Page 26 - Türk Dili ve Edebiyatı - 9 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 9 11

2.ÜNİTE > Hikâye Kazanım: A.2.1. Metinde geçen kelime ve kelime gruplarının anlamlarını tespit eder.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi KELİME VE KELİME GRUPLARINI TANIMA 25 dk.
Bilinmeyen kelime ve kelime gruplarının anlamını metindeki bağlamından hareketle tahmin edebilmek ve Bireysel
Amacı
anlamını belirlediği kelimeleri farklı cümlelerde kullanabilmek.
Gerekli Materyaller: TDK Türkçe Sözlük

1.Yönerge Necip Fazıl Kısakürek’e ait “Şehid” adlı hikâyeden alınan aşağıdaki metni okuyunuz.

Çocukken evimizde toplanan büyüklerin sözlerini dinlemeye pek meraklıydım. Hele söz, misafirle-
rin başlarından geçmiş vakalara döküldüğü zaman, karanlık bir köşeye çekilir, çenemi avuçlarımın
içine alır, dikkat kesilirdim. Çocuk kafam, evimizde toplanan bu yaşlı başlı insanların hepsinde hari-
kulade kuvvetler farzeder ve bir gün gelip büyüdüğüm zaman bile onların derecesine çıkamayacağım
diye içimde bir üzüntü duyardım. Yüzbaşı Enis bey, bunların içinde en bayıldığım insandı. Öyle yaşa-
mış bir yüzü, öyle olgun bir hâli, öyle sakin bir anlatışı vardı ki, o ne söylese, yüzüne gözlerim dalarak
bakar ve dinleyenler arasında sözlerini benden daha derin anlayan birisi olabileceğine inanmazdım.
Enis bey, geveze değildi. Aksine, gâyet nâdir söyler ve söyleyeceği zamanı iyi bilirdi. Lâfa başlayacağı
zaman biraz kımıldanır, bir iki saniye söylemez ve bu kadarcık bir müddet, herkesin toplanıp, dik-
katin en büyüğünü ilân eden tavırlarla onu dinlemeye hazırlanması için kâfi gelirdi. Enis bey tatlı
bir adamdı. Fakat her hikâyesinde, içimde yılan başlı bir korkunun döndüğünü hissederdim. Bana
öyle gelirdi ki, o, dünyada her şeyi yaşamış, her şeyin sonunu ve çaresini bilen kapalı ve korkunç bir
adamdır.

(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)
Necip Fazıl Kısakürek, Hikâyelerim, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul, 2013.

2. Yönerge 1. soruyu cevaplayabilmek için metindeki altı çizili kelimelerin anlamını Türkçe Sözlük’ten bulunuz.

1. Metindeki altı çizili kelimelerin yerine bugün hangi kelimeleri kullanmaktayız? Karşılarına
yazınız.

KELİMELER GÜNCEL KULLANIMLARI

25