Page 522 - Türk Dili ve Edebiyatı - 9 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 9

CEVAP ANAHTARLARI
b) Bu ayrıntıların bulunmamasının dikkatimi çeken özellikle Hemen hemen her paragrafta eğitimin konu edilmesi bizi
iki sebebi oldu. Birincisi, metnin yer aldığı kitap 100 sahne ana düşünceye götürür.
sanatçısının biyografisini içerdiği için metin uzun tutulma- b) Ben olsam makaleyi tercih ederdim. Çünkü makaleler ispat
mış olabilir. İkincisi Kavuklu Hamdi’nin yaşadığı dönem yazılarıdır. Bol bol örnekler vererek, açıklamalar yaparak,
itibarıyla hakkında ayrıntılı bilgi edinilebilecek kaynaklar kanıtlar göstererek, yeri geldiğinde tartışmalara başvurarak
sınırlı olabilir. bu ana düşünceyi verebilirdim.
4. a) Evet. Rivayet biçimindeki anlatımdan kaçınılarak kesin ve Sohbet (söyleşi) türüyle de bu ana düşünceyi verebilirdim. Ka-
önemli bilgilere yeteri kadar yer verilmiştir. nıt göstermesem bile samimi bir anlatımla, sohbet edercesine
Hayır. Tiyatro sanatına özellikle ilgi duyan bir insanın oku- bu mesajı okuyucuya iletirdim.
mak isteyeceği daha ayrıntılı bilgiler (orta oyunun kısa bir Şiir türünü kullanırdım. Özellikle didaktik tarzda yazacağım
tarihçesi, orta oyunundan kısa bir örnek vb.) verilebilirdi. bir şiir amacıma ulaşmamı sağlardı vb.
b) Biyografiyi okuyacak kişinin yaşı, eğitim durumu hem
biyografi konusunun seçiminde hem de metnin yazımında 2. a) Metnin anlamını zenginleştirmektedir. Çünkü bu yardımcı
düşünceler, Halide Edip ve onun fikir dünyası ile ilgili
dikkate alınmalıdır. Çocuk ve gençler, hayatı serüvenlerle
farklı özellikleri ifade etmektedir.
ve dikkat çekici olaylarla geçen, kendi ilgi duydukları b) Tespit edilen yardımcı düşünceler incelendiğinde bunların,
alanlarda zaferler kazanmış, ilgi duyulmuş insanların
yaşamlarını zevkle okuyabilirler. Hitap edilen kitleye göre ana düşünceyi ortaya çıkardığı, desteklediği görülmektedir.
kelime seçimi, cümle kuruluşları, metnin kendi uzunluğu 3. Halide Edip’in bu düşüncesine katılıyorum. Sanatın, eğitimden
önemlidir. ayrılmaz bir unsur olduğunu söyleyebiliriz. Bunların yanı sıra
daha başka sanat etkinlikleri de (tiyatro, heykeltıraşlık, bale,
Etkinlik No.: 153 dans vb.) okullarda verilebilmeli. Sanatta farkındalık gerçek-
leştirilmeli. Sanat, bir toplumun ortak zevkini yansıtır. Sanat;
1. a) Yusuf Atılgan’ın örnek aldığı, yolundan gittiği sanatçılar bir milletin müziğinden resmine, tiyatrosundan sinemasına,
olduğu gibi ışık tuttuğu yol gösterdiği sanatçıların da sayısı mimarisinden peyzajına kadar pek çok yönüne etki eder. Bu
az değildir. Edebiyatta kalemini güçlü kılmak, sayılı sanat- nedenle bireyin eğitiminde sanatın yeri çok önemlidir.
çılardan biri olmak elbette iyi bir yazar olmanın yanında
iyi bir okur olmayı da gerektiriyordu. Yusuf Atılgan belli ki Etkinlik No.: 155
bunun tüm gereklerini yerine getirmiştir.
b) 1. • Yeni fikirlere açık bir kişiliktir.
1. Aşama • Eskiye korkusuzca karşı çıkan bir sanatçıdır.
Metnin ana düşüncesini • Bildiklerini topluma yaymada mücadeleci bir insandır.
belirledim. • Namık Kemal vatan şairidir.
2. Aşama 2. Namık Kemal’in yaşamından bilgiler aktarırken eserlerinde
Yardımcı düşünce için somutlaştırma, bu bilgileri az ya da çok yansıttığı bölümlerden örnekler
örnekleme, tanımlama gibi unsurlardan kullanırdım.
hangisini kullanacağımı tespit ettim.
3. a) • Namık Kemal hem eski edebiyatı hem Batı edebiyatını
3. Aşama bilir.
Birbiriyle ilgili olan, metnin anlam bü- • Namık Kemal’in düşünce dünyasına Şinasi’nin önemli
tünlüğünü bozmayan cümleler seçtim. katkıları olmuştur.
• Namık Kemal’in yurt dışındaki yaşamı fikirlerinin otur-
4. Aşama masında etkilidir.
Yazım ve noktalama işaretlerine dikkat
ederek paragrafımı yazdım. • Namık Kemal memleket için yeni ve yararlı kavramları
düşünce dünyamıza kazandırmıştır.
2. Okuduğum kitapların sayısını arttırmakla işe başlardım. b) Namık Kemal’in fikir ve edebiyat dünyasının nasıl, kim-
Gündemi ve yeni yayınları daha çok takip etmeye başlardım. lerin etkisinde, nerede ve hangi şartlarda oluştuğunu kavra-
Edebiyatla ilgilenen, kitaplarla dost olmayı başarmış insanların mamızı sağlamaktadır.
hayatımda daha çok yer almasını sağlardım. Başarılı sanatçı-
ların yaşam öykülerini okur, onların hangi yollardan geçtiğini 4. Hürriyet -bugünkü anlamıyla özgürlük-birey olarak benim,
öğrenmeye çalışırdım. Okurlara daha iyi ulaşabilmek için genel anlamıyla önce toplumun sonra dünyanın huzuru, başa-
kendi kültürümü daha iyi anlamaya ve tanımaya çalışırdım. rısı, güvenliği için önemli bir kavramdır. Düşünceleri, vicdanı
Yazı yazmayı alışkanlık hâline getirmek için düzenli günlük özgür bir insanın kendisine, ailesine, toplumuna yapacağı
tutmaya başlardım. Günlüğümde yaşadıklarımı, gözlemlerimi katkılar imkânları ölçüsünde üst düzeyde olur.
anlatırken ayrıntılara girmeye çalışırdım…
Etkinlik No.: 156
3. Bence yazarlar, eserlerinde aslında kendilerini anlatırlar. Eser-
lerdeki kahramanlar aslında hep yazarın kendisidir. Çünkü 1. a) II. metin ansiklopediden alınmıştır.
insanlar ancak yaşarken hissetiği duyguları okurlarının da
hissetmesini sağlayabilir. b) • Ansiklopedik bilgilerde mecazlı ifadelere pek rastlanmaz.
Bence yaşayamadıklarını, özlemlerini, hayallerini yazar. Çünkü • Doğrudan anlatım söz konusudur.
bir insanı yazmaya iten asıl duygunun bu hayatta yapamadık- • Bilgiler inandırıcıdır, eserlerin yıllarına kadar ayrıntılı ve
ları olduğunu düşünüyorum. kesin bilgiler içermektedir.
• Nesneldir.
Etkinlik No.: 154
2. I. metin, Oktay Akbal’a aittir. Bu metinde Orhan Veli’nin
1. a) Ana düşünceyi belirlerken metnin genelinde ne anlatıldı- Nasrettin Hoca, Yunus Emre gibi ölümsüz kişilerle yan yana
ğını, hangi kavram üzerinde durulduğunu düşünmeliyiz. durduğu bir görsel kullanmış olabilir.

521