Page 84 - Fizik 12 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

50 FİZİK 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

2. ÜNİTE > Basit Harmonik Hareket Kazanım 12.2.1.3: Basit harmonik harekette kuvvet, hız ve ivmenin konuma göre değişimi ile ilgili he-
saplamalar yapar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Sayı-Uzay İlişkileri Kurma Becerisi
Etkinlik İsmi YATAY DÜZLEMDE TİTREŞTİRİLEN YAY 15 dk.
Basit harmonik harekette kuvvet, ivme ve hızın konumuna bağlı değişimiyle ilgili hesaplamalar yaparak hare-
Amacı Bireysel
keti yorumlayabilme.
1. Yönerge Basit harmonik hareket ile ilgili simülasyonu kullanabilmek için aşağıdaki basamakları uygulayınız.
Aşağıda verilen bağlantıdaki simülasyonu açınız.
https://phet.colorado.edu/sims/html/masses-and-springs/latest/masses-and-springs_en.html
Gelen ekrandan “Vectors” uygulamasını seçiniz.
1 numaralı yaya 100 g büyüklüğündeki kütleyi asınız ve yayı bir miktar sıkıştırarak bırakınız.
Uygulamayı daha iyi gözlemlemek için “slow” düğmesini işaretleyiniz.
“Mass Equilibrium” düğmesini işaretleyerek yay sisteminin denge konumunu belirleyiniz.
Sırasıyla “Net Forse”, “Acceleration” ve “Velacity” düğmelerini seçerek kuvvet, ivme ve hız yönlerini ve
büyüklüklerini gözlemleyiniz.
2. Yönerge Simülasyondan edindiğiniz bilgilerden ve aşağıdaki metinde belirtilen yay sarkaç sisteminden yola
çıkarak soruları cevaplayınız.
Aşağıda verilen şekilde sürtünmelerin ihmal edildiği ortamdaki yatay düzlem, üzerine 10 cm arayla
noktalar konularak işaretlenmiştir. Bir yayın ucuna 2 kg kütleli levha bağlanmış ve diğer ucu duvara
sabitlenmiştir. Hazırlanan yay sarkaç sisteminde levha, O noktasındayken dengede kalmıştır. Yay, K
noktasına kadar sıkıştırılıp bırakıldığında levhanın K-L noktaları arasında 0,6 s periyotla basit harmo-
nik hareket yaptığı belirlenmiştir.
Duvar
Levha

Yatay düzlem T K S O R L Z

1 K noktasından bırakılan levha R noktasına ulaştığında levhaya etki eden kuvvetin ve levhaya ait ivme
ve hızın yönlerini belirleyiniz.

2 K noktasından bırakılan levha R noktasına ulaştığında levhaya etki eden kuvvetin ve levhaya ait ivme
ve hızın büyüklüklerini hesaplayınız. (π = 3 alınız.)

3 T noktasından bırakılan levha R noktasına ulaştığında levhaya etki eden kuvvetin ve levhaya ait ivme
ve hızın büyüklükleri, K’den bırakılıp R’ye ulaştığındakine göre nasıl değişir? Açıklayınız.

82
Hazırlayan: Ertan ERBEK