Page 11 - Biyoloji 12 | 1.Ünite

İki polinükleotit zincirde fosfodiester bağıyla bağlı şeker-fosfat omur-
gası, sarmalın dışında kalır. Bazlar ise sarmalın iç tarafında yer alır. ARAŞTIRMA
Bir sarmal zincir oluşurken nükleotitler, fosfodiester bağıyla birbirine
Birbiri ardına gelen bazlar,
bağlanır. Bir sarmaldaki adenin diğer sarmaldaki timin ile eşlenir. Bu sizi siz yapan genetik bilgiyi
eşleşme sırasında aralarında iki hidrojen bağı kurulur. Yine bir sarmal- kodlar. Genetik bilgi hakkında
daki guanin diğer sarmaldaki sitozin ile eşlenir. Bu eşleşme sırasın- neler biliyorsunuz? Araştırınız.
da aralarında üç hidrojen bağı kurulur. DNA’nın karşılıklı ipliklerindeki
nükleotitler, bazlar arasında oluşan hidrojen bağıyla birbirine bağlanır
(Görsel 1.13).

CH 3

Şeker
Şeker
Şeker
Şeker Şeker Şeker
Adenin Timin

CH 3

Şeker

Şeker
Şeker
Şeker Şeker Şeker
hidrojen bağı
Guanin Sitozin EK BİLGİ
DNA’daki polinükleotit zincir-
Görsel 1.13: DNA’da baz eşleşmesi
lerin oluşturduğu çift sarmalın
dayanıklılığı, GC/AT oranına
bağlıdır. Örneğin
DNA, tüm genetik bilginin taşındığı moleküldür. Ökaryot hücrelerde GC/AT>1 ise üçlü bağ sayısı
çekirdek, mitokondri ve kloroplast organellerinde bulunurken prokar- fazladır. Bu da sarmalın fi-
ziksel olarak daha dayanaklı
yot canlılarda ise sitoplazma içinde serbest hâlde bulunur. DNA; ökar-
olmasını sağlar. DNA’nın iki
yot hücrelerde doğrusal, prokaryot hücrelerde ise halkasal bir yapıya ipliğini birbirinden ayırmak için
sahiptir. DNA’yı oluşturan nükleotitlerin sayısı ve sırası, her canlı için gerekli olan ısı miktarı daha
özgündür. Bir canlının sağlıklı ve DNA taşıyan her vücut hücresinde- yüksek olur.
ki DNA miktarı ve DNA’yı oluşturan nükleotitlerin sırası aynıdır. Ancak GC/AT<1 ise ikili bağ sayısı
fazladır. Bu da sarmalın açıl-
canlıyı oluşturan doku ve organlar yapı ve özellikleri bakımından birbi-
ma olasılığının daha fazla
rinden farklıdır. Bu durumun nedeni gelişme sürecinde farklı dokuları olduğunu gösterir. DNA’nın iki
oluşturacak hücrelerin DNA’sındaki aktif gen bölgelerinin değişkenlik ipliğini birbirinden ayırmak için
gerekli olan ısı miktarı daha
göstermesiyle açıklanabilir.
düşük olur.
Bir hücre bölünürken kendi DNA’sını eşleyerek kopyalar ve böylece
genetik özellikler gelecek nesildeki hücrelere aktarılır. DNA, doğrudan
üzerinde taşıdığı genlerdeki baz dizilimine göre RNA sentezleyebilir.

GENDEN 25
PROTEİNE