Page 219 - Tarih 9 | Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİH 9 116

5. ÜNİTE > İslam Medeniyetinin Doğuşu Kazanım 9.5.4: Türklerin Abbasi Devleti’ndeki askerî ve siyasi gelişmelerde oynadıkları rolleri kavrar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Tarihsel Kavrama Becerisi
Etkinlik İsmi ABBASİLER VE TÜRKLER 20 dk.

Amacı Türklerin Abbasiler dönemindeki siyasî ve askeri rollerini açıklayabilme. Bireysel

Yönerge Verilen metne göre aşağıdaki soruları cevaplayınız.

METİN 1 METİN 2
Orta Çağ Arap edebiyatının dâhilerinden biri Samerra şehri, Abbasi Halifesi Mu‘tasım-Bil-
kabul edilen Cahiz adlı bir bilgin, Abbasi ha- lâh tarafından 836 yılında Bağdat’ın yaklaşık
lifesine sunulmak üzere Feżâ’ilü’l-etrâk (Türk- 100 km. kuzeyinde kurulmuştur. 836-892 yıl-
lerin Faziletleri) adlı bir eser yazmıştır. Cahiz, ları arasında başkent olarak kullanılmıştır.
Türklerin karakter ve meziyetleri hakkındaki Şehrin kuruluş sebebi; Mu‘tasım’ın Türkler-
görüşleri bu eserinde toplamıştır. Bunlara ken- den oluşan hassa birliklerinin Bağdat halkının
di gözlemlerine dayanan bazı tespitleri de ilâve yaşam biçimine uyum sağlayamaması olarak
etmiştir. Bu eserde Türklerin askerlikte diğer gösterilir.
milletlerden üstün olduklarına vurgu yapılmış
ve kahramanlık yönlerinden övgüyle söz edil- Şehir, önceki İslam şehirlerinde uygulanan
miştir. Türklerin nitelikleriyle ilgili; kabile temelli bir kurulum düzeninin aksine;
Türk komutanlarına göre ve onların birlikle-
“Türkler yaltaklanma, yaldızlı sözler, münafık- rinin özellikleri esas alınarak düzenlenmiştir.
lık, kovuculuk yapma, yerme, riya, dostlarına
karşı kibir, arkadaşlarına karşı fenalık nedir bil- Samerra, mükemmel planlanmış şehir düze-
mezler.” ni, cami ve saraylarının mimari özellikleriyle
İslam medeniyetinin parlak sanatını yansıtır.

Coşkun Kumru, Câhiz’in Kaleminden Türklerin
Kültürel Antropolojisine Bir Bakış: “Hilâfet Ordusu- https://islamansiklopedisi.org.tr/samerra
nun Menkîbeleri ve Türklerin Fazîletleri”, Disiplinler (Düzenlenerek alınmıştır.)
Arası Akademik Çalışmalar II, s. 49-60.
(Düzenlenerek alınmıştır.)

1. Abbasiler Dönemi’nde Türklerin daha çok hangi alanda hizmet verdiklerini söyleyebilirsiniz?

2. Cahiz’in “Türklerin Faziletleri” adlı eserindeki ifadelerden hareketle Emeviler dönemindeki Meva-
li politikasının Abbasiler Dönemi’nde nasıl farklılaştığı söylenebilir? Gerekçelerini açıklayınız.

217