Page 27 - Biyoloji 10 | 1.Ünite
P. 27
MİTOZ VE EŞEYSİZ ÜREME
Rejenerasyon
Birçok canlı, değişik nedenlerle zarar gören ya da kopan vücut parçalarını yenileme özelliğine sa-
hiptir. Bu özelliğe rejenerasyon denir. Bazı canlılar kopan vücut parçalarının eksik kısımlarını tamam-
layarak yeni canlılara dönüşür. Bu şekilde gerçekleşen eşeysiz üreme çeşidine rejenerasyonla üreme
adı verilir.
Rejenerasyon; bazı canlılarda doku düzeyinde bazı canlılarda organ düzeyinde, bazı canlılarda ise
vücut düzeyinde gerçekleşir. Doku ve organ düzeyli rejenerasyonlar üreme değildir. Kuşlar ve memeli-
lerde rejenerasyon çoğunlukla doku düzeyinde; yengeç, semender ve kertenkele gibi bazı hayvanlarda
organ düzeyinde gerçekleşir. Denizyıldızında kopan kol, merkezî diskten pay almamışsa rejenerasyon
organ düzeyindedir (Görsel 1.22). Vücut düzeyinde rejenerasyonda da kopan kol, merkezî diskten pay
almışsa yeni bir birey meydana gelir (Görsel 1.23).
Planaryada rejenerasyon vücut düzeyinde olup üremeyi sağlar (Görsel 1.24). Oldukça yüksek reje-
nerasyon yeteneğine sahiptir. Planaryanın orta kısmından alınan yeterli büyüklükteki parça, yeni bir baş
ve kuyruk oluşturabilir. Boyuna ikiye kesildiğinde de iki yeni birey meydana gelir.
Görsel 1.24: Planaryada rejenerasyonla üreme
BİYOLOJİ 10
39
