Page 45 - Biyoloji 11 | 1. Ünite
P. 45
Vestibular kanal, oval pencereye; timpanik kanal, yuvarlak pencereye açılır. Kohlear kanalın tabanındaki
temel zar (bazillar zar) üzerinde Corti (Korti) organı bulunur. Sese karşı duyarlı reseptörler (mekanore-
septör) buradadır. İşitme reseptörlerinin (tüy hücreleri) uçları çatı zarı (tektorial zar) denen başka bir zarla
bağlantılıdır (Görsel 1.1.47).
Kesecik
Tulumcuk
Oval pencere
Oval pencere Salyangoz Yuvarlak pencere
Yuvarlak pencere
Vestibular kanal
Endolenf sıvısı Perilenf sıvısı
Çatı zarı Kohlear kanal
Corti organı Mekanoreseptörler İşitme siniri
Temel zar Perilenf sıvısı Timpanik kanal
Görsel 1.1.47: Salyangozun yapısı
İşitme olayı: İnsan kulağı, 20-20 000 Hertz arasındaki sesleri duyabilmektedir. İşitme olayı, ses dalgaları-
nın kanallarda sıvı dalgalarına, reseptörler ve duyu sinirleri aracılığıyla da elektriksel dalgalara dönüşmesi
esasına dayanır. Kulak kepçesiyle toplanan ses dalgaları, kulak yolundan geçerek kulak zarına oradan çekiç,
örs, üzengi kemiklerine ve oval pencereye ulaşır. Ses dalgaları, vestibular kanal içindeki sıvıda basınç dalga-
ları oluşturur. Bu dalgalar, timpanik kanalı geçerek yuvarlak pencereye çarpar ve yok olur. Bu durum, yeni
gelen titreşimleri duyabilmek için iç kulağı yeniden hazır hâle getirir. Vestibular kanaldaki basınç dalgaları,
kohlear kanalı ve temel zarı aşağı doğru iterek onların titreşmesini sağlar. Bu hareket, reseptörlerin çatı zara
sürtünmesine ve eğilmesine yol açar. Bu durum, reseptörlerde impuls oluşmasını sağlar. Duyu sinirleri; olu-
şan impulsları alır, önce talamusa sonra beyin kabuğunda işitme merkezine iletir. İşitme merkezine gelen
impulslar ses olarak algılanır. Kulağa gelen ses dalgaları ile kulaktan çıkan sinirlerin izlediği yollar Tablo
1.1.6'da verilmiştir.
Tablo 1.1.6: Kulağa Gelen Ses Dalgaları ile Kulaktan Çıkan Sinirlerin İzlediği Yollar
Kulak Dış kulak yolu Kulak zarı Orta kulak kemikleri Oval Vestibular kanal
kepçesi (Ses dalgaları) (Titreşim oluşur.) (Çekiç-Örs- Üzengi) pencere (Perilenfte basınç dalgası)
Duyu sinirleri Korti organı Temel zarın Yuvarlak
Timpanik kanal
Talamus (İmpuls oluşur.) (Tüy hücrelerinin uyarılması) hareketi pencere (Perilenfte basınç dalgası)
Beyin kabuğu
(İşitme merkezi)
57
