Page 28 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 12 12

1.ÜNİTE> Giriş Kazanım A.4.7: Metnin üslup özelliklerini belirler.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Okuma Becerisi

Etkinlik İsmi Edebiyatta Postmodernizm 20 dk.
Amacı Yazara özgü dil ve anlatım özelliklerini belirleyebilme. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metni okuyunuz. Metinden hareketle soruları cevaplayınız.
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

Edebiyat ve Postmodernizm

Temelde, postmodernizm siyasal, sosyolojik, felsefî ve edebî görünüşlerinin dışında da pek çok alanı
ilgilendirdiği; modernin kapladığı ve kuşattığı ne denli alan varsa o kadar da postmodern alan oldu-
ğunu söylemek postmodernizmi hem tanıma hem tanımlama yaklaşımlarımızı biraz daha kolaylaş-
tırır. Bu, biraz da postmodernizmin kendini biçimlendirme, oldurma çabasının bunca geniş alana
yayılma zorunluluğu kadar, ‘postmodern’ durumun bir zorlaması olarak da düşünülebilir. Yukarıda
da işaret edildiği gibi postmodernizm, mimarîde, antrolopolojide, sinemada, dil biliminde ve hatta
tıp alanında da yansıması olan bir hayatın her alanını kuşatmaya aday bir harekete dönüştürmüştür.
Belki, bu alanlarla ilgisi onu, bütün bu alanları kendi uhdesinde toplayan ve varlığını onlarla bitiş-
tiren edebiyat bilimiyle edebiyat sanatında daha etkin ve daha merkezi bir yer edinmeye itmiştir.
Edebiyat gibi, bilimsel kaygılardan ziyade insanî durum ve tutumla ilgili, objektiviteden çok sübjekti-
viteye dayalı, homojenden çok heterojenliğe yakın durmasıyla hem bilim hem de sanat olma özelliği
gösteren bir alan her hâlde postmodernizmin kendini daha rahat ifade edişine zemin hazırlayacaktır.
Aynı zamanda bu, edebiyatın bilim olduğu gerçeğini ortadan kaldırmayacaktır. Edebiyatı, sadece
sanatın bir kolu olarak düşünüp; onu, bilim kabul etmemek, edebiyat bilimleşmediğinde nelerin
kaybedileceğini görmemek demektir. Hele hele, postmodern düşüncenin bilim anlayışının gölgesin-
deki, kendi mantığını katı pozitivist ve mutlaklık anlayışların dışına taşırarak rölativiteye yaklaştığı
bir minvalde, edebiyatın bilim olduğunu söylemek, geçmişe göre daha kolaydır. Yukarıda bahsedilen
alanları ilgilendirmek ve onlara bir şekilde sızmak biçiminde olsa bile, herhalde postmodernizmin
varlık, ortaya çıkış ve kaynak sahası olarak kendini özdeşleştirdiği alanın edebiyat ve edebî metinler
oluşu bu karmaşık yapısının yenileşme ve farklılaşmaya uygunluğundan olsa gerektir.

İsmet Emre, Postmodernizm ve Edebiyat

1. Metnin genelinde uzun cümlelere yer verilmiştir. Sizce yazarın uzun cümleleri tercih etmesinin
sebebi nelerdir? Bu tür cümleler, okuyucuyu ne şekilde etkilemektedir?

27