Page 186 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 12 91

4. ÜNİTE > Roman Kazanım A.2.4: Metindeki çatışmaları belirler.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi Konuşalım, Anlaşalım 25 dk.
Amacı Metindeki çatışmaların, kahramanın kişiliğinin ortaya çıkmasındaki etkisini tespit edebilme. Bireysel

Yönerge Metni okuyunuz. Aşağıdaki soruları okuduğunuz metin çerçevesinde cevaplayınız.
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

Ayaşlı ve Kiracıları
(...)
Hâki Bey’i hemen bir kaleme başkâtip yaptılar. Az zaman sonra müdür muavini oldu.
(...)
O günlerde bilmem ne için Avrupa'ya bir satın alma komisyonu gönderildi. Hâki Bey de bu komisyona
kâtip olarak verildi.
(...)
Hâki Bey memlekete dönünce kaleminde tanıdık hemen hiç kimseyi bulamadı. Hepsi değişmiş, yerle-
rine yabancı adamlar gelmiş. Daire de değiştirilmiş.
(...)
Hâki Bey korkak ve hesaba çok iyi bakar bir adamdır; santimine kadar hesabını vermiş, rapor sormuşlar:
– Rapor... Hiç rapor yollamadınız mı? Orada boş mu oturdunuz?
– Yollamadım olur mu? Benim raporlarımı okumadınız mı?
Gitmiş aramış taramış, raporlarını bulmuş. Deste ile dosya ile kâğıtlar… Kendisi getirmiş, müdürün
önüne koymuş. Bundan başka Hâki Bey bir de kendi yazdığı bir mektubu bulmuş. Bu mektupta Hâki
Bey orada işinin bittiğini söylüyor, yeni emir istiyor!
Hâki Bey'e bir kusur bulunamamış. İlk günlerde Hâki Bey bu yabancı arkadaşlar içinde çok sıkıldı;
çekilmek, başka bir iş tutmak istedi.
(...)
Şimdi iyidir: Bunlar bir odada üç arkadaş otururlar. Erkenden Hâki Bey işine gelir, önünde istatistik-
lerini açar, çalışmaya başlayacağı sırada, içlerinden biri ortaya bir söz atar. Münakaşa başlar. "Aktır"
derlerse Hâki Bey "Karadır" der. "Karadır" deselerdi "Aktır" diye tutturacaktı. Çene yarıştırmak saat-
lerce sürer.
Eğer Hâki Bey'in çalışkanlığı tutmuş ise, yahut müdür çağırıp ona bir iş vermiş ise ona çalışır; ağzını
açmaz; ne söyleseler, ne yapsalar aldırmaz; gelip kafasına vursalar söze karıştıramazlar.
Bir iş yaptığına inanarak eve döndüğü geceler çok şen olur. Evde herkesle, hiç kimseyi bulamazsa karısı
ile çene yarıştıracak bir söz arar, çatar. Misafirlerden birini bulursa hemen onu yakalar, eğer misafir de
inatçı ise ikisi de yorulup kesilmedikçe bırakmaz. Onunla alay ederler, aldırmaz, kızmaz, söyleyeceğini
söyler. Eğer karşısındakiler, onun sözünü amansız bir yerinden yakalarsa hemen döner: "Sözünden dö-
nüyorsun" denilse bu sefer dönmediğinde tutturur, gene sözü değiştirmiş olur. Onun için iş: bir fikrin,
bir düşüncenin ispatı değil, münakaşa edilmesidir. Söze bir muharebenin kazanılmasının doğru oldu-
ğunu ispat için başlayıp, kaybedilmesinin doğru olacağı neticesine çıktığı çoktur! Boş zaman geçirmek,
aslı olmayan sözleri konuşmak istenildiği zaman Hâki Bey’le konuşmak eğlencelidir.
(...)
Memduh Şevket Esendal

1. Hâki Bey ile çalışma arkadaşları arasında bir çatışma konusu belirleyip bir diyalog oluşturunuz.

185