Page 149 - Kimya - 12. Sınıf Beceri Temelli

KİMYA 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI

Etkinlik No.: 28 Etkinlik No.: 29
1. Yönerge Yönerge
1. Cevabı öğrenciye bırakılmıştır. 1. Kimyasal değişimlerde etkin rol oynayan elektronlar atomların
en dış katmanında yer alan değerlik elektronlarıdır. Bu elekt-
2. Yönerge ronlar kimyasal değişim sürecinde atomlar arasında ya alınıp
1. Aynı grupta olan atomların Lewis formüllerinin aynı olduğu verilerek ya da ortaklaşa kullanılarak bağ oluşumlarını sağlarlar.
anlaşılır. Lewis formülünde 1 eşleşmemiş elektronu olanlar Bu oluşumda bahsi geçen elektronların atomların bağ yapma
1A, 2 eşleşmemiş elektronu olanlar 2A, 3 eşleşmemiş elektronu kapasiteleri üzerindeki rolünü açıklamak için Gilbert Newton
olanlar 3A, 4 eşleşmemiş elektronu olanlar 4A, 3 eşleşmemiş 2 Lewis tarafından 1900’lü yılların başlarında kübik atom teorisi
eşleşmiş elektronu olanlar 5A, 2 eşleşmemiş 4 eşleşmiş elektro- ortaya konulmuştur. Günümüzde ise bu teori Lewis formülleri
nu olanlar 6A, 1 eşleşmemiş 6 eşleşmiş elektronu olanlar 7A, 8 olarak bilinmektedir. Lewis formüllerinde atom sembolleri et-
eşleşmiş elektronu olanlar 8A grubunda yer alır. rafında atomun en dış katmanında yer alan bu elektronlar sayısı
kadar nokta ile temsil edilir. Organik bir bileşiğin Lewis formülü
2. Hidrojen 1 tane eşleşmemiş elektronu ortaklaşa kullanarak yazılırken atom etrafındaki nokta sayıları hidrojen atomu için
dubletini tamamlar. 1A grubunda olanlar 1 tane eşleşmemiş kendine en yakın soygaz olan helyuma benzeyerek kararlı halde
elektronu vererek oktetini tamamlar (Lityum dubletini tamam- olması adına iki tanedir. Buna dublet kuralı denir. Diğer ametal
lar.) 2A grubunda olanlar 2 tane, 3A grubunda olanlar 3 tane elementler için ise kendine en yakın olan aynı periyodundaki
eşleşmemiş elektronu vererek oktetini tamamlar. 4A grubunda soygaza benzeyerek kararlı halde olması için sekiz tanedir. Buna
olanlar 4 tane, 5A grubunda olanlar 3 tane, 6A grubunda olan- da oktet kuralı denir. Bu iki kural dikkate alınarak önce bağ yap-
lar 2 tane, 7A grubunda olanlar 1 tane eşleşmemiş elektronu ma kapasitesi en fazla ve sayıca en az sayıda olan atom yazılır.
ortaklaşa kullanarak oktetini tamamlar.
Bu atom merkez atomdur. Daha sonrasında diğer atomlar bu
3. Bileşik Lewis formülünde bağları oluşturan 2 noktanın bir ta- atom etrafına yerleştirilir. Bağ yapımında rol oynayan elektron-
nesi bir elemente aittir. Bileşik Lewis formüllerinde elementle- lara ortaklanmış (bağlayıcı) elektron, bağ yapımına katılmayan
rin değerlik elektron sayıları bulunabilir. X’ in değerlik elektron elektronlara ise ortaklanmamış elektron denir.
sayısı 1 olduğu için X 1A grubunda, Y’ nin değerlik elektron 2.
sayısı 4 olduğu için Y 4A grubunda, Z’ nin değerlik elektron
sayısı 5 olduğu için Z 5A grubunda bulunur. Li Be B C N O F Ne
3 4 5 6 7 8 9 10
3. Yönerge Elektron 1s 2 1s 2 1s 2 1s 2 1s 2 1s 2 1s 2 1s 2
Dağılımı 2s 1 2s 2 2s 2p 1 2s 2p 2 2s 2p 3 2s 2p 4 2s 2p 5 2s 2p 6
2
2
2
2
2
2
Madde Formül Lewis Formülü
Grup
H Numarası 1A 2A 3A 4A 5A 6A 7A 8A
Metan CH 4 H C H
Değerlik
H Elektron 1 2 3 4 5 6 7 8
H Sayısı
Metanol CH OH
3 H C O H Lewis
H Formülü Li Be B C N O F Ne
Metanal CH O O Bağ
2 1 2 3 4 3 2 1 -
H C H Sayısı
H H
Etan C H
2 6 H C C H 3.
H H Bileşik Lewis Formülü Bileşik Lewis Formülü
H H
Etanol C H OH N
2 5 H C C O H NH 3 H H H CO 2 O C O
H H
H O F
Etanal C H O H C C H CF 4 F C F F C H 2 H C C H
2
4
2
H H
H H H H
C H C C C H H C C H
2 4 2 6
H H H H
H
CH O H C H O CH CN H C C N
3
2
H
H H C O
CH O H C O CH O
4 2 2 H O
H H
4. Cevabı öğrenciye bırakılmıştır.
150