Page 30 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı
P. 30
Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 12 13
1.ÜNİTE> Giriş Kazanım A.4.7: Metnin üslup özelliklerini belirler.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Okuma Becerisi
Etkinlik İsmi Ataç’ın Sözcükleri 20 dk.
Amacı Yazara özgü dil ve anlatım özellikleriyle bu özelliklerin yazı ve konuşma diline etkilerini belirleyebilme. Bireysel
1. Yönerge Aşağıdaki metni okuyunuz. Metinden hareketle soruları cevaplayınız.
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)
Ahmet Rasim
Ahmet Rasim Bey için bugünlerde çok şeyler yazılacaktır. Gördüklerini anlatmağı, biz yaştakiler için
artık büyük bir şey ifade etmeyen vak'aların hikâyesini bile tatlı tatlı dinletmeği bilirdi. Muharrir,
şair, edip’ini zevkle, bir defada okumuştum.
Eserleri, gerek mevzu, gerek lisan itibarile bir devrin damgasını taşıdığı için elbette ki uzun zaman
kalamıyacaktır. Hattâ bugün bile onları okuyanlar azdır. Fakat onun yaşadığı senelerin tarihini tetkik
etmek isteyenler o kitaplardan çok istifade edecektir; bundan başka müntehabat kitaplarına, girecek
birçok parçaları vardır.
Ahmet Rasim bir gazeteci, yani günün hâdiselerini takibe, her neden bahsederse etsin yazılarında bir
“actualité” kokusu bulundurmağa mecbur bir muharrirdi. Fakat bu şair olmasına mani değildi. Bunu
söylerken şarkılarını, bir gençlik eseri olarak Kitabei-gam’ını düşünmüyorum; şarkıları pek bilmem,
Kitabei-gam’daki mensur şiirleri, bir zamanlar Yakup Kadri'nin adeta heyecanla bahsetmesi üzerine
okumak istemiştim. Fakat onlarda Ahmet Rasim’in yazılarında hiç alışmadığımız bir tasannu, bir
“préciosité” bulduğum için okuyamadım. Hayır, Ahmet Rasim’in asıl şiiri o kitabında değil, ertesi
sabah neşredilmek üzere alelâcele yazılmış makalelerindedir.
Şairlik dediğimiz şey belki sadece, her anı hafızamızda canlı olarak saklıyabilmek demektir. Ahmet
Rasim her an, en eski günlerini de yaşıyor gibi idi. Onlardan, heyecanını karşılarındakine de sirayet
ettirerek bahsederdi. Bahsederdi diyorum: kendisiyle ancak iki defa konuşmuştum; fakat onun ya-
zısında öyle bir konuşma hâli vardı ki insan «yazardı» demekten çekiniyor. Bugün bize pek garip ve
zevksiz gelen terkip dolu Türkçe ile yazarken bile yine konuşur gibi idi.
Ahmet Rasim gazeteci idi ve gazeteciliğin ne kadar şerefli bir meslek olduğunu isbat etmişti. Her gün
yazdığı zamanlar makalelerinin gayesi bir veya iki sütunluk yer doldurmaktan ibaret olduğunu kabul
etmemişti. Sırf kendi hayatına ait hâdiselerden bahsettiği zaman bile karilerine bir şey öğretmek,
hakikatin keşfine elinden geldiği kadar hizmet etmek istediği belli idi.
Gazeteci idi; fakat kalemini hiç bir zaman hak bilmediği şeyin müdafaasına, kendisinden başka kim-
seye yaramıyacak menfaatler teminine âlet etmedi.
Nurullah Ataç, Milliyet gazetesi
Kelime Dağarcığı
actualité: Güncellik. kari: Okuyucu, okur. muharrir: Yazar. müntehabat: Seçki, antoloji. préciosité: Süslü anlatım.
tasannu: Yapmacık.
1. Nurullah Ataç’ın kaleminden çıkan yazıların en belirgin özellikleri mizaha kaçan bir dille, genelde
devrik cümlelerle ve öz Türkçe sözcüklerle oluşturulmuş olmalarıdır. Yazarın Ahmet Rasim'in ölü-
mü üzerine 1932'de kaleme aldığı bu yazısında bu üslup özelliklerini tercih etmemesinin sebepleri
sizce neler olabilir?
29
