Page 527 - Türk Dili ve Edebiyatı - 9 | Beceri Temelli

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 9 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI
toprak insanı daha iyi anlar. Bundan dolayı Âşık Veysel’in 2. a) Memduh Şevket Esendal, yaşadığı dönemin alışılagelmiş
suyun önemini anlatırken kıymetini de bilmemiz gerektiği edebiyat anlayışına sahip olmayan bir üslupla gelecek ne-
düşüncesine sahip olduğunu, onsuz bir yaşamın mümkün sillere ilham olacak bir tarzda öyküler yazmış ve edebiyat
olmadığını dile getirdiğini söylemek doğru bir yaklaşımdır. tarihinde yerini almıştır. Yazar, onun bu özelliğini özellikle
Etkinlik No.: 171 ifade etmiştir.
b) Esendal’ın kendi ifade ettiği sanat anlayışıyla yazarın
1. • Konuya yaklaşımları farklıdır. I. metinde daha öznel, yorum- anlattığı sanat anlayışı örtüşmektedir. Buradan yazarın
lanabilir ifadeler vardır. II. metinde ise bilgiler, doğrudan metnini tarafsız bir bakış açısıyla yazdığı anlaşılmaktadır.
aktarılmıştır. Ayrıca I. metinde alıntı cümleye yer verilmesi 3. a) Biyografi yazarı metne konu olan kişinin yaşadığı dönem
metni içerik yönünden zenginleştirmiştir. II. metinde alıntı ve çevreyi dikkatle araştırarak ve değerlendirerek yazarsa
cümle yoktur. başarılı olur. Eğer bu şekilde yazmasaydı Esendal’ın eser-
• Okuyucuya yaklaşımları konusunda farklılık vardır. I. lerinin, sanatçının yaşadığı dönemde farklı, ilerici, özgün
metinde yazar, Turgut Özakman’ın sanatsal yönü ile ilgili olduğu ön plana çıkarılıp vurgulanmış olmayacaktı.
beğenilerini, onunla ilgili olumlu görüşlerini ortaya koyarak b) Tutumu bu metindeki gibi olmazdı. Dönemin edebî zevki
okuyucuyu yönlendirmeye çalışmıştır. II. metinde ise bu üsluptaki eserleri beğenip takdir edecek seviyede de-
kelimeler gerçek anlamlı, ifadeler nesnel olduğundan okuru ğildir. Çünkü bu hikâyeler zamanının çok ötesinde, farklı
yönlendirme söz konusu değildir. Dilhan Eryurt’un hayatına bir anlayışla yazılmıştır. Ayrıca bir sanatçının ya da sanat
dair bilgiler olduğu gibi aktarılmıştır. eserinin o dönemde beğenilip takdir edilmesi her zaman
mümkün olamamaktadır. Bu nedenle biyografinin yazarı,
2. I. metin yazarının beni anlatmasını tercih ederim. Çünkü Esendal’ın eserlerini yazılır yazılmaz değerlendirseydi bu
başarılı çalışmalar ortaya koymuşsam beni anlatan kişinin de hikâyeleri yadırgayabilir, olumsuz eleştirilerde bulunabilirdi.
öznel cümlelerle beğenisini ifade etmesi, bunun da okuyucu-
ya ulaşmasını beklerim. Bu şekilde okuyucularda yaşamımı 4. Evet, okur yönlendirilmiştir. Metinde Esendal’ın döneminin
öğrenme konusunda daha etkin bir çaba oluşabilir. sanat anlayışından çok farklı bir yerde olduğu için Türk hikâ-
II. metin yazarının beni anlatmasını tercih ederim. Çünkü yeciliğinde özel ve önemli bir yeri olduğu belirtilmiştir. Yazar
yaşamımın veya çalışmalarımın olduğu gibi okuyucuya aktarıl bunu yaparken başka sanatçılarla ve o dönemdeki gelenekle
masından yanayım. Gerçekten başarıya ulaşmış biriysem ilgili bilgi verip karşılaştırmalar yapmıştır. Yaptığı olumlu
beni anlatan kişinin okuyuculara benimle ilgili yönlendirme eleştiriler bu değerlendirmelerden sonra yapılmış, özgünlüğü
yapmasına ihtiyacım olmayacağını düşünüyorum. beğenme ve takdir etme tavrı taşımaktadır. Bu nedenle okuru
3. a) Benim gülmecelerim, insancı yaklaşımımı sahneye yönlendirme vardır.
aktarmam yolunda kullandığım en güçlü silahtır çünkü Etkinlik No.: 174
tiyatromun içeriğini oluşturan temel ögeler sevecenlik,
hoşgörü ve yaşama sevincidir. Yaşama sevinci olan tüm 1. Günümüz gençliği, sinema izlemeyi seven bir kuşak. Ancak bu
oyun kişilerine (özellikle de genç kuşaktan olanlara), dönem gençliği sinema filmleri için daha çok interneti tercih
kusurları olsa bile, sevgiyle, anlayışla yaklaşırım. ediyor. Günümüz gençliğinde maddi ve manevi pek çok şeyi
b) Metni yeniden oluştururken kullandığım birinci kişi ağzı, çabuk tüketme alışkanlığı hâkim. Arkadaşlık ve dostluk ilişki-
metnin türünü otobiyografiye yaklaştırmıştır. Metinde an- leri eskiye göre daha zayıf bir halatla bağlı artık. Gençler, yüz
latıcı değişmiştir. Bu da metnin inandırıcılığını arttırmıştır. yüze kurulan ilişkilerden çok sosyal medya aracılığıyla iletişim
kurmayı tercih ediyor.
Etkinlik No.: 172
2. Düşünce dünyamda farklı fikirler gelişirdi. Başka sanatçılar-
1. Bilgilerin bir kişi tarafından nakledildiği izlenimini vermek- la fikir alışverişinde bulunmam kendi çizgimin oluşmasına
tedir. Çünkü anlatıcı yazar, var olan bir gerçekliği dışarıdan zemin hazırlardı. Sanatçı olarak yaşadığım ya da yaşayabilece-
okuyucuya aktarmıştır. Bu durum beraberinde tarafsız, nesnel ğim sıkıntılarla nasıl baş edebileceğimi öğrenirdim. Onların
bir bakış açısı kullanmayı zorunlu kılmış; dolayısıyla metni deneyimlerinden yararlanma olanağı bulurdum. vb.
inandırıcı ve gerçekçi yapmıştır. 3. İyi bir sinema izleyicisi olması, onu iyi bir senaryo yazarlığı-
2. Anlatımda tekdüzeliği kırmak, na götürmüş olabilir. Eserlerinde ona zengin bir hayal gücü
Anlatıma hareket katmak, kazandırmış olabilir. Eserlerinde oluşturduğu karakterleri
Anlatımı daha inandırıcı yapmak, çizmede veya bir şiirinde vermek istediği duyguyu anlatmada,
Anlatımda gerçekliği ifade edebilmek vb. olabilir. onu somutlaştırmada daha başarılı bir sanatçı yapmış olabilir.
3. Anlatıcı aslında üçüncü kişidir. Ancak Reşat Nuri’nin ifadele- 4. Bahsedilen filmleri günümüze uyarladığında teknolojinin son
rinin birinci kişi olması, yani bilginin ilk ağızdan aktarılması imkânlarını kullanmasını beklerim. Muazzam efektlerin, ani-
inandırıcılığı, samimiyeti, güvenilirliği sağlamaktadır. masyonların filme gireceğini, günümüz imkânlarıyla filmlerin
4. Evet, çalışmıştır. Özellikle son paragrafta bunu açıkça görebili- görsel açıdan zenginleşeceğini vb. düşünürüm.
riz. Çünkü burada Reşat Nuri’nin eserlerini ideolojik bir akıma 5. • Attilâ İlhan döneminde yaşayan başarılı bir şair olmak
bağlı kalmadan kaleme aldığını uzun açıklamalarla anlatmıştır. isterdim. Çünkü o dönemde başarıyı yakalamış şairlerin
Eserlerinde olumsuzluklar yerine değerlerimizi ön plana çıka- çoğu kalıcı olabilmiş, kültür seviyeleri yüksek, günümüzde
rarak kendi insanını yücelttiğini vs. anlatmıştır. Bu tip ifadeler bile hâlâ sanatçılara ışık tutabilen kişilerdir. Sosyal medyada
tamamen okuru inandırmaya, bu doğrultuda yönlendirmeye takipçi sayım çok olsa bile günümüzde her şey çok hızlı
yöneliktir. değiştiğinden takipçi sayım kısa bir süre sonra düşebilir de.
Etkinlik No.: 173 O yüzden kalıcı bir şair olmayı tercih ederdim.
• Sosyal medyada fenomen olmayı tercih ederdim. Çünkü yüz
1. Bu metin öğretici metindir. Bu tür metinlerde yazar okura es- binlerin beni takip etmesi çok hoşuma giderdi. Özgüvenim
tetik zevk değil bilgi vermek amacını taşır, anlatıcı da kurmaca yükselir, kendimi daha değerli hissederdim. Takipçilerimi
bir kişilik değil bizzat yazarın kendisidir. kaybetmemek için sürekli yeni şeyler üretmeye çalışırdım.

526