Page 70 - Biyoloji 11 | 1. Ünite

1.2.3. DESTEK VE HAREKET SİSTEMİNİN SAĞLIKLI YAPISININ KORUNMASI

İNSAN FİZYOLOJİSİ
Destek ve hareket sisteminin sağlıklı yapısının korunması için spor yapmak ve sağlıklı beslenmek olduk-
ça önemlidir. Dengeli ve sağlıklı beslenmeye özen gösterilmesi, düzenli spor yapılması ve güneş ışınlarından
yeteri kadar faydalanılması sağlıklı yapının korunması için gereklidir.
Kemiklerin gelişmesi ve sertleşmesi için kalsiyum, fosfor, potasyum gibi minerallerin kemikte birikmesi
gerekir. Bu nedenle bu mineraller açısından zengin olan süt, yoğurt, peynir, balık, yumurta, baklagiller gibi
besinler düzenli ve dengeli şekilde tüketilmelidir.
Kemiklerin oluşumu ve gelişimi aşamasında A, C ve D vitaminlerinin etkisi vardır. Kemik ve kasların
sağlıklı gelişimi için A vitamini, kemiğe esneklik kazandıran liflerin sentezi için C vitamini, bağırsaktan
kalsiyum emilimi için D vitamini gereklidir.
Düzenli spor yapmak kas sisteminin sağlıklı yapısının korunmasına, iskelet ve kas sistemi gelişimine yar-
dımcı olur. Kemik dokunun kalınlaşması ve kuvvetlenmesi düzenli yapılan sporla gerçekleşir. Düzenli spor
yapıldığında yapılan sporun çeşidine bağlı olarak kas hücrelerinin miyofibril miktarında artış görülür. Spor
yapan bireyler, kilo kontrolünü de sağladıkları için sporun eklem sağlığına da yararı olur.
Özellikle büyüme ve gelişme döneminde spor yapmak önemlidir. Basketbol, voleybol, futbol, tenis, yüz-
me gibi sporların büyümeye ve gelişmeye katkısı vardır. Spor yaparken destek ve hareket sistemimizi olum-
suz yönde etkileyecek zorlayıcı hareketlerden kaçınmak gerekir.
Güneş ışınlarından yeteri kadar faydalanılması kemiklerin sağlıklı gelişimi açısından oldukça önemlidir.
Güneş ışınları D vitamini öncülünün aktif hâle gelmesini sağlar. D vitamini eksikliği, çocuklarda raşitizm
adı verilen hastalığa neden olur.

Fatma Hanım 65 yaşındadır. Aşırı kiloludur ve karbonhidrat ağırlıklı besinler tüketmektedir.
Yürüyüş yapmaktan ve hareketli yaşamdan hoşlanmamaktadır. Sağlık kontrolleri sırasında tiroit
bezinin az çalıştığı ve eklemlerinde kireçlenme olduğu belirlenmiştir. Fatma Hanım’ın annesinin
de eklemlerinde kireçlenme olduğu bilinmektedir.
Ayşe Hanım 65 yaşındadır. Sağlıklı ve düzenli beslenir. Günlük belirli süre yürüyüş yapar.
Kilosu normaldir ve hormon salgıları düzenlidir.

OKU DEĞERLENDİR
Yukarıda verilenlere göre aşağıdaki soruları yanıtlayınız.
a) Fatma Hanım’da kireçlenme rahatsızlığının ortaya çıkmasının temel nedenleri nelerdir?
b) Ayşe Hanım ve Fatma Hanım aynı yaşta olmalarına rağmen Ayşe Hanım’ın daha sağlıklı
olmasını belirleyen etmenler neler olabilir?
c) Eklemlerdeki kireçlenmenin genetik yatkınlıkla ilgisi var mıdır?
ç) İlerleyen yaşlarda kireçlenme rahatsızlığının görülmemesi için neler yapılabilir?

TARTIŞIYORUM

Destek ve hareket sisteminin sağlıklı yapısını korumak için spor yapmanın ve beslenmenin önemini tartışınız.

82