Page 525 - Türk Dili ve Edebiyatı - 9 | Beceri Temelli

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 9 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI
4. Evet, düşünüyorum. Gerçekten de insan ne yaşamışsa, ne 3. • Eserde bir Âşık’tan alınmış türkülere rastlamış olabilirim.
hissediyorsa onu yansıtır çevresindekilere de. Acıyı, ayrılığı, Onları yabancı dile aktarmak, şiirdeki deyişleri, duyguyu
hüznü, sıkıntıyı yaşamış birisinin anlatacakları ile bunları ya- vermek zordur.
şamamış insanların anlatacakları elbette bir değildir. Esasında • Halkın diline yerleşmiş kalıp ifadelere rastlamış olabilirim.
hayatı, doğayı, insanları seven; hayata güzel bakan, umutla • Tekerleme bölümlerinin olduğu kısımlar beni zorlamış
bakan insanların kötü şeyler düşünmeyeceği kanısındayım. Bu olabilir.
ruh hâlindeki insanların yazacağı da söyleyeceği de güzel olur
diye düşünüyorum. 4. Kendi kültüründen beslenemeyen, kendi gelenek ve görenekle-
Hayır, düşünmüyorum. Güzel yazmak için güzel şeyler dü- rini taşıyıp özümsemeyen, yerel ve millî olamayan bir sanatçının
eserlerinde hem içerik hem söyleyiş açısından zenginlik olamaz.
şünmek, güzel şeyler görmüş olmak gerekmez. Güzel yazmak,
metnin içeriğiyle değil yazarın üslubuyla ilgilidir. Yazar, içerik- Bu şekilde de sesini içinde yaşadığı topluma duyuramaz. Daha
te olumsuzluklardan, acılardan, korkulardan, çirkinliklerden kendi insanı tarafından anlaşılıp benimsenmeyen bir sanatçının
vb. bahsedebilir ama güzel bir üslupla anlatabilir. dünya sahnesine çıkabilmesi çok olanaklı değildir.
Etkinlik No.: 166
Etkinlik No.: 164
1. a) Yakup Kadri de herkes gibi bir insandır. Duyguları, düşün-
1. a) Bu yazı kuru bir biyografi yazısından daha zevkli, edebî celeri, bir yaşam felsefesi olan bir insan. Dolayısıyla Yakup
bir metin tadındadır. Ayrıca Doğan Hızlan, kendisini bir Kadri de yaşanan gerçekliklerden etkilenmiş ve bunu
roman ya da masal kahramanıymış gibi anlatan yazıyı daha eserlerinde az ya da çok dile getirmiştir. Ayrıca dönemin
bir zevkle okumuş olabilir. gerçekliğine ışık tutma ve bunu gelecek nesillere aktarma
b) Alt alta gelen cümleler şiire yakın bir düzyazı izlenimi isteği de bunda etkili olmuştur.
veriyor. Akıcı bir anlatım var. Duygusal bir üslup, öznel bir b) Evet, arttırır. Çünkü insanlar, okuduğu eserlerde ken-
anlatım dikkat çekiyor. Hayata ve olaylara bir şair ve sanat- dileriyle ilgili bir şeyler bulduklarında o eseri daha çok
çı gözüyle bakması sonucu sanatkârane bir üslup oluşmuş. benimseyebilirler. Bildikleri bir dönemin, kendilerine
c) Biyografimi Cezmi Ersöz’ün yazmasını isterdim. Günümüz uzak olmayan insanların ve olayların konu edilmesi eserin
sanatçılarından Cezmi Ersöz, duygusal anlatımı ve zengin okunurluğunu arttırır diye düşünüyorum.
imge dünyasıyla benim çok beğendiğim bir sanatçıdır.
(Öğrenci buraya bir sanatçının adını yazabileceği gibi çevre- Hayır, arttırmaz. Çünkü bazı insanlar, bu tip eserleri sıkıcı
sinden herhangi bir insanın adını da yazabilir.) bulabilir. Tamamen gerçek dışı, fantastik ögelerle süslenmiş
2. a) • Türk edebiyatını sahiplendi. / Edebiyatımızın değerle- eserlerden zevk alabilirler. Bu tamamen kişinin zevkleriyle
ilgilidir.
rini korudu. c) Kurtuluş Savaşı Dönemi’ni anlatmak isterdim. Çünkü Ata-
• Yalanınıza kolayca ortak olabilir. / Sizin sözünüze türk’ün ve beraberinde tüm milletin başarısını ölümsüzleş-
hemen ayak uydurabilir. tirmek isterdim.
• Hâlâ çocuksu bir tarafı var. / Çocuksuluğu kimi zaman Fatih Sultan Mehmet Dönemi’ni anlatmak isterdim. Bir
dışa yansır.
• Orada karakterini olduğu gibi yansıtabilmektedir. / çağ kapatıp bir çağ açan Sultan sayesinde o dönemde
gerçekleşen ilerlemeyi, farklı görüşten insanlar arasındaki
Orada çekinmeden ve istediği gibi davranabilmektedir.
iletişimi, özellikle de İstanbul’un fethini bir de ben dile
b) Okuduğum metinde tasvirler, tespitler mecaz anlamlı getirmek isterdim.
kelimelerle ifade edilmiştir. Benim yazdığım cümlelerin Cumhuriyet’in ilan edilmesini anlatmak isterdim. O
ya da nesnel anlamlı benzer cümlelerin kullanılması me- dönemde tüm dünyayı etkileyen bir olayın yankılarını, bu
tindeki edebîliği, yazarın kendine özgü anlatımını ortadan olayla birlikte pek çok alanda gerçekleştirilen yenilik ha-
kaldıracaktır. reketlerinin toplumsal hayata yansımasını vs. ifade etmek
3. Günlük yaşamda aile bireyleri, komşu, akraba, okul arkadaş- isterdim.
ları, alışverişteki görevlilerle az ya da çok iletişim içindeyiz. 2. Edebî eserlerde gerçeğin olduğu gibi yansıtılmasının mümkün
İsteklerimizi yaptırırken ya da bizden isteneni gerçekleştirir- olmadığını düşünüyorum. Çünkü edebî eserler, kurmaca bir
ken üslubumuzun saygı ve sevgi çerçevesinde olması, yanlış nitelik taşır. Bu nedenle her ne kadar dönemin tarihî, sosyal,
anlamalara fırsat vermeyecek açıklıkta olması önemli ve
gereklidir. siyasi olayları konu edilse de bu, olduğu gibi verilmez. Mu-
hakkak hayal ögeleriyle zenginleştirilir ve öylece verilir. Aksi
takdirde bu tip eserler, edebî eser olmaz; tarihî, sosyolojik,
Etkinlik No.: 165
felsefi vs. eserler olur.
1. Söyleyemem. Çünkü sanatta başarıya ulaşmak için geçmişiniz- 3. İnsanın kişiliğinin oluşmasında doğup büyüdüğü, yaşadığı
deki zengin birikimler kadar onu nerede ve nasıl kullandığınız yerin etkisi vardır. Köşk veya apartman hayatı yaşayan ya da
da çok önemlidir. Geçmişi zengin birikimlerle dolu insanlar müstakil, tek katlı, bahçeli bir evde oturan insanın özellikleri
bunu sanata dönüştürmek için kullanmayı seçmeyebilir. Lâtife de hayattan beklentileri de o doğrultuda şekillenebilir. Örneğin
Tekin’i başarıya ulaştıran tek etken de çocukluk birikimleri de- tek katlı, bahçeli bir evde yaşayan kişi özgürlüğüne daha
ğildir. Daha sonra etkilendiği sanatçılar olmuş. Kendi yeteneği, düşkün olurken apartman hayatı yaşayan kişi sınırları olan,
etkilendiği sanatçılar ve sahip olduğu kültür birikimini doğru çabuk ilişkiler kuramayan biri olabilir veya köşk hayatı yaşayan
bir sentezle birleştirdiği için başarıyı yakalamış olabileceğini daha hazırcı, insanlara daha yukarıdan bakan biri olabilir. Bu
düşünüyorum. nedenle mekânın, insanların özellikleri üzerinde oldukça etkili
olduğunu düşünüyorum.
2. Farklı kültürlere saygılı olma, büyükleri sayma, küçükleri
sevme, ana dili doğru ve ustaca kullanma, misafirperver Etkinlik No.: 167
olma, anlayışlı olma, empati geliştirebilme, folklorun bilinçli
taşıyıcısı olma. 1. Güzel sanatların müzik ve tiyatro gibi iki önemli alanına evde
yer verilmesi, bu sanatların teşvik edilmesi, kız erkek demeden

524