Page 151 - Kimya - 12. Sınıf Beceri Temelli

KİMYA 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI
Etkinlik No.: 31 D olayında ise bir tane 2p orbitali enerjisini bir miktar düşürüp
2s orbitaline vererek 2s orbitalinin enerjisini arttırır. Sonuçta 2s
Yönerge ve 2p orbitalleri eş enerji hale gelerek melezleşmiş olurlar. Bu
sayede karbon atomu eş enerjili iki tane sp hibrit orbitali oluş-
1. Sarı renk daha düşük dalga boyuna sahip olduğu için daha turur. Bu sp hibrit orbitalleri karbon atomunun her biri bir sig-
düşük enerjili olan 2s orbitalini, kırmızı renk ise 2p orbitalini ma bağı olmak üzere toplam iki sigma bağı yapmasını sağlar.
temsil etmektedir. Yani sarı renk 2s orbitalini, kırmızı renk 2p Hibritleşmeye katılmayan iki tane p orbitali karşısına bir başka
orbitalini; düşük dalga boyu değeri düşük enerjiyi, yüksek dalga karbon atomu geldiğinde o karbonun hibritleşmeye katılmayan
boyu değeri yüksek enerjiyi temsil etmektedir. iki tane p orbitali ile paralel etkileşimlere girerek iki tane pi ba-
2. Sarı renkten bir kırmızı renkten üç oranında karıştırılması sp 3 ğını oluşturur.
hibritleşmesini (melezleşme) temsil etmektedir. Üretilen renk Kırmızı rengin dalga boyu değeri sarı renkten daha büyük ol-
dalga boyu olarak sarı ve kırmızının dalga boyları arasında- 4. duğu için karışımdaki kırmızı renk oranı arttıkça üretilen renk
kırmızıya daha yakın bir değerde ve tonda olacaktır. sp hibrit tonu kırmızıya daha yakın bir tonda dalga boyu da daha büyük
3
orbitallerinin enerjisi de benzer şekilde p karakterini daha fazla olacaktır. Dolayısıyla λB>λC>λD dir. (λ: Dalga boyu)
taşıdığı için s ve p orbitallerinin enerjileri arasında p orbitaline Bu değerler sp , sp ve sp hibritleşmiş orbitallerin enerjisini tem-
2
3
daha yakın bir değerde olacaktır.
sil etmektedir.E >E >E ’dir.
sp3 sp2 sp
3.
Etkinlik No.: 32
1. Yönerge
1. Molekül Hibrit-
Bağ
Bileşik Şekli ve Açısı Molekül VSEPR leşme
Polarlığı gösterimi
Geometrisi türü
BeH 2 H Be H 180 o Apolar AX 2 sp
B olayında 2p orbitalleri enerjilerini bir miktar düşürüp 2s orbi-
taline vererek 2s orbitalinin enerjisini arttırır. Sonuçta 2s ve 2p S o 3
orbitalleri eş enerji hale gelerek melezleşmiş olurlar. Bu sayede H S H H 104,5 Polar AX E sp
2
2 2
3
karbon atomu eş enerjili dört tane sp hibrit orbitali oluşturur.
Bu sp hibrit orbitalleri karbon atomunun her biri bir sigma bağı
3
olmak üzere toplam dört tane sigma bağı yapmasını sağlar. 2. NH ve BH moleküllerini geometrilerin farklı olmasının nede-
3
3
ni amonyakta ortaklanmamış elektron çifti olmasıdır.
H
B N
H H H H H
2p Bağ açısı 120° Bağ açısı 107°
2
2
sp sp sp 2
3. BeH molekülü doğrusal geometriye sahip apolar bir molekül-
2
dür. Ancak H S molekülü ise açısal geometriye sahip polar bir
2
moleküldür. “Benzer benzeri çözer.” ilkesine göre çözücü ve
çözünen maddenin molekülleri birbirine ne kadar çok benzer
ise çözünürlük o kadar yüksektir. Başka bir deyişle; polar mad-
deler polar çözücülerde, apolar maddeler apolar çözücülerde
çözünürler. Bu nedenle polar bir molekül olan H S yine polar
C olayında iki tane 2p orbitali enerjilerini bir miktar düşürüp 2
2s orbitaline vererek 2s orbitalinin enerjisini arttırır. Sonuçta 2s bir molekül olan suda iyi çözünürken apolar bir molekül olan
ve 2p orbitalleri eş enerji hale gelerek melezleşmiş olurlar. Bu H suda çözünmez.
2
sayede karbon atomu eş enerjili üç tane sp hibrit orbitali oluştu- 2. Yönerge
2
rur. Bu sp hibrit orbitalleri karbon atomunun her biri bir sigma
2
bağı olmak üzere toplam üç sigma bağı yapmasını sağlar. Hibrit- 1. π bağı (p-p)
leşmeye katılmayan p orbitali karşısına bir başka karbon atomu
geldiğinde o karbonun hibritleşmeye katılmayan p orbitali ile
paralel etkileşimlere girerek bir pi bağını oluşturur. H H
C C
H H
σ bağı (s-sp ) σ bağı(sp -sp )
2
2
2

2p 2p
sp sp

152