Page 143 - T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ TÜRKİYE CUMHURİYETİ
İNKILAP TARİHİ 12 İNKILAP TARİHİ 12
ve ATATÜRÇÜLÜK Ortaöğretim Genel Müdürlüğü Ortaöğretim Genel Müdürlüğü ve ATATÜRÇÜLÜK

CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI

Ekonomik bağımsızlık: Kapitülasyonlar tamamen kaldırılması Etkinlik No.: 23 3. 1934 yılında 10. ve 11. Maddelerde yapılan değişiklikle kadın- 3. Kişinin temel hak ve özgürlükleri, eğitimi ve aile hayatının
Egemen Devlet: Trakya ve Boğazlarda askerden arındırılmış böl- lara seçme ve seçilme hakkı verilmiştir. Böylece kadınlar da er- yanı sıra ticaret, siyaset, sosyal ve kültürel yaşama yenilikler
gelerle ilgili kısıtlamalar hariç herhangi bir sınırlama getirilme- 1. 1. İnkılapçılık 2. Laiklik 3. Milliyetçilik kekler gibi seçme ve seçilme hakkına sahip olmuştur. getirmiştir.
mesi ve bütün azınlıklar Türk vatandaşı kabul edilmesidir. 4. Devletçilik 5. Halkçılık 6. Cumhuriyetçilik
4. Anayasa ile kişinin temel hak ve özgürlükleri güvence altına 4. Türk Hukuk Sistemi değiştirilmiş ve modern esaslar üzerinde
2. Görsel 1: Cumhuriyetçilik alınmıştır. Bunlar yaşama hakkı, mülkiyet hakkı, eğitim hakkı, yeniden inşa edilmiştir. Kültürel ve sosyal alanda devrimler
Etkinlik No.: 20 Görsel 2: Halkçılık sağlık hakkı, düşünce ve haberleşme özgürlüğü, kişi dokunul- gerçekleştirilmiştir. Yeni harfler kabul edilmiş; ulusal tarih, öz
1. Doğu’da kurulacak olan devletlere izin verilmemesi ülke bütün- Görsel 3: Milliyetçilik mazlığı hakkı gibi birtakım hak ve özgürlüklerdir. Anayasa, bi- dil ve sanat bilinci oluşturulmuş; bilimsel ve teknik kurumlar
reylerin diğer bireylere ve devlete karşı haklarını korumaktadır.
lüğünden taviz verilmediğini gösterir. Fakat İstanbul ve boğaz- 3. Öğrencilerin bilgi birikimi doğrultusunda; “Aklın ve bilimin ön kurulmuş; her hakta kadın ve erkek eşitliği sağlanmıştır.
ların egemenliğimiz altında kalmasına rağmen uluslararası bir planda olması, Türk milletinin ihtiyaçlarından doğmuş olması,
komisyon tarafından yönetilmesi egemen devlet anlayışımıza uygulanabilir olması, dinamik ve ileriye dönük olması” şeklinde Etkinlik No.: 26 Etkinlik No.: 29
aykırıdır. Ayrıca her iki haritayı karşılaştırdığımızda toprak bü- cevaplar vermesi beklenmektedir.
tünlüğümüzün büyük ölçüde sağlandığı görülmektedir. 1. Cumhuriyetin ilanı ile yeni Türk devletinin yönetim şekli belir- 1. Eğitim, toplumun kimliğini yapılandırmasında ve sonraki ne-
2. Lozan Barış Antlaşması’nda; Batı Trakya, Kıbrıs, Ege adaları, Etkinlik No.: 24 lenmiştir ve ulusal egemenliğin kayıtsız şartsız millete ait oldu- sillere bu toplumsal kimliğin aktarılmasında kullanılan araçlar-
ğu resmiyet kazanmıştır. Asırlardır mutlakiyetle yönetilen Türk
dan biridir.
Hatay ve Musul hariç toprak bütünlüğü büyük ölçüde sağlan- Atatürk’ün bu sözleri, milliyetçilik ilkesinin etnik temele dayan- halkı, cumhuriyetin ilanıyla yeni ve demokratik bir yönetim
mıştır. Misak-ı Milli ise tam olarak gerçekleştirilememiştir. 1. Tarih bir milletin kimliğidir. Milletin bireylerini ortak bir bi-
madığını, birleştirici ve bütünleştirici olduğunu ortaya koymak- şekline kavuşmuştur. linçle birbirine bağlama işlevi görür. Zaman içerisinde milletle-
3. Öğrencilerin bilgi birikimi doğrultusunda; “Türkiye’nin Mi- tadır. 2. Cumhuriyetin ilanıyla Mustafa Kemal Atatürk cumhurbaşkanı rin oluşumunda tarih, en önemli ögelerden biridir.
sak-ı Millî hedefleri doğrultusunda bağımsız bir vatana kavuş- 2. Cumhuriyetçilik, milliyetçilik, halkçılık, laiklik. seçilmiş ve böylece devlet başkanlığı sorunu da çözümlenmiştir. 2. Türk Tarih Kurumu’nun kuruluş amaçlarından birisi de Türk
tukları” ana fikrini işleyen cevaplar vermesi beklenmektedir. 3. Demokrasinin uygulanmasını sağlar. Kişi haklarına önem ve- dilinden yabancı kelimelerin arındırmaktır .Fakat günümüzde
3. İNKILAPLAR Cum- Milli- Halkçı- Laiklik Devlet- rilir. Egemenliğin kaynağı millettir. Halk yöneticilerini seçer. kullanılan bazı yabancı kelimelerin Türkçe karşılığı olmasına
huri- yetçilik lık çilik
Etkinlik No.: 21 yetçilik Düşünce serbestliği vardır. Adalet, eşitlik, özgürlük kavramları rağmen ısrarla yabancı kelimelerin kullanımı bu amaçla örtüş-
önem taşır. memektedir.. Bu durum dilimizin yozlaşmasına neden olmak-
1. Mustafa Kemal Paşa, Fevzi (Çakmak) Paşa, Kemalettin Sami 1. Saltanatın + 4. Öğrencinin bilgi birikimi ve düşünceleri doğrultusunda soruya tadır.
Paşa ve Halide Edip Adıvar. kaldırılması cevap vermesi beklenmektedir. 3. Tabloyu incelediğimizde;
2. Yazar, Mustafa Kemal Paşa’ya büyük bir saygı duymaktadır. 2. Türk Dil + • Millet mekteplerinden mezun olan erkek sayısının daima
Çünkü yazara göre Mustafa Kemal, bütün gençliğin bir millet Kurumunun Etkinlik No.: 27 kadın sayısından fazla olduğu
yaşasın diye ölmeyi göze alan kararını simgelemektedir. Yazar, kurulması • Yıllar içerisinde Millet Mekteplerinden mezun olan
bu uğurda ne saray, ne şöhret, ne de herhangi bir kudretin onun 3. Tekke, zaviye + 1. Medeni Kanun, genel anlamıyla aile hukuku demektir. Hukuk kadın ve erkek sayısında azalmalar olduğu
büyüklüğüne yaklaşamayacağı düşüncesindedir. ve türbelerin alanında kişilerin birbirleriyle ilişkileri; ailenin kuruluşu, işle- • Yıllar içerisinde Millet Mekteplerinden mezun olanların
3. Fevzi (Çakmak) Paşa’nın çevresine güven aşılayan, insanlara kapatılması yişi ve sona erişi yani evlenme ve boşanma konuların yanı sıra oranının azaldığı
eşya paylaşımı, borçlar ve miras gibi konularda da yeni düzen-
umut veren, inançlı ve özgüvenli bir kişiliği vardır. 4. Millet Mek- + •
teplerinin lemeler getirilmiştir. Yıllar içerisinde Millet Mekteplerinden mezun olanların
4. Asker sayısı, silah araç ve gereçleri, teknik donanım, uçak sayısı açılması 2. Osmanlının yerini alan Türkiye Cumhuriyeti çağdaş, laik ve de- sayısında dalgalanmalar
bakımından Yunan ordusunun fazla ve üstün olduğu görülmek- 5. TBMM’nin + mokratik bir yapıya kavuşturulmak isteniyordu. Toplum hayatı- Olduğu çıkarımları yapılabilir.
tedir. Fakat bu olumsuz koşullara rağmen savaşta Türk ordusu açılması nın bu ilkelere göre düzenlenmesi gerekliydi. Osmanlıdan kalan
galip gelmiştir. Bu zaferin elde edilmesinde Türk askerinin ma- Mecelle, oluşturmak istenen yeni Türk toplumunun ihtiyaçla- Etkinlik No.: 30
nevi gücünün fazlalığı, kendi vatanlarını savunmaları, komu- rına cevap vermiyordu. Bu sebeple yeni bir medeni kanunun
tanların daha yetenekli ve dirayetli olmaları etkili olmuştur. 6. Soyadı Kanu- + hazırlanmasına ihtiyaç duyulmuştur. 1.
nu’nun kabulü
3. 1. Din, dil, ırk ve cinsiyet gözetmeksizin bütün Türkiye Cum- ATATÜRK YAPILAN İNKILAP VE GELİŞMELER
İLKELER
Etkinlik No.: 22
7. Teşviki Sanayi + huriyeti vatandaşlarına kanun önünde eşitlik getirildi.
Kanunu’nun Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumu’nun
1. Anadolu’daki Millî Mücadele harekâtının Padişah ve Halife’ye kabulü 2. Türk kadını toplumsal hayatta her türlü sosyal haklara ka- açılması- Tevhid-i Tedrisat kanunu, Harf
karşı bir isyan olduğu, bu harekâtın içinde bulunanlara karşı sal- vuştu. Milliyetçilik İnkılabında Türkçe’nin dil yapısına uygun
dırı yapılmasının gerekli olduğu ileri sürülmüştür. 8. Kabotaj Kanu- + 3. Türk kadını çeşitli mesleklerde çalışma hakkı kazandı.
nu’nun kabulü 4. Tek eşlilik kuralı getirildi. olmayan harfler (Q,X,W) alınmaması.-
2. Bir kısım din adamlarının makam, mevki ya da ekonomik bek- 5. Kadınlara da boşanma hakkı verildi.
lenti içinde olmaları ve kendi çıkarları doğrultusunda halkı 9. Halifeliğin + 6. Evliliğin resmî nikâh memuru huzurunda yapılması kabul Millet Mektepleri açılması- İlköğretim parasız
yönlendirmek istemeleri; öte yandan gerçek din adamlarının kaldırılması edildi. Halkçılık ve zorunlu olması-Karma eğitime geçilmesi.
ise İslam inancı, adalet duygusu, vatan ve millet sevgisiyle halkı 7. Kadınlara mirastan eşit pay alma hakkı tanındı.
harekete geçirmeleri Millî Mücadele’ye din adamlarının bakışla- 10. Merkez +
rında farklılıkların başlıca sebepleridir. Bankasının 4. Medeni Kanun ile kadınlar siyasi alandaki haklarına kavuşa-
mamışlardır. Siyasi alanda kadın-erkek eşitliği ancak 1930’lu
3. Dönemin en yetkili din adamı olan Şeyhülislam Dürrizade’nin kurulması yıllarda yapılan düzenlemelerle gerçekleşmiştir. Devletçilik Eğitim-kültür ve sanat alanında yapılan tüm
yatırımlar.
fetvası, halkın bir kısmının Millî Mücadele’ye karşı durmasına, 4. Her öğrencinin kendi görüşleri ve tecrübeleri doğrultusunda
iç isyanların çıkmasına, bazı askerlerin firar etmelerine, mille- yanıt vermesi beklenmektedir.
tin birlik ve beraberliğinin engellenmesine ve ülkeyi işgal eden Etkinlik No.: 28
düşmanla mücadele etmek yerine iç karışıklıklar yaşanmasına Laiklik Tevhid-i Tedrisat kanunu ,Medreselerin ka-
yol açmıştır. Mehmet Rifat Efendi’nin fetvası ise halkın büyük Etkinlik No.: 25 1. Yıllarca süren savaşların ve türlü düşmanlarla mücadelelerin patılması-Harf İnkılabı yapılması.
bölümünün din ve vatan sevgisi etrafında birleşip Millî Müca- 1. 1924 Anayasası’nın 2. Madde’sinde yer alan ‘‘Devletin dini İs- ardından uçurum kenarında yıkık bir ülke iken içeride ve dı-
dele’ye destek olmasına, iç ve dış düşmana karşı maddi-manevi lam’dır’’ hükmü laiklik ilkesiyle çelişmektedir. 1928 yılında ana- şarıda saygı ile tanınan yeni bir devlet inşa edilmiştir. Kültürel
birlikteliğin sağlanmasına imkân hazırlamıştır. ve sosyal alanda başarılan işler, Türkiye Cumhuriyeti’nin ulusal
yasada yapılan değişiklikle bu hüküm çıkarılmış, laiklik ilkesi çehresini kesin çizgileriyle ortaya çıkarmıştır. İnkılapçılık Harf İnkılabı yapılması, Üniversite reformu.
5. Milli Mücadele’ye maddi olarak hem kendi birikimini hem hal- doğrultusunda değişiklik yapılmıştır. 1937 yılında da laiklik
kın bağışlarını getirmiş, daha da önemlisi İstanbul’daki Şeyhü- ilkesi anayasada yer almıştır. 2. Hukuktaki dağınıklığa son vererek modern esaslar üzerinde
lislam’ın fetvasına karşılık Anadolu müftüleri ve din bilginlerini 2. Yasama ve yürütme yetkisinin Büyük Millet Meclisinde toplan- yeniden inşa etmek, laik ve ihtiyaçları karşılayabilecek bir sis-
etrafında toplayarak Ankara fetvasını hazırlamıştır. tem kurmak amaçlanmıştır. Kadını, erkeği her hakta eşit, mo-
mış olması, kuvvetler birliği ilkesinin olduğunu göstermektedir. dern Türk toplumu oluşturmak istenmiştir.
142 143