda farklılıklar görülebilir. Muh- Kay-
temel cevaplar: Isıtılan metaller, mangal yaparken yakılan kö- nak Kaynak Fotonun Özellikleri
mür, şöminedeki kızgın maşa, ısıtılmış kızgın demir tava gibi No.
cisimlerde sıcaklık arttıkça cisim kor hâline gelir ve cisimde
renk değişimi görülür. Cisimde ısı enerjisinin oluşturduğu de- Yansıyabilir. Kırılabilir. Cisimlerin
ğişimler bu sayede gözlenebilir. 1 Canlı kaynak sıcaklığını arttırdığına göre enerjisi
olmalıdır.
5 Tüm cisimlerin sıcaklıkları mutlak sıfır sıcaklığından büyük-
tür. Bu nedenle her cisim bir enerjiye sahiptir ve sıcaklıkları Durgun kütlesi sıfırdır. Işık hızıyla
nedeniyle sahip oldukları bu enerjinin etkisi, görünür bölgede hareket eder. Etkileşimlere parçacık
değilse insan gözü tarafından görülemez. Bu sıcaklık-enerji et- olarak girebilir ancak dalga olarak
kisi gözle görülemese bile kızılötesi termal kameralarla tespit Çevrim içi yayılır. E = h . f , P = h ve E = P . c
λ
edilebilir. 2 veri tabanlı bağıntılarıyla fotona ait enerji ve mo-
kaynak
Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 12 Ders Kitabı, mentum değerleri bulunabilir. Kütlesi
Sayfa 199-202. sıfır olduğu hâlde diğer parçacıklar
gibi kütle çekiminden etkilenir.
Etkinlik No.: 104
Yüksüzdür. Işığın en küçük yapı
1 Fotonlar Higgs alanıyla etkileşmediği için kütlesizdir yani fo- taşıdır. Işık hızıyla hareket eder. Dur-
tonların kütlesi yoktur. gun kütlesi yoktur. Elektromanyetik
2 Elektrik ve manyetik alanda sapmadıklarına göre fotonların 3 Kitap kuvvetin taşıyıcısıdır. Karşıt parçacığı
elektrik yükleri yoktur. kendisidir. Enerjisi vardır ve E = h . f
denkleminden bulunabilir. Momentu-
3 Elips şeklinde bir tanecik çizilmiştir. Taneciğin içine enine dal- h
ga çizilmiştir. Bu durumda foton hem tanecik hem de dalga mu vardır ve P = λ denkleminden
yapısındadır. Bazı olaylarda tanecik, bazı olaylarda ise dalga bulunabilir.
özelliği gösterir.
3. Yönerge
4 Fotonun enerjisi; E enerji, h Planck sabiti, f fotonun frekansı
olmak üzere E = h . f denkleminden gerekli dönüşümler yapı- Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir. Muhtemel
cevaplar:
.
larak E = hc denklemi ile bulunur. Fotonun enerjisi fre-
λ Kaynağın Doğruluğunu Değerlendirme Formu
kans ile doğru, dalga boyu ile ters orantılıdır. Sorular Evet Hayır
Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 12 Ders Kitabı, Kaynakça akademik yayın içeriyor mu? x
Sayfa 204-205.
Kullandığınız kaynak hakemli bir yayın mı? x
Yazar tanımlar için referans listesi sunmuş mu? x
Kaynakta yazım ve dil bilgisi kurallarına x
uyulmuş mu?
Kaynakta geçen tanımlar diğer kaynaklarla x
uyuşuyor mu?
Kaynakta yazar(lar)dan habersiz/izinsiz deği- x
şiklik yapılabilir mi?

260