Page 520 - Türk Dili ve Edebiyatı - 9 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 9

CEVAP ANAHTARLARI

Etkinlik No.: 144 2. çocuk gibi sevinmek : Çok sevinmek-Annesini gördüğün-
de çocuk gibi sevinmişti.
1. a) Orhan Veli, şiirlerde kafiyenin gereksiz olduğunu söylüyor. gözleri parlamak : Gözlerinde sevinç ve istek belirmek-
b) Önceden bildirmek, tahmin etmek. Ödülünü aldığında gözleri parladı.
c) Okulu bitirince yurt dışına gitmek istediğimi babama da ayakları yere değmemek : Çok sevinmek-Bunları duyunca
söylemişler. ayakları yere değmemeye başladı.
ç) Herhangi bir şeyi hatırlatmak. etekleri zil çalmak : Çok sevinmek-Seyahat konusunu
açtıklarında eteklerim zil çaldı.
2. a) I. yazarın seçtiği kelime ve kelime grupları (ışık tutuculuk, ağzı kulaklarına varmak : Çok sevinçli, mutlu kimse-Övgüleri
aydınlığa kavuşmak, uzağı gören, karanlık) daha çok mecaz duyduğumda ağzım kulaklarıma
anlamlıdır. Dolayısıyla daha çok duyguları çağrıştırmak- vardı.
tadır.
b) I. yazarın ifadelerini metnimde kullanırdım. Çünkü bana 3. Kanıksamak, sözlük anlamıyla “Çok tekrarlama sebebiyle etki-
göre bir yazıyı kuruluk ve yavanlıktan çıkaran şey onun lemez olmak, alışmak” anlamına gelmektedir. Günlük yaşamın
hayal unsurlarından yararlanmasıdır. Bu da kelime seçi- telaşı içinde kişinin çevresindeki komşu, iş arkadaşı, akraba
mimizde bizi mecaz anlamlı kelime ve kelime gruplarına ilişkileriyle bağlı olduğu insanlarla ikili ilişkilerinde bir boşver-
götürür. mişlik, alışkanlığın getirdiği önemsememe, ilgilenmeme duru-
II. yazarın ifadelerini metnimde kullanırdım. Çünkü ama- mumun kaçınılmazlığı dile getirilmiştir.
cım Âşık Veysel’in yaşam öyküsünü anlatmaksa bunu doğ- 4.
rudan yapmayı tercih ederim. Bilgi aktarmayı amaçladığım Cümle Kişilik Özelliği
için de çok fazla kelime oyunlarına, mecaz anlam yüklü ifa-
delere gerek olmadığını düşünürüm. Haldun Bey, ben şimdi odamda Hoşsohbet, samimi
kiminle sohbet edeceğim?
3. Cümleye olumsuz anlam katan “mi” kelimesini, “böyle bir işe
kalkışmak” kelime grubunu atardım ve cümlemi şöyle oluştu- Nazik, ince düşünceli,
rurdum: “Atalarımız bunca yıl böyle bir iş yapmamışlar, şu uza- Odamıza kim çiçek getirecek? kibar
ğı gören kör adam bunu akıl etmiş! Her işte olduğu gibi bunun
da üstesinden gelecektir.”
Hele o gün iyi bir yazı yazmış- Takdir etmeyi bilen,
sam bana kim çiçek verecek? kıymet bilir
Etkinlik No.: 145
1. Bir konuyu yazı durumuna “Kafamız bozulduğunda” kime
kaleme almak Güvenilir, itimat edilen
getirmek, yazıyla anlatmak. içimizi dökeceğiz?
müşahede Gözlem.
Etkinlik No.: 147
mecburiyet Zorunluluk.
1. a) Hangi okullarda öğrenim görmüştür?
muhayyile Hayal gücü. Hangi türlerle ilgili eser vermiştir?
İlk hikâyelerini ne zaman yazmaya başlamış?
girift Birbirinin içine girip karışmış, Tiyatro eserleri nelerdir?
girişik, çapraşık. “Keşanlı Ali Destanı”nın özelliği nedir?
Tiyatro türündeki eserleri nelerdir?
tercüme etmek Çeviri yapmak. Hikâye türündeki eserleri nelerdir?
Kaç yılından sonra tiyatro yazmayı yoğunlaştırmıştır?
2. “Kendi yolunu ve tarzını bulmak”; farklı üslup, yol, yöntem ve Edebiyatımızda hangi yönü ile tanınmıştır?
tür denedikten sonra kendini ifade edebileceği alanı bulmak de- b) Edebî yaşamında örnek aldığı veya etkilendiği sanatçılar var mı?
mektir. Kendi özgünlüğünü, kendi benini ortaya çıkarabileceği, Tiyatro eserleri güldürü mü, dram mı?
“Tam da budur.” diyebileceği alana ulaşmayı ifade eder. Bunun Nerede doğmuştur?
için insanların günlük hayatta farklı alanlara (müzik, spor gibi) Onu edebiyatla ilgilenmeye iten sebep nedir?
yönelmeleri, yeniliklere açık olmaları gerekir. Mesela kişi, bir- c) Bulma ihtimalim var. Çünkü insan kendi yaşamını anlatınca
den fazla spor dalıyla ilgilenip birinde uzmanlaşabilir veya bu en çok etkilendiği kişileri veya kendisine yön veren durum-
uğraşılardan birine kendini daha yakın bulabilir. ları eserine aktarır. Biyografi metninden farklı olarak biraz
3. a) Her ikisinde de ortak durum, yazmak zorunda kalmadır. daha yazarın duygularını yansıtabileceğini düşünüyorum.
b) Birinci metinde, ekonomik nedenlerle, temel ihtiyaçlarını Bazı eserlerinin yazılış hikâyesi varsa onları da paylaşma ih-
karşılamak, maddî düşüncelerle yazma söz konusuyken timali yüksek.
ikinci metinde duygu ve düşüncelerini aktarmak, ifade 2. a) Dilinin açık ve anlaşılır olması önemli. Benimle ilgili doğru
edebilmek düşüncesiyle yazma söz konusudur. ve birinci elden kaynakları kullanmasını hatta benimle ko-
nuşmasını beklerdim. Kitap kapağının özenle seçilmesini
Etkinlik No.: 146 isterdim. Özel yaşamımla ilgili konuları ne kadar anlatabile-
ceği ile ilgili benden izin almasını isterdim.
1. günaşırı : Bir gün ara ile, iki günde bir.
duyarlı : Dış etkenlere karşı duyarlığı olan, durgun, hassas. b) Dili savruk ve özensiz kullanmıştır. Anlatımı akıcı değildir.
kuramcı : Kuram ortaya koyan kimse, kurama bağlı olan, Kitap kapağının seçimi yanlıştır. Biyografideki bilgiler tutar-
nazariyeci, teorisyen. sızdır. Doğru kaynaklara ulaşamamıştır. Kitabın reklamını
muziplik : Takılganlık, yaramazlık. yapmakta başarısız olmuştur. Diğer biyografilerimden farklı
bir şey sunmamıştır. Ticari kaygıyla yazmıştır.

519