Page 41 - Biyoloji 11 | 1. Ünite
P. 41

OKUMA PARÇASI
                                                             İBN HEYSEM

                  Modern optik biliminin kurucusudur. Gözün çeşitli kısımlarını,
               bunlar arasındaki ilişkiyi ve görme olayının nasıl gerçekleştiğini açıkla-
               mıştır. Işığın kırılma ve yansımasının, mercekler aracılığıyla odaklan-
               masının, atmosferde uğradığı kırınımın ve gezegenlerin ufka yakınken
               daha büyük görünmesinin nedenleri üzerine araştırmalar yapmıştır.
               Gökkuşağı, parabolik ve küresel aynalar, iki gözle görme olgusu hak-
               kında bilgi vermiştir. Işığın görülen cisimden, göze ulaşan ışınlardan
               oluştuğunu öne sürerek görme olayını ilk kez doğru biçimde açıklayan
               bilgindir. Onun bu görüşü, ışığın gözden çıkan ve görülen cisme değ-
               diğinde görme duyusunu doğuran ışınlardan oluştuğunu öngören Pyt-
               hagoras (Pitagoras) varsayımının terk edilmesinde ana etken olmuştur.
               Işığın doğasını anlamak için modern bilimsel yöntemleri uyguladığın-
               dan ilk modern bilim insanı olarak tanınmıştır. İbn Heysem kontrollü   İbn Heysem, temsilî resmi
               deneyler tasarlamış, gözlemler yapmış, kuramlar geliştirmiştir. Çalış-  (965-1039)
               malarının ve kuramlarının bir kısmı yedi ciltlik Kitâb el-Menâzır’da (Görüntüler Kitabı) toplanmış-
               tır. Kitâb el-Menâzır, De Aspectibus (De Aspektibus) ismiyle Latinceye de çevrilmiştir.
                                                                                           (Düzenlenmiştir.)
                                                                              Bilim ve Teknik Dergisi, Mayıs 2010




            Göz Kusurları

               Göz merceğinde ya da göz küresinde doğuştan var olan ya da sonradan meydana gelen bozulmalar göz
            kusurlarına neden olur. Miyopi, hipermetropi, astigmatizm, presbitlik, şaşılık ve katarakt bunlardan bazı-
            larıdır.
            Miyopi: Göz yuvarlağının önden arkaya doğru çapının normalden daha uzun olması ya da göz merceği-
            nin normalden şişkin olmasından kaynaklanır. Görüntü, retinanın önüne düştüğünden yakın iyi görülür,
            uzak ise iyi görülemez. Bu kusur, kalın kenarlı (iç bükey) mercekle düzeltilir (Görsel 1.1.40).

                               Normal                   Miyop                     Düzeltme









                                            Görsel 1.1.40: Miyop göz yapısı ve düzeltilmesi
            Hipermetropi: Göz yuvarlağının önden arkaya doğru olan çapının normalden kısa olması ya da göz mer-
            ceğinin normalden ince olmasıyla oluşur. Görüntü, retinanın arkasına düştüğünden uzak iyi görülürken
            yakın iyi görülemez. Bu göz kusuru, ince kenarlı (dış bükey) mercekle düzeltilir (Görsel 1.1.41).
                             Normal                 Hipermetrop                 Düzeltme









                                           Görsel 1.1.41: Hipermetrop göz yapısı ve düzeltilmesi
                                                                                                 53
   36   37   38   39   40   41   42   43   44   45   46